UNBT là một khối chứa dịch hoặc chất rắn có dạng như bã đậu phát triển bất thường trên hoặc bên trong buồng trứng.
UNBT thường có nhiều loại khác nhau và 90% là các khối u lành tính, 10 % có thể phát triển thành ác tính. Phụ nữ trong độ tuổi tiền mãn kinh bị UNBT có nguy cơ phát triển thành ung thư cao hơn so với phụ nữ độ tuổi sinh đẻ. Các khối u này tiến triển âm thầm với triệu chứng mơ hồ hoặc thậm chí không gây triệu chứng bất thường, đôi khi vô hại và tự biến mất. Những triệu chứng thường gặp khi có u nang buồng trứng:
Chu kỳ kinh nguyệt bất thường: Là biểu hiện rõ nét nhất liên quan UNBT.
Đau vùng chậu, thắt lưng hoặc đùi: Người bệnh có thể gặp các cơn đau mơ hồ vùng chậu, dọc thắt lưng hoặc đùi. Đây là triệu chứng phổ biến nhất, thường xuyên gặp phải do các khối u chèn ép lên các cơ quan hoặc các dây thần kinh chạy dọc sau xương chậu.
Đau tức bụng dưới, đầy hơi, buồn nôn và nôn: Khối u có kích thước lớn có thể gây khó chịu tức thời cho người bệnh, đôi lúc cảm giác chướng bụng, bụng to, sờ thấy khối u. Đặc biệt khi có cảm giác đầy hơi liên tục hằng ngày, nôn và buồn nôn thì nên cảnh giác với những tế bào ác tính ở buồng trứng do các khối u ác tính không vỡ, sẽ biến chứng thành ung thư gây hoại tử và nhiễm trùng.
Đi tiểu liên tục: do sự chèn ép lên bàng quang của khối u từ đó thôi thúc bạn có nhu cầu đi tiểu nhiều hơn, nhưng khi tiểu lại có cảm giác đau buốt, bứt rứt.
Đau khi quan hệ tình dục: Nếu bạn quan hệ tình dục và cảm thấy đau ở một bên so với bên kia, thì bạn cần nghĩ đến UNBT. Một số u nang khi phát triển với kích thước lớn, có thể nằm ngay ở cổ tử cung gây cản trở. Do đó, bạn sẽ xuất hiện cảm giác đau đớn khi quan hệ.
Khi có dấu hiệu u nang buồng trứng, cần đi khám và điều trị kịp thời.
Nguyên nhân gây UNBT
Nguyên nhân dẫn đến UNBT là do một số vấn đề liên quan đến hormon hoặc bệnh lý như lạc nội mạc tử cung, hội chứng buồng trứng đa nang. Dùng quá nhiều thuốc tránh thai. Sử dụng nhiều thực phẩm chứa hormon như các loại thịt, trứng và sữa có thêm hormon tăng trưởng. Stress mạn tính hoặc béo phì. Gan bị nhiễm độc hoặc do làm việc quá sức...
U nang buồng trứng có nguy hiểm?
UNBT thường được chia làm 2 loại là u nang cơ năng và u nang thực thể. UNBT cơ năng thường là u lành tính, có thể tự biến mất và không gây nguy hiểm. Ngược lại, UNBT thực thể thường tiến triển chậm, âm thầm qua nhiều năm. Khi triệu chứng rõ rệt tức là u đã to và chèn ép vào các tạng xung quanh gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí ảnh hưởng tới tính mạng.
Xoắn u nang: Có thể xảy ra với bất kỳ loại u nào, những u nhỏ, có cuống dài, không dính là những u dễ bị xoắn. Do tuần hoàn máu đến buồng trứng bị ngưng trệ nên khi u xoắn bệnh nhân đau bụng dữ dội, liên tục, có thể buồn nôn, nôn, đôi khi có thể choáng vì đau. Khối u phình to khiến bụng chướng, ấn đau hạ vị và 2 hố chậu, có phản ứng thành bụng.
Vỡ nang: Biến chứng xảy ra khi áp lực dịch trong khối u quá lớn, gây vỡ u nang. Bệnh nhân đột ngột đau bụng, đau liên tục, hạ vị và 2 hố chậu ấn đau, có phản ứng. Một số trường hợp vỡ nang gây chảy máu trong, bệnh nhân có thể choáng mất máu. Nếu không điều trị kịp thời thì có thể đe dọa đến tính mạng người bệnh.
Chèn ép các tạng xung quanh: Biến chứng này thường muộn, khi u đã phát triển lâu, kích thước lớn. U chèn ép bàng quang gây đái rắt, chèn ép trực tràng gây táo bón, đôi khi chèn ép niệu quản gây ứ nước bể thận, thậm chí có những khối u buồng trứng rất lớn chèn ép tĩnh mạch chủ dưới gây tuần hoàn bàng hệ, phù 2 chi dưới, cổ trướng. Ung thư hóa có thể xuất hiện ở nang nước.
Để giảm nguy cơ UNBT, bạn nên:
Sử dụng các loại thực phẩm có lợi cho sức khỏe, hạn chế sử dụng mỡ động vật, chất béo bão hòa, protein, chất kích thích. Nên ăn nhiều loại rau xanh, trái cây, ngũ cốc và các loại thực phẩm chứa nhiều vitamin A, C... Uống đủ từ 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày. Tăng cường chức năng giải độc của gan. Kiểm tra hoạt động của tuyến giáp. Làm việc điều độ kết hợp với nghỉ ngơi hợp lý. Tăng cường rèn luyện thể lực. Không hút thuốc lá. Điều chỉnh cân nặng phù hợp.