Thuốc được dùng để giảm triệu chứng và giảm sung huyết trong các trường hợp viêm mũi cấp hoặc mạn tính, viêm xoang, cảm lạnh, cảm mạo hoặc dị ứng (dùng dưới dạng thuốc nhỏ mũi hoặc xịt mũi). Đây là thuốc rất sẵn có trong các nhà thuốc, giá lại rẻ. Do thuốc làm thông mũi nhanh ở những người bị ngạt mũi nên dễ bị lạm dụng nên nhiều trường hợp dùng không đúng đã bị lệ thuộc thuốc, viêm mũi do thuốc… khiến cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn rất nhiều. Vậy dùng thuốc này như thế nào cho an toàn?
Hiện trên thị trường thuốc có các dạng dung dịch nhỏ mũi, thuốc xịt mũi và dung dịch để nhỏ mắt. Đây là một thuốc giống thần kinh giao cảm, có tác dụng làm co mạch tại chỗ nhanh và kéo dài, giảm sưng và sung huyết khi nhỏ thuốc vào niêm mạc. Khi nhỏ thuốc vào niêm mạc mũi, naphazolin làm co tại chỗ các tiểu động mạch đã bị giãn, giảm lưu lượng máu qua mũi và giảm sung huyết. Mũi hết ngạt và dễ thở tạm thời, sau đó thường bị ngạt mũi trở lại ở mức độ nhất định. Tác dụng co mạch đạt trong vòng 10 phút và kéo dài trong khoảng 2 - 6 giờ.
 Không được lạm dụng thuốc nhỏ mũi cho trẻ. |
Đối với ngạt mũi (sung huyết mũi), người lớn và trẻ em trên 12 tuổi dùng dung dịch 0,05% hoặc 0,1%. Trẻ em 6 - 12 tuổi, dùng dung dịch 0,025% hoặc 0,05% (dưới sự theo dõi của thầy thuốc). Nhỏ 1-2 giọt hoặc xịt vào lỗ mũi, 3-6 giờ một lần nếu cần. Những phản ứng phụ nghiêm trọng ít xảy ra khi dùng tại chỗ ở liều điều trị. Một số phản ứng phụ thường gặp nhưng thoáng qua như kích ứng niêm mạc nơi tiếp xúc: Cảm giác bỏng rát, khô hoặc loét niêm mạc, hắt hơi, sung huyết trở lại với biểu hiện như đỏ, sưng và viêm mũi khi dùng thường xuyên, lâu ngày. Các biểu hiện như buồn nôn, đau đầu, chóng mặt, hồi hộp, đánh trống ngực cũng có thể xảy ra nhưng ít gặp. Với các triệu chứng nhẹ thường hết khi dùng thuốc, chỉ cần theo dõi và xử trí khi cần thiết.
Những trường hợp sau không dùng naphazolin là trẻ sơ sinh, người bị bệnh glocom, glocom góc đóng không dùng naphazolin nhỏ mắt, không dùng dung dịch naphazolin 0,1% cho trẻ em.
Không nên dùng cho trẻ em dưới 6 tuổi. Nếu cần thiết, dùng dung dịch 0,025% và phải hết sức thận trọng theo chỉ dẫn và theo dõi của thầy thuốc. Chỉ được dùng dung dịch 0,05% cho trẻ em dưới 12 tuổi khi có chỉ dẫn và giám sát của thầy thuốc.
Dược sĩ Hoàng Thu Thủy
