Album gồm 9 bài xẩm, đều là những sáng tác của nhạc sĩ Nguyễn Quang Long. Trong đó, có 3 bài được khai thác từ thơ của hai thi sĩ thuộc hai thế hệ mà anh cảm thấy đồng điệu về tâm hồn, đó là nhà thơ Nguyễn Bính và Hồng Thanh Quang để lồng điệu xẩm trở thành những bài hoàn chỉnh là Chân quê (Nguyễn Bính), Thôi em cứ việc lấy chồng và Nghĩ kỹ mà xem (Hồng Thanh Quang).
Nhà thơ Hồng Thanh Quang (người đội mũ) tới chúc mừng nhạc sĩ Nguyễn Quang Long (thứ hai từ trái qua) trong buổi ra mắt album Trách ông Nguyệt Lão
Các bài còn lại trong album có Xẩm Bốn mùa hoa Hà Nội (sáng tác cùng Hồ Điệp), Xẩm phố thu, Duyên phận tơ lòng, Ơ kìa! Em gì ơi, Trách ông Nguyệt Lão, Xẩm dặn con. Những tác phẩm trong album đều khiến người nghe cảm nhận được tinh thần, bản sắc của nghệ thuật xẩm truyền thống, đồng thời cho thấy ngọn lửa đam mê với hát xẩm của Nguyễn Quang Long nói riêng và nhóm Xẩm Hà Thành nói chung. Thể hiện các bài xẩm là NSND Thúy Ngần, nghệ sĩ Mai Tuyết Hoa, ca sĩ Thu Phương...
Bìa album Trách ông Nguyệt Lão
Công chúng đã được nghe bài xẩm Ơ này, em gì đấy ơi! trẻ trung, tươi vui được Nguyễn Quang Long sáng tác sau khi chứng kiến tình cảm của một người bạn trẻ dành cho tình yêu của mình. Trong khi đó, Trách ông Nguyệt Lão là một bài xẩm trữ tình có giai điệu và lời ca đẹp nói về tình yêu. Lời ca bao gồm hai phần, phần đầu được khai thác từ vốn thơ ca dân gian và và phần sau Nguyễn Quang Long tự sáng tác để trở thành một bài xẩm hoàn chỉnh theo cảm xúc của mình.
Đặc biệt, Xẩm Dặn con được sáng tác theo điệu Thập ân. Đây là cảm xúc của nhạc sĩ Nguyễn Quang Long với tư cách là một người cha dù công việc có bận rộn đến thế nào thì cũng luôn lo lắng cho những đứa con thân yêu của mình. Cũng như biết bao người cha người mẹ khác, thông qua bài xẩm, tác giả gửi gắm thông điệp dù sau này có thế nào thì điều quan trọng nhất là phải thành người, phải sống tử tế và phải luôn sống lương thiện.
Các nghệ sĩ nhóm xẩm Hà Thành cùng NSND Thúy Ngần (thứ tư từ trái sang) hát live một số bài xẩm trong album tại buổi ra mắt Trách ông Nguyệt Lão
Trong buổi ra mắt album Trách ông Nguyệt Lão – tác giả lời thơ Nghĩ kỹ mà xem chia sẻ, đây là nỗ lực của nhạc sĩ Nguyễn Quang Long nói riêng và nhóm xẩm Hà Thành nói chung. “Các anh chị đang đưa xẩm thành thể loại nghệ thuật với biên độ cảm xúc và biểu cảm rất nhiều. Không giống như suy nghĩ cũ, xẩm tạo ra một làn gió mới thể hiện được tâm tư tình cảm trong nhiều trường hợp. Hát xẩm vừa hay là dựa trên những làn điệu có sẵn nhưng khó ở chỗ thể hiện tài năng và cá tính riêng của mình. Và khi nghe các anh chị, thấy mọi người đã làm rất tốt việc ấy, đưa xẩm vào đời sống đương đại” – nhà thơ Hồng Thanh Quang đánh giá.
