A giao là thuốc để bổ huyết, phần nhiều phương thang bồi bổ đều không thể thiếu A giao. thuốc cao bổ còn dùng a giao với liều lớn làm cơ sở.
Các nhà y học xưa nay đều quảng bá tác dụng bổ ích của a giao, nói rằng: “Giới nữ huyết khô, nam giới tinh ít, a giao sẽ “lập công” lớn”.
Điều đáng quý, a giao còn là thuốc chính để bổ phế. Sự lưu thông của máu huyết phải dựa vào lực đẩy của phế khí mới thực hiện được. Tim và phổi là những cơ quan quan trọng, tựa như đầu máy của xe con, hệ thống phát động bình thường, mới phát huy được chức năng của các hệ thống khác.
A giao giúp bổ huyết sinh tân, “huyết” giúp dưỡng cân, còn “tân dịch” làm đầy xương tủy, tủy sống, não tủy, góp phần cường cân kiện cốt, khớp xương linh hoạt, tránh loãng xương, bên cạnh giúp chữa trị các chứng đau của cơ thể.
A giao có chứa gelatin, protid và 17 nguyên tố vi lượng gồm Ca, K, Na, Mg, Zn…, các thành phần dinh dưỡng này vừa là chất quan trọng, vừa có tác dụng chống lão hóa.
A giao còn một đặc điểm nổi bật: vừa bổ máu, lại giúp cầm máu. Đối với những trường hợp chảy máu do khí huyết hư suy gây ra như dọa sảy, rong kinh, kinh nguyệt quá nhiều, khạc ra máu, đại tiện ra máu, xuất huyết dạ dày, tiểu ra máu, đều có thể dùng a giao để tư âm cầm máu.
A giao là “thuốc tốt cho cả máu và thịt”. Dùng a giao để tẩm bổ, thường dùng có các công năng gồm ích thận bổ tinh, ích trí kiện não, cường cân kiện cốt, dưỡng nhan làm đẹp, trì hoãn lão hóa, chống lao lực… Một số công năng trong phương thuốc liệt kê dưới đây:
Ích thận bổ tinh: a giao 250g, câu kỷ tử 250g, hạch đào nhân (quả óc chó) 250g, đường đen 250g. Câu kỷ tử sau khi rửa sạch, cho vào nồi hấp chín. Hạch đào nhân sau khi rang chín với muối, giã nhuyễn, đổ nước vào một nồi khác, sau khi nấu sôi cho vào a giao, chuyển qua lửa nhỏ, dùng đũa không ngừng khuấy đều, làm cho a giao tan, thêm vào câu kỷ tử, hạch đào nhân, đường đen, tiếp tục khuấy đều, cho đến khi tan hết, sau khi nguội, chứa trong keo sử dụng dần.
A giao giúp tư âm bổ thận, câu kỷ tử ích thận trợ dương, hạch đào nhân ích thận chắc lưng, các thứ phối hợp có tác dụng tư bổ thận tinh, nuôi dưỡng chân khí. Phàm là lưng gối mỏi đau, thân mệt mất sức, nam giới liệt dương tinh ít, nữ giới kinh nguyệt ít… đều thích hợp dùng bài thuốc cao bổ này.
Ích trí kiện não: a giao 120g, long nhãn 120g, ngũ vị tử 120g, mật ong 250g. A giao bỏ vào ly, hãm với nước sôi, cho ly trong vào nồi, tiềm cách thủy cho tan. Đổ nước vừa đủ vào long nhãn, nấu sôi bằng lửa nhỏ. Ngũ vị tử cho vào nồi, đổ nước ngâm 1 giờ, sắc lấy nước cốt, sắc hai nước, hai nước hòa lại, dùng lửa nhỏ nấu cô, sau cùng đổ vào nước long nhãn, nấu tan a giao, vừa nấu vừa khuấy, cho đến khi cô sệt dạng cao, chờ nguội chứa trong keo sử dụng dần.
Cao bổ này với long nhãn, ngũ vị tử bổ dưỡng tâm tỳ, phối hợp a giao, mật ong có tác dụng ích trí kiện não. Thích hợp dùng cho các chứng choáng váng mỏi mệt, tim đập, hồi hộp, hoa mắt nhìn mờ…
Chống hư lao: a giao 10g, nhân sâm 6g, thục địa 10g, hoài sơn 6g, đỗ trọng 6g, câu kỷ tử 6g, sơn thù 3g. A giao bỏ vào ly, hãm với nước sôi, cho vào nồi, tiềm cách thủy. Nhân sâm tán bột sử dụng sau. Thục địa, hoài sơn và các dược liệu khác cho vào nồi, đổ nước ngâm 1 giờ, sắc lấy nước cốt, sắc 2 lần, hai nước hòa lại, đổ vào nồi, thêm bột nhân sâm và nấu tan a giao, cho sôi thêm vài dạo thì hoàn tất.
Nhân sâm đại bổ nguyên khí, a giao, thục địa, câu kỷ tử tư thận bổ hư, phối hợp với nhau giúp bổ ích nguyên khí, tư âm dưỡng huyết, tác dụng chống hư lao thấy rõ.
Các nhà y học xưa nay đều quảng bá tác dụng bổ ích của a giao, nói rằng: “Giới nữ huyết khô, nam giới tinh ít, thì a giao sẽ “lập công” lớn”. |
Cường cân kiện cốt: a giao 100g, hạch đào nhân 250g, đỗ trọng 30g, bổ cốt chí 30g, mè đen 150g, đường phèn 200g, rượu vang 1,5 lít. Đỗ trọng và bổ cốt chí riêng biệt sao sơ, tán mịn. Hạch đào nhân và mè đen riêng biệt rang sơ, giã nhuyễn. A giao cho vào chén, dùng rượu vang ngâm 1 ngày 1 đêm, sau khi mềm, cho vào nồi tiềm cách thủy cho tan, rồi thêm đỗ trọng, hạch đào nhân, mè đen, bổ cốt chí và đường phèn, vừa nấu vừa khuấy đều, cho đến khi tan hết thì dừng. Chờ khi nguội, chứa trong keo sử dụng dần. Mỗi lần 1 - 2 muỗng, ngày 2 lần, uống với nước ấm.
Bài thuốc giúp cường cân kiện cốt, ích thận chắc lưng, cải thiện chứng loãng xương ở người cao tuổi. Người bị đau cơ lưng, bệnh phong thấp, gai cột sống, đau thần kinh tọa… dùng bài thuốc này cũng rất tốt.
Dưỡng nhan trừ nám: a giao 10g, thỏ ty tử 15g, nữ trinh tử 15g, sinh địa 15g, thục địa 15g, hạn liên thảo 10g, bạch thược 10g, đương quy 10g, hà thủ ô 12g, câu kỷ tử 10g. A giao cho vào chén, hãm với nước sôi, cho chén vào nồi, tiềm cách thủy cho tan. Các dược liệu khác cho vào nồi, đổ nước ngâm 1 giờ, sắc 2 nước, hai nước hòa lại, trộn vào a giao đã nấu tan, khuấy tan đều thì hoàn tất. Ngày 1 thang. Mỗi sáng và chiều uống ấm lúc bụng đói. Mỗi lần hành kinh trước 5 ngày thì bắt đầu dùng, dùng liền 10 ngày, kinh nguyệt của 3 tháng là 1 liệu trình.
Trì hoãn lão hóa: a giao 15g, hồng sâm 5g, bạch phục linh 15g, hoài sơn 100g, nhau thai 1 cái, mật ong 100g. A giao cho vào ly, hãm với nước sôi, cho vào nồi, tiềm cách thủy cho tan. Hồng sâm và bạch phục linh giã nhuyễn, hoài sơn rửa sạch, thái lát, nhau thai rửa sạch, cho vào nồi, thêm nước nấu chín nhừ, vớt ra, thái lát, đổ nước vào nồi, thêm hoài sơn và nhau thai, sau khi nấu 5 phút kể từ khi sôi, thêm vào bột hồng sâm, bột bạch phục linh và a giao nấu tan, lại thêm mật ong, cho sôi lại vài dạo thì hoàn tất. Mỗi thang dùng trong 2 ngày, lúc bụng đói.
LY.DS. BÀNG CẨM