1. Tác dụng của thuốc điều trị huyết áp
Tăng huyết áp là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến đột quỵ, ảnh hưởng đến sức khỏe của hơn 1,3 tỷ người trên toàn thế giới và hơn 26% người trưởng thành tại Việt Nam.
Nhiều người không biết mình mắc bệnh, trong khi đó, nguy cơ đột quỵ đang rình rập. Dù không có triệu chứng rõ ràng, bệnh nhân vẫn có thể gặp phải các tổn thương ở tim, não, thận và mắt...
Các nhóm thuốc điều trị tăng huyết áp – như ức chế men chuyển (ACEi), chẹn thụ thể angiotensin (ARB), chẹn kênh canxi (CCB), lợi tiểu, chẹn beta – giúp duy trì huyết áp ổn định, bảo vệ mạch máu và các cơ quan đích. Nghiên cứu cho thấy, việc dùng thuốc đều đặn theo chỉ định bác sĩ, có thể giảm 40 - 50% nguy cơ đột quỵ và 25 - 30% nguy cơ nhồi máu cơ tim.
Việc dùng thuốc trị tăng huyết áp đều đặn theo chỉ định bác sĩ, có thể giảm 40–50% nguy cơ đột quỵ và 25–30% nguy cơ nhồi máu cơ tim.
2. Tự ý ngừng thuốc trị tăng huyết áp có thể gây đột quỵ
Không ít người, khi thấy huyết áp trở lại bình thường, lại tự ý ngừng thuốc hoặc uống cách nhật vì lo "hại gan, hại thận". Thực tế, huyết áp ổn định chính là nhờ thuốc đang phát huy tác dụng. Khi ngừng thuốc đột ngột, hiệu quả bảo vệ mất đi, huyết áp sẽ bật tăng trở lại, còn gọi là "tăng huyết áp bật ngược". Áp lực máu tăng nhanh khiến thành mạch căng giãn đột ngột, đặc biệt ở não và tim, dẫn tới nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim tăng cao gấp nhiều lần.
Theo Tổ chức Đột quỵ Thế giới (WSO), tăng huyết áp là nguyên nhân hàng đầu gây ra 54% các trường hợp đột quỵ toàn cầu. Khi huyết áp tăng vọt, mạch máu não có thể vỡ hoặc bị tắc nghẽn do huyết khối, gây xuất huyết não hoặc thiếu máu não cục bộ.
Người bệnh có thể méo miệng, yếu liệt tay chân, nói ngọng, hôn mê - những dấu hiệu điển hình của đột quỵ cấp. Chỉ trong vài phút, hàng triệu tế bào thần kinh có thể chết đi, để lại di chứng nặng nề như liệt nửa người, rối loạn ngôn ngữ, suy giảm trí nhớ, thậm chí tử vong nếu không cấp cứu kịp thời.
Nhiều bệnh nhân bị đột quỵ do tự ý ngừng dùng thuốc điều trị tăng huyết áp.
Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy:
- Chỉ vài tuần sau khi ngừng thuốc, nguy cơ đột quỵ tăng gấp 3 lần.
- Nguy cơ nhồi máu cơ tim tăng gấp đôi.
- Ở người cao tuổi hoặc bệnh nhân có xơ vữa mạch, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, khả năng biến chứng càng cao.
Các biến chứng khác do ngừng thuốc đột ngột:
- Tăng áp lực mạch làm mảng xơ vữa bong ra, gây tắc động mạch vành dễ dẫn đến nhồi máu cơ tim cấp.
- Tim phì đại, giảm khả năng co bóp, dẫn đến suy tim mạn tính.
- Tổn thương thận: chức năng lọc cầu thận giảm 5–10% mỗi năm.
- Tổn thương võng mạc: Xuất huyết hoặc phù gai thị, có thể gây giảm thị lực hoặc mù lòa.
Điều đáng sợ là đa số bệnh nhân không cảm nhận được gì bất thường trước khi biến chứng xảy ra. Vì vậy, tự ý ngừng thuốc trị tăng huyết áp được xem là hành động nguy hiểm tương đương với tự bỏ bảo hiểm sinh mạng.
3. Lưu ý khi dùng thuốc điều trị tăng huyết áp
Điều trị tăng huyết áp là một hành trình suốt đời, nhưng giúp người bệnh hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh và tránh đột quỵ nếu tuân thủ đúng hướng dẫn.
Để kiểm soát huyết áp hiệu quả, cần phối hợp giữa dùng thuốc và thay đổi lối sống:
- Uống thuốc đều đặn, đúng liều, đúng giờ, không tự ý giảm hoặc ngưng thuốc.
- Tái khám định kỳ để bác sĩ theo dõi huyết áp, điện giải, chức năng thận và điều chỉnh thuốc khi cần.
- Giữ lối sống lành mạnh: Ăn ít muối (<5g/ngày), tăng rau xanh và trái cây, bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia, ngủ đủ giấc, duy trì cân nặng hợp lý, tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần.
Đa số bệnh nhân cần điều trị suốt đời, chỉ trong một số ít trường hợp đặc biệt, khi bác sĩ đánh giá huyết áp ổn định lâu dài, nguyên nhân thứ phát được kiểm soát và lối sống được cải thiện tốt, mới có thể cân nhắc giảm liều hoặc ngưng thuốc, nhưng phải dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa tim mạch.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Chuyên gia cảnh báo đột quỵ đang gia tăng ở giới trẻ.
