Số ca tử vong vì bệnh tim ở phụ nữ trẻ có xu hướng tăng
Felicite Tomlinson, 18 tuổi, nhà thiết kế thời trang đầy triển vọng, ngôi sao Instagram, người Anh vừa được phát hiện đột tử tại nhà riêng ở London. Felicite Tomlinson là em gái của ca sĩ nhạc pop Louis Tomlinson, thành viên ban nhạc nam One Direction và cũng là một cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp hiện đang chơi cho Doncaster Rovers tại Giải bóng đá hạng nhất Anh. Theo đại diện của Felicite Tomlinson, Felicite là một thiếu nữ khỏe mạnh, nhiệt huyết nhưng lại ra đi khi tuổi đời còn quá trẻ. Còn theo bác sĩ tim mạch, kiêm sáng lập trang Labfinder.com Robert Segal, thì Felicite có sức khỏe tốt, chính thức tuyên bố bỏ rượu và thuốc lá hồi tháng Giêng năm nay. Bởi vậy nhiều người đặt câu hỏi, một người trẻ tuổi như vậy lại có thể ra đi quá sớm vì ngừng tim? Đáng buồn thay, đây là câu hỏi chưa có câu trả lời thỏa đáng.
Cũng theo BS. Robert Segal, đàn ông trên 40, phụ nữ trên 50 tuổi, người hút thuốc, người có di truyền hoặc tiền sử gia đình mắc bệnh tim, béo phì và ít hoạt động thể chất, những người bị cholesterol và tăng huyết áp là nhóm có nguy cơ chết vì bệnh tim cao nhất. Tuy nhiên, sự thật thì mọi người đều có nguy cơ mắc bệnh tim, có thể dẫn đến các cơn đau tim, riêng phụ nữ bệnh tim hiện đang trẻ hóa, nhiều ca mắc bệnh rơi vào độ tuổi 29-40. Theo Trung tâm Kiểm soát & Phòng chống dịch bệnh Mỹ (CDC), đây là căn bệnh có mức tử vong trên 80% ở cả nam lẫn nữ. Tuy nhiên, đau tim ở những người trẻ tuổi, giống như trường hợp Felicite rất hiếm gặp và gần đây lại xuất hiện dày hơn.
Một lý do có thể dẫn đến sự gia tăng các cơn đau tim ở những người trẻ tuổi là sự thiếu hiểu biết về các yếu tố rủi ro. Tất cả mọi người, bất kể tuổi tác, nếu có thân nhân cấp 1 (mẹ, cha, anh chị em) có hoặc đã bị bệnh tim. Đặc biệt là độ tuổi bị đau tim, như cha từ 55 tuổi hoặc mẹ từ 65 tuổi trở xuống mắc bệnh tim thì có nguy cơ mắc bệnh này cao hơn so với nhóm đối chứng.
Nên tư vấn làm một số xét nghiệm, đặc biệt là xét nghiệm chỉ số canxi mạch vành. Ngoài ra, bản thân cũng tự phát hiện các triệu chứng khác thường như đau ngực, đau hàm hoặc đau răng, đặc biệt là đau đầu, đổ mồ hôi bất thường nếu không nóng bức, đau bụng hoặc đau lưng, đặc biệt ở phụ nữ, buồn nôn và chóng mặt, cảm thấy kiệt sức về thể chất mặc dù không di chuyển và khó thở không rõ lý do. Cũng phải nói thêm rằng, nhiều yếu tố rủi ro bệnh tim có thể kiểm soát tốt trong điều kiện y học hiện nay. Ngay cả khi có rủi ro do di truyền, mọi người vẫn có thể giải trừ rủi ro bằng cách lựa chọn lối sống lành mạnh với một chế độ ăn uống khoa học, cân bằng, đủ chất, bỏ hút thuốc, giảm căng thẳng và hạn chế uống rượu.
Hội chứng BHS, một trong những thủ phạm gia tăng bệnh tim ở phụ nữ.
Vài dạng bệnh tim phổ biến ở nhóm phụ nữ trẻ
Co thắt động mạch vành tạm thời: Theo Viện tim Ronald O. Perelman (Mỹ), bệnh tim ở phụ nữ có những khác biệt, phụ nữ có xu hướng mắc bệnh tim mà không bị tắc nghẽn trong các động mạch lớn. Các bác sĩ nghi ngờ là do co thắt động mạch vành hoặc nói ngắn hơn là do hẹp đột ngột động mạch vành. Co thắt có thể gây ra các cơn đau tim và xuất hiện các triệu chứng đau ngực nghiêm trọng kéo dài từ 5 đến 30 phút.
Hội chứng trái tim tan vỡ (hay BHS), còn được gọi là hội chứng Takotsubo, đôi khi bị hiểu sai là cơn đau tim. Nó được một vị bác sĩ người Nhật mô tả lần đầu tiên vào năm 1990. Khi mắc hội chứng này, người bệnh xuất hiện các triệu chứng như đau thắt ngực, khó thở, ngất, thậm chí ngưng tim, ngưng thở. Hội chứng BHS thường xảy ra chủ yếu ở phụ nữ. Đến nay, y học vẫn chưa hiểu hết về hội chứng này, nó có thể liên quan đến hormon tuyến thượng thận như norepinephrin để đối phó với căng thẳng về cảm xúc hoặc sinh lý. Stress làm “sốc toàn tập” tim, tạo ra yếu tố nguy cơ lớn gia tăng bệnh tim ở phụ nữ nhiều hơn so với nam giới.
SCAD: Thuật ngữ SCAD là chữ viết tắt của cụm từ tiếng Anh Spontaneous coronary artery dissection (bóc tách động mạch vành tự phát). Nó xảy ra khi có một vết rách hình thành trong các mạch máu tim. Bệnh có thể làm chậm hoặc tắc dòng máu chảy tới tim, gây nhồi máu cơ tim, nhịp bất thường hoặc tử vong tức thì. Phụ nữ có nguy cơ cao nhất là sau khi sinh, khi mô liên kết trở nên lỏng lẻo. Đặc biệt là các mô ở phần giữa động mạch bị tổn thương, xuất hiện các triệu chứng giống như một cơn đau tim. Mang thai là giai đoạn phụ nữ dễ mắc SCAD, nhất là nhóm có tiền sử về đái tháo đường thai kỳ, tăng huyết áp, tiền sản giật hoặc sinh non.
Bệnh mạch vành: Nhiều người cho rằng, các động mạch lớn cung cấp máu cho tim là quan trọng hơn cả, nhưng thực tế các động mạch nhỏ cũng không kém phần quan trọng. Bệnh mạch vành đôi khi không được quan tâm đầy đủ, dễ bị bỏ qua, nhất là ở phụ nữ trẻ, nó ngăn chặn ôxy đến cơ tim. Đây là căn bệnh khó chẩn đoán, nhưng một khi đau ngực kéo dài hơn 10 phút đi kèm với khó thở, khó ngủ, mệt mỏi hoặc thiếu năng lượng thì không thể bỏ qua. Theo Hiệp hội Tim mạch Mỹ (AHA), những cơn đau ngực đáng sợ thường bị nhầm là đau tim.
Rung nhĩ: Theo AHA, rung nhĩ (AFib) được đánh dấu bằng nhịp tim không đều có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ cao tới 5 lần. Nghiên cứu cho thấy, bệnh nhân AFib thường rơi vào nhóm trên 75 tuổi, 60% là phụ nữ và dễ bị bỏ qua. Các triệu chứng bao gồm mệt mỏi, nhịp tim không đều, chóng mặt, đổ mồ hôi và đau ngực. Nếu thấy bất kỳ dấu hiệu nào trong số này, không nên tự chữa hoặc dùng thuốc mà phải tư vấn bác sĩ để khám và can thiệp kịp thời.