Vào mùa du lịch, nhu cầu đi lại trên các phương tiện giao thông như ôtô, tàu hỏa, máy bay... gia tăng đột biến. Nhiều người thường bị các triệu chứng của chứng say tàu xe như chóng mặt, nhức đầu, buồn nôn và nôn... phải dùng đến thuốc chống say tàu xe. Một trong các loại thuốc được sử dụng khá phổ biến là thuốc dạng cao dán.
Miếng dán chống say tàu xe được dùng để dán lên da khô phía sau tai, dược chất có trong miếng dán sẽ thấm dần xuyên qua da vào máu, phát huy tác dụng toàn thân và lên não bộ. Với một lượng dược chất vừa đủ, tại não sẽ có kích thích tác dụng chống co thắt, giảm sự kích thích đưa đến hóa giải buồn nôn và nôn do say tàu xe. Mỗi một miếng dán say tàu xe đã được nhà sản xuất tính toán liều lượng tốt nhất có trong miếng dán, phù hợp với thể trạng của người sử dụng.
Miếng dán chống say tàu xe là một dạng cao dán được nhiều người sử dụng mỗi khi đi lại bằng các phương tiện giao thông gây chứng say tàu xe. Tuy nhiên, loại miếng dán này có nhiều tác dụng không mong muốn, thậm chí gây nguy hiểm cho người dùng, nhất là trẻ em, vì vậy cần phải hết sức cẩn thận khi sử dụng dạng thuốc này.
Không sử dụng miếng dán say tàu xe cho trẻ dưới 8 tuổi.
Ưu, nhược điểm của miếng dán chống say tàu xe
Miếng dán chống say tàu xe khá tiện lợi sử dụng không như thuốc uống, thuốc tiêm chỉ cần dán vào da sau tai. Hơn nữa, về mặt cơ chế chuyển hóa, dược chất có trong miếng dán chống say tàu xe không có sự biến đổi hấp thu và bị chuyển hóa bởi gan như thuốc uống, thuốc tiêm. Vì vậy, có thể cung cấp dược chất một cách liên tục, không phải dùng thuốc nhiều lần trong ngày, khi muốn ngưng điều trị, chỉ cần bóc bỏ miếng dán ra khỏi da là được.
Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm đó miếng dán chống say tàu xe cũng có nhiều điều bất lợi có thể xảy ra. Dược chất scopolamine rất độc hại, nếu dùng quá liều sẽ gây ra một loạt phản ứng có hại cho người sử dụng, thậm chí có khả năng làm mất đi thần trí, đưa con người vào trạng thái bị thôi miên.
Vì miếng dán chống say tàu xe mang tính chất như dược phẩm nên có thể gây tác dụng phụ giống như dạng thuốc uống hay tiêm. Miếng dán có chứa scopolamine tác dụng xuyên da có tác dụng chống co thắt, chống buồn nôn, nôn... Bên cạnh đó chúng có thể gây khô miệng, táo bón, nhức đầu, lơ mơ, ói mửa, rối loạn điều tiết mắt (làm mắt nhìn mờ, hoa mắt). Các hiện tượng này gọi là liệt đối giao cảm (có tác động đến hệ thần kinh hệ giao cảm). Nếu dùng miếng dán chống say tàu xe cho trẻ em, tác dụng phụ còn nguy hại hơn nhiều do các biểu hiện xảy ra rầm rộ và có thể kéo dài nhiều ngày (có thể cả tuần) các cảm giác khó chịu mới hết hẳn. Hoặc cùng một lúc dán hơn một miếng dán càng nguy hiểm. Khi dùng nhiều miếng dán cùng một lúc, thuốc sẽ ngấm hết qua da, thẩm thấu vào máu với liều lượng rất cao. Khi đó người sử dụng dễ rơi vào tình trạng ngộ độc thuốc với các triệu chứng như kích động, ảo giác, co giật; nhịp tim nhanh, tăng huyết áp; vã mồ hôi, run, tăng thân nhiệt...
Cần lưu ý gì khi sử dụng miếng dán?
Dán vào vùng da khô sau tai trước khi lên xe khoảng 4-6 giờ. Không được dán ở nơi da ẩm ướt hoặc vùng da dễ bị kích thích hay trầy xước vì sẽ làm tăng sự thẩm thấu qua da của hoạt chất scopolamine và có thể gây ngộ độc. Trẻ em dưới 8 tuổi hoặc phụ nữ mang thai không được dùng miếng dán chống say tàu xe. Trẻ em từ 8 - 15 tuổi chỉ dùng nửa miếng dán.
Cần tuân theo sự hướng dẫn về cách dùng như thời điểm dán, dán trong bao lâu, nơi dán, khoảng cách giữa hai lần dán... để hạn chế các tác dụng phụ có thể gặp phải. Khi dùng miếng dán chống say xe mà thấy có triệu chứng bất thường như hoa mắt, nhức đầu, nôn mửa... cần phải bóc miếng dán khỏi da ngay. Sau khi dán hoặc gỡ miếng dán nên rửa tay thật kỹ để thuốc không dính vào đồ ăn, thức uống hoặc thoa lên da vô tình đưa dược chất có trong miếng dán vào cơ thể sẽ gây ra những hậu quả đáng tiếc. Tuyệt đối không dùng kết hợp cả miếng dán và thuốc uống, thuốc tiêm chống say xe vì rất dễ dẫn đến tai biến, ngộ độc vì quá liều.
