4 cuộc điều tra được thực hiện ở Sơn La, Thanh Hóa, Nghệ An và Quảng Nam cho thấy tình hình mù lòa vẫn còn khá cao, dao động từ 1,7%-5,4%. Nguyên nhân hàng đầu được xác định là đo đục thủy tinh thể và cần phải phẫu thuật, song đáng ngại là số mổ ở cộng đồng lại đang có xu hướng giảm.
Chiều ngày 7/3, Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống mù lòa (PCML) đã họp phiên toàn thể lần thứ 9 tại BV Mắt TW.
PGS.TS Nguyễn Chí Dũng, BV Mắt TW cho biết, đục thủy tinh thể là nguyên nhân chính gây nên tình trạng mù lòa. Bên cạnh đó, tỉ lệ người mắc các tật khúc xạ, bệnh võng mạc do đái tháo đường, bệnh võng mạc ở trẻ đẻ non cũng tăng nhanh gây thách thức không nhỏ cho công tác PCML ở nước ta.
Theo thống kê, năm 2011 cả nước đã có hơn 133.000 ca đục thủy tinh thể được mổ ở hệ thống y tế công lập. Trong năm 2012, riêng tại BV Mắt TW đã tiến hành mổ đục thủy tinh thể miễn phí trên xe ô tô lưu động được 1.300 ca ở 15 tỉnh thành trên cả nước. Toàn bộ chi phí do Bộ Y tế, Tổ chức Y tế thế giới và các doanh nghiệp, tổ chức từ thiện trong nước tài trợ. Chương trình cũng đã đào tạo tại chỗ cho 20 phẫu thuật viên mổ Phaco ở Hà Tĩnh, Hòa Bình, Thanh Hóa, Bắc Giang, Nam Định, Vĩnh Phúc.
Tính đến thời điểm này, tất cả các tỉnh thành trên cả nước đã thành lập được ban chỉ đạo PCML. Tuy nhiên theo đánh giá của các chuyên gia hiện vẫn còn tồn tại một số vướng mắc như: hoạt động của ban chỉ đạo chưa thường xuyên, thậm chí có nhiều nơi chưa hoạt động, công tác PCML còn phó thác cho ngành mắt. Đa số các tỉnh có trang thiết bị nhưng công suất sử dụng rất thấp (như: máy Phaco chỉ mổ 200 ca/năm). Nhiều tỉnh – đặc biệt là các tỉnh nghèo, tỉ lệ mổ bệnh đục thủy tinh thể còn quá thấp. Kinh phí PCML không có, BHYT một số tỉnh không cho thực hiện phẫu thuật đục thủy tinh thể bằng phương pháp Phaco. Do vậy số lượng mổ còn thấp.
Để khắc phục tình trạng này, ông Dũng cho rằng, các tỉnh cần có khoản kinh phí dành riêng cho PCML hàng năm. Với bệnh nhân mổ đục thủy tinh thể và quặm cần được BHYT thanh toán kinh phí ở các cơ sở y tế mà không cần chuyển tuyến; cấp thẻ BHYT cho người mù; đồng thời thanh toán tiền khám chỉnh kính cho học sinh ở trường học... Có như vậy, công tác PCML mới phát huy hiệu quả hơn nữa.
Dương Hải