Con tôi 17 tuổi, cháu bị chảy mũi, đau họng. Đi khám bác sĩ được biết cháu bị viêm xoang, viêm amiđan cấp. Bác sĩ kê đơn cho dùng kháng sinh augmentin và thuốc ho acetylcystein. Xin hỏi quý báo: thuốc acetylcystein có những tác dụng phụ gì, xử lý như thế nào khi có tác dụng phụ?
Nguyễn Huy Tư (Yên Bái)
Viêm xoang và viêm amiđan cấp là bệnh có thể chữa khỏi hoàn toàn được.
Viêm amiđan có thể sẽ khỏi trong 7 - 10 ngày, tuy nhiên viêm xoang cấp thường sẽ điều trị trong 6 - 8 tuần mới khỏi. Chính vì thế việc điều trị không đơn thuần là thấy các triệu chứng đỡ là dừng mà chưa đến bác sĩ khám xác định lại xem xoang đã thật sự khỏi hay chưa? Và thuốc chữa xoang sẽ không chỉ là hai thuốc mà bạn nêu trong câu hỏi.
Về thuốc acetylcystein có tác dụng điều hòa chất nhầy theo kiểu làm tan đờm. Acetylcystein được dùng làm thuốc tiêu chất nhầy và thuốc giải độc khi quá liều paracetamol. Thuốc làm giảm độ quánh của đờm ở xoang, tạo thuận lợi để tống đờm ra ngoài bằng ho, dẫn lưu tư thế hoặc bằng phương pháp cơ học.
Phải giám sát chặt chẽ người bệnh có nguy cơ phát hen, nếu dùng acetylcystein cho người có tiền sử dị ứng; nếu có co thắt phế quản phải dùng thuốc phun mù giãn phế quản như salbutamol hoặc ipratropium (thuốc kháng muscarin) và phải ngừng acetylcystein ngay.
Tác dụng phụ của acetylcystein ít gặp. Một số người sử dụng có thể xuất hiện co thắt phế quản rõ ràng trong lâm sàng do acetylcystein, nhưng vẫn có thể xảy ra với tất cả các dạng thuốc chứa acetylcystein.
Các tác dụng phụ thường gặp hơn như buồn nôn, nôn, buồn ngủ, nhức đầu, ù tai. Viêm miệng, chảy nước mũi nhiều, phát ban, mày đay, có thể phản ứng dạng phản vệ toàn thân. Sốt, rét run.
Quá liều acetylcystein có triệu chứng tương tự như triệu chứng của sốc phản vệ, nhưng nặng hơn nhiều, đặc biệt là giảm huyết áp: suy hô hấp, tan máu, đông máu rải rác nội mạch và suy thận.
Thuốc cũng gây kích ứng dạ dày nên cũng ít khi dùng kéo dài nếu không có sự theo dõi của thầy thuốc khám bệnh.
Vì vậy, trong quá trình cháu dùng thuốc, nếu có một hay nhiều các biểu hiện tác dụng phụ nói trên, bạn cần đưa con đến ngay cơ sở y tế để xử lý kịp thời.
TS.BS. Phạm Thị Bích Đào