Vậy làm thế nào để bảo vệ chính bạn và đối phó với "sát thủ vô hình" này?
Chúng ta không thể đảo ngược thời gian hay thay đổi yếu tố di truyền, nhưng có nhiều yếu tố nguy cơ gây đột quỵ mà chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát được. "Kiến thức chính là sức mạnh" – nếu bạn nhận biết được những "kẻ giấu mặt" đang phá hoại sức khỏe, bạn có thể chủ động phòng tránh trước khi cơn đột quỵ xảy ra. Đừng để quá muộn!
Dưới đây là những cách giúp bạn bảo vệ bản thân
1. Kiểm soát huyết áp – yếu tố sống còn
Tăng huyết áp là yếu tố nguy cơ lớn nhất gây đột quỵ. Nếu không được kiểm soát, nó có thể làm tăng gấp đôi, thậm chí gấp 4 lần nguy cơ đột quỵ.
Mục tiêu lý tưởng: duy trì huyết áp dưới 120/80 mmHg. Với một số người, mức dưới 140/90 mmHg cũng được xem là chấp nhận được.
Các biện pháp kiểm soát huyết áp gồm:
- Giảm lượng muối ăn xuống dưới 1.500 mg/ngày (tương đương 1/2 muỗng cà phê muối).
- Tránh các thực phẩm giàu cholesterol như hamburger, phô mai, kem béo.
- Ăn 4–5 khẩu phần trái cây và rau mỗi ngày, cá 2–3 lần/tuần, sử dụng sữa ít béo.
- Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, như đi bộ.
- Bỏ hút thuốc lá.
- Dùng thuốc điều trị tăng huyết áp nếu cần, theo chỉ định của bác sĩ.
2. Giảm cân – ưu tiên hàng đầu
Thừa cân, béo phì và các biến chứng liên quan như tăng huyết áp, đái tháo đường... làm tăng đáng kể nguy cơ đột quỵ.
Chỉ số BMI lý tưởng cho người châu Á: 18,5 – 23. BMI từ 23 trở lên được coi là thừa cân; từ 25 trở lên là béo phì.
Tập thể dục giúp giảm cân, hạ huyết áp làm giảm nguy cơ đột quỵ.
3. Tập thể dục đều đặn
Tập thể dục giúp giảm cân, hạ huyết áp làm giảm nguy cơ đột quỵ. Hãy duy trì hoạt động thể chất ở cường độ vừa phải ít nhất 5 ngày/tuần. Ví dụ: Đi bộ sau bữa tối 1–2 tiếng. Tham gia câu lạc bộ thể dục cùng bạn bè. Đi thang bộ thay vì thang máy. Nếu bận, chia nhỏ thời gian tập (10–15 phút/lần, vài lần/ngày). Lưu ý: Tập luyện ở mức bạn thở dốc nhẹ nhưng vẫn có thể nói chuyện được.
4. Uống rượu bia có kiểm soát
Một số nghiên cứu cho thấy, uống 1 ly rượu vang đỏ mỗi ngày có thể làm giảm nguy cơ đột quỵ nhờ chất resveratrol – có tác dụng bảo vệ tim và não. Tuy nhiên, uống quá 2 ly/ngày làm tăng đáng kể nguy cơ đột quỵ. Với bia: nên hạn chế 1 lon (330ml) mỗi ngày.
5. Điều trị bệnh rung nhĩ kịp thời
Rung nhĩ là rối loạn nhịp tim thường gặp ở người lớn tuổi, có thể tạo thành cục máu đông trong tim và gây tắc mạch não.
Người bị rung nhĩ có nguy cơ đột quỵ cao gấp 5 lần người bình thường. Cần điều trị và dùng thuốc chống đông máu theo chỉ định bác sĩ.
6. Kiểm soát bệnh đái tháo đường – "Kẻ giấu mặt" gây tàn phá
Đường huyết cao gây tổn thương mạch máu, dẫn đến xơ vữa động mạch và hình thành huyết khối – yếu tố trực tiếp gây đột quỵ. Phải kiểm soát tốt lượng đường huyết theo hướng dẫn bác sĩ. Tuân thủ chế độ ăn, luyện tập và thuốc điều trị.
7. Bỏ thuốc lá – hành động quyết định
Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ đột quỵ bằng nhiều cách: thúc đẩy hình thành cục máu đông, gây xơ vữa động mạch, tăng tích tụ mảng bám.
Bỏ thuốc lá là cách hiệu quả nhất để giảm nguy cơ đột quỵ, cùng với ăn uống lành mạnh và tập thể dục đều đặn. Tránh khói thuốc lá thụ động vì cũng gây hại không kém. Đừng bỏ cuộc – nhiều người cần cố gắng nhiều lần mới bỏ được thuốc lá hoàn toàn.
8. Điều chỉnh triglyceride, cholesterol, LDL máu về giới hạn bình thường
Nếu xét nghiệm triglyceride, cholesterol, LDL máu cao. Cần thay đổi chế độ ăn uống, luyện tập của bạn để hạ thấp triglyceride, cholesterol, LDL máu; nếu thất bại để đưa mỡ máu về mức an toàn, thuốc hạ mỡ máu có thể là cần thiết. Giảm nồng độ triglyceride, cholesterol, LDL trong máu là một mục tiêu quan trọng để giảm nguy cơ đột quỵ.
9. Quản lý tốt stress của bạn
Stress do cuộc sống hằng ngày làm tăng nguy cơ bị đột quỵ. Cần quản lý tốt stress để phòng ngừa đột quỵ.
Tóm lại: Đột quỵ không chừa một ai – kể cả người trẻ. Nhưng bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu nhận thức đúng, hành động sớm và duy trì lối sống lành mạnh. Hãy bắt đầu bảo vệ mình ngay hôm nay.
