Hình ảnh phẫu thuật đục thủy tinh thể.
Thách thức lớn trong phẫu thuật
Đục thủy tinh thể là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa có thể phòng tránh trên toàn cầu. Ở Việt Nam, bệnh này chiếm hơn 60% các trường hợp mù, đặc biệt phổ biến ở người cao tuổi. Trong đó, đục thủy tinh thể chín trắng căng phồng là dạng bệnh khó bậc nhất. Lớp vỏ thủy tinh thể đã hóa lỏng, tích tụ nhiều dịch khiến bao căng phồng, áp lực nội bao tăng cao. Khi phẫu thuật viên tiến hành bước xé bao trước, bao rất dễ rách toác về hai phía, tạo ra biến chứng gọi là "cờ Argentina" (Argentinian flag sign).
Biến chứng này có thể dẫn đến hậu quả nặng nề: vỡ bao sau, rơi nhân xuống dịch kính, sai lệch vị trí thủy tinh thể nhân tạo. Những sự cố đó không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả phẫu thuật mà còn có nguy cơ làm bệnh nhân mất thị lực vĩnh viễn.
Mặc dù nhiều kỹ thuật từng được áp dụng để giảm áp lực trong bao, như chọc kim nhỏ ở trung tâm hay xé bao hai thì, song hiệu quả chưa triệt để bởi vùng trung tâm vốn rất mỏng, dễ rách khi chịu áp lực cao.
Giải pháp sáng tạo từ thực tiễn: Chọc kim 18G ở 1/3 ngoài bao trước
Trước thách thức ấy, nhóm bác sĩ gồm BSCKII Hoàng Trung Kiên, Giám đốc điều hành cấp cao, chuyên môn y khoa của Tập đoàn Y khoa Sài Gòn cùng cộng sự là PGS.TS.BS Phan Văn Năm và ThS.BS Nguyễn Huỳnh Phúc đã đưa ra giải pháp dùng kim 18G chọc vào vị trí 1/3 ngoài bao trước, gần mép đường mổ chính.
Hình ảnh BSCKII Hoàng Trung Kiên thực hiện phẫu thuật đục thủy tinh thể.
Từ tháng 8/2024 đến tháng 3/2025, nhóm nghiên cứu đã áp dụng kỹ thuật này trên 99 mắt của 99 bệnh nhân đục thủy tinh thể chín trắng căng phồng tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Vinh. Tất cả bệnh nhân đều được kiểm soát nhãn áp bằng thuốc trước khi mổ.
BSCKII Hoàng Trung Kiên cho biết, kỹ thuật chọc kim 18G ở 1/3 ngoài bao trước mang lại ba lợi ích quan trọng: Giảm áp lực an toàn: dịch trong bao thoát ra từ từ, tránh hiện tượng "nổ bao". Xé bao dễ dàng: giúp thực hiện CCC một thì, nhanh chóng và chính xác. Khả thi và phổ biến: chỉ sử dụng dụng cụ sẵn có, không phụ thuộc vào thiết bị hiện đại, tốn kém.
Những ưu điểm này giúp phẫu thuật viên dễ dàng áp dụng ngay cả tại bệnh viện tuyến tỉnh, nơi điều kiện còn hạn chế. Nhờ vậy, tỷ lệ thành công của phẫu thuật đục thủy tinh thể chín trắng căng phồng được nâng cao rõ rệt, mở ra cơ hội sáng mắt cho nhiều bệnh nhân.
Công trình nghiên cứu đã được đăng tải trên Clinical Ophthalmology – tạp chí nhãn khoa uy tín hàng đầu thế giới, thuộc nhóm Q1 theo xếp hạng Scimago. Đây là minh chứng cho giá trị khoa học, tính mới và tính ứng dụng rộng rãi của nghiên cứu do các bác sĩ BSCKII2 Hoàng Trung Kiên và cộng sự thực hiện.
Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nhãn khoa, bác sĩ Kiên đã thực hiện hơn 100.000 lượt phẫu thuật. Trong ảnh, BSCKII2 Hoàng Trung Kiên nhận Giải thưởng chuyên gia Artis PL M từ hãng Cristalens. ẢNH: MSG.
Thành công này không chỉ giúp cải thiện an toàn trong phẫu thuật đục thủy tinh thể mà còn khẳng định vị thế và năng lực sáng tạo của các bác sĩ Việt Nam trên trường quốc tế. Với tính khả thi và hiệu quả đã được chứng minh, kỹ thuật xé bao trước kết hợp chọc kim 18G ở 1/3 ngoài bao trước được kỳ vọng sẽ sớm được nhân rộng, trở thành một giải pháp chuẩn trong điều trị đục thủy tinh thể chín trắng căng phồng, đem lại ánh sáng cho hàng ngàn bệnh nhân.
