Những điều cần biết về HPV và nguy cơ về sức khỏe liên quan đến loại virus này
HPV là tên viết tắt của Human Papillomavirus, một loại virus khá phổ biến thường gây ra sự hình thành những u nhú trên da hoặc niêm mạc ở người. HPV có nhiều cách thức lây nhiễm mà chủ yếu là thông qua đường tình dục, bao gồm cả thâm nhập âm đạo, hậu môn hay khoang miệng. Ngoài ra cũng có nghiên cứu cho thấy HPV có khả năng lây nhiễm gián tiếp ở tỷ lệ thấp khi dùng chung đồ đã qua tiếp xúc với người nhiễm (1).
Cho đến nay, y học đã xác định được trên 100 týp (chủng/biến thể) của HPV, tùy từng týp mà gây ra những vấn đề sức khỏe khác nhau. Có những týp HPV chỉ gây mụn cóc vô hại trên da và cơ quan sinh dục, nhưng cũng có những týp được nhận diện là có mức độ nguy hiểm cao hơn, thậm chí có thể dẫn đến ung thư.
Theo số liệu thống kê toàn cầu, mỗi năm trên thế giới ghi nhận hơn 926.000 ca mắc mới ung thư cả nam giới và nữ giới có liên quan đến nhiễm HPV (2), bao gồm ung thư hầu họng, hậu môn, ung thư bộ phận sinh dục và ung thư cổ tử cung. Trong đó 70% số ca ung thư cổ tử cung ở phụ nữ có nguyên nhân trực tiếp là 2 týp HPV nguy cơ cao - 16 và 18 (3). Đây đều là những loại ung thư làm suy giảm sức khỏe thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng, vì vậy có thể nói HPV là một vấn nạn của gia đình và xã hội.
Việc chủ động phòng ngừa HPV ngày càng trở nên khả thi
Không như trước đây, những thông tin khoa học về HPV cùng những căn bệnh mà loại virus này gây ra đang được phổ biến ngày càng hiệu quả. Tại Việt Nam, Bộ Y Tế phối hợp với các ban ngành nỗ lực tuyên truyền giúp người dân nhận thức rõ hơn về mức độ nguy hiểm và những cách thức lây nhiễm của HPV.
Nắm rõ thông tin dịch tễ của HPV là tiền đề giúp chủ động phòng vệ loại virus này. Một trong những đặc điểm nguy hiểm của HPV là rất ít hoặc gần như không gây ra triệu chứng (4), chỉ âm thầm tiến triển bệnh trong cơ thể. Do đó cần phải thường xuyên tiến hành kiểm tra sức khỏe, tầm soát HPV định kỳ nhằm phát hiện kịp thời khi bị nhiễm.
Cần lưu ý thực hiện các biện pháp an toàn khi quan hệ tình dục bởi đây vẫn là con đường lây nhiễm chính của HPV, đồng thời cũng là điều cần lưu ý cho cả 2 giới. Những biện pháp đó bao gồm sử dụng bao cao su, vệ sinh khử khuẩn cơ quan sinh dục và những đồ vật tiếp xúc với cơ quan sinh dục. Cũng như nhiều loại virus khác, cơ thể có khả năng tự đào thải HPV trong vòng 1 đến 2 năm nếu hệ miễn dịch hoạt động bình thường (5), vì vậy cần quan tâm đến chế độ sinh hoạt và tập luyện hằng ngày để nâng cao sức đề kháng.
Cuộc chiến chống HPV còn tập trung chủ yếu ở những người trưởng thành, khi thống kê cho thấy đến 99% số ca nhiễm HPV ở cả nam và nữ rơi vào độ tuổi trên 25 (6). Do đó, cần thiết phải chủ động dự phòng HPV cho người trưởng thành dưới 45 tuổi, kể cả những người đã từng có quan hệ tình dục, khi việc phòng ngừa đã trở nên khả thi hơn.
Chủ động dự phòng HPV đảm bảo cho hạnh phúc tương lai
Những bệnh lý do HPV gây ra, đặc biệt là các bệnh ung thư ở cả nam và nữ đều tác động xấu đến sức khỏe thể chất lẫn tinh thần của người bệnh. Không chỉ làm giảm chất lượng sống, những căn bệnh này còn ảnh hưởng đến tài chính do chi phí điều trị và giảm khả năng lao động, khiến hạnh phúc gia đình gặp nhiều thử thách.
Đối với người trưởng thành, việc dự phòng HPV chủ động không chỉ giúp giảm tối đa nguy cơ nhiễm HPV mà còn loại trừ khả năng phát triển thành những bệnh ung thư có liên quan, cũng như ngăn ngừa để lại di chứng đáng tiếc. Quan trọng nhất, hành động tự bảo vệ bản thân trước HPV còn mang ý nghĩa bảo vệ gia đình và góp phần cùng xã hội đẩy lùi căn bệnh này. Đó chính là chìa khóa giúp mở ra tương lai hạnh phúc cho cả cộng đồng.
Để tìm hiểu thông tin về HPV và những bệnh lý có liên quan cũng như cập nhật những bước tiến mới trong việc dự phòng loại virus này, có thể truy cập vào địa chỉ: hpv.vn
*Nguồn tài liệu tham khảo:
(1) Clinical Microbiology Reviews. Human Papillomavirus and Cervical Cancer. Eileen M. Burd (2003)
[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC145302/]
(2), (6) GLOBOCAN 2022 DATA COMPARISON
(3) Dr Silvia de Sanjose S, Quint WG, Alemany L, et al. Human papillomavirus genotype attribution in invasive cervical cancer: a retrospective cross-sectional worldwide study. Lancet Oncol.2010
[https://www.thelancet.com/journals/lanonc/article/PIIS1470-2045(10)70230-8/abstract]
(4), (5) WHO. Human Papillomavirus and Cancer
[https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/human-papilloma-virus-and-cancer]
"Nội dung này do Hội Y Học Dự Phòng Việt Nam cung cấp và được MSD tài trợ vì mục đích giáo dục."
VN-GSL-01040 17072025
PV