Mưa lớn có nơi lên đến 850mm
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (16/11), khu vực từ Hà Tĩnh đến Khánh Hòa có mưa, mưa rào rải rác, cục bộ có nơi mưa vừa, mưa to. Lượng mưa tính từ 19 giờ ngày 15/11 đến 3 giờ ngày 16/11 có nơi trên 30mm như: trạm Hoàng Sơn (Hà Tĩnh) 32.4mm, trạm Đập thủy điện La Tó (Quảng Trị) 53.4mm, trạm Đỉnh Bạch mã (Tp. Huế) 35.2mm,...
Từ sáng sớm 16/11 đến sáng sớm 18/11, khu vực từ Quảng Trị đến Tp. Đà Nẵng, phía Đông các tỉnh Quảng Ngãi và Gia Lai có mưa to đến rất to với lượng mưa phổ biến từ 200-400mm, cục bộ có nơi trên 550mm.
Khu vực Hà Tĩnh, phía Đông tỉnh Đắk Lắk, Khánh Hoà có mưa to, cục bộ có nơi mưa rất to với lượng mưa phổ biến 100-250mm, cục bộ có nơi trên 350mm.
Miền Trung hứng mưa lớn, nguy cơ ngập úng nhiều nơi.
Từ ngày 16/11 đến hết đêm 17/11, phía Tây các tỉnh từ Quảng Ngãi đến Đắk Lắk có mưa vừa, mưa to với lượng mưa phổ biến từ 60-120mm, cục bộ có nơi mưa rất to trên 200mm. Cảnh báo nguy cơ mưa có cường độ lớn (>200mm/3h). Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.
Ngày và đêm 18/11, khu vực Tp. Huế, Tp. Đà Nẵng, phía Đông các tỉnh Quảng Ngãi và Gia Lai có mưa to đến rất to với lượng mưa phổ biến từ 100-200mm, cục bộ có nơi trên 300mm; khu vực từ Hà Tĩnh đến Quảng Trị, phía Đông tỉnh Đắk Lắk, Khánh Hòa 50-100mm, cục bộ có nơi trên 150mm; phía Tây các tỉnh từ Quảng Ngãi đến Đắk Lắk lượng mưa phổ biến từ 40-80mm, cục bộ có nơi trên 150mm.
Tổng lượng mưa cả đợt từ đêm 15/11 đến hết đêm 18/11 khu vực từ Quảng Trị đến Tp. Đà Nẵng, phía Đông Quảng Ngãi và Gia Lai phổ biến 300-600mm/đợt, cục bộ có nơi trên 850m/đợt, khu vực Hà Tĩnh, phía Đông tỉnh Đắk Lắk, Khánh Hoà phổ biến 150-350mm/đợt, cục bộ có nơi trên 500mm/đợt; khu vực phía Tây các tỉnh Quảng Ngãi đến Đắk Lắk lượng mưa phổ biến từ 100-200mm/đợt, có nơi trên 350mm/đợt).
Từ ngày 19/11, mưa lớn diện rộng tiếp tục xảy ra ở khu vực Tp. Đà Nẵng, các tỉnh từ Quảng Ngãi đến Khánh Hòa. Ngoài ra, từ ngày 16-18/11 khu vực Nam Bộ có mưa vừa và dông, cục bộ có nơi mưa to đến rất to với lượng mưa từ 50-100mm, cục bộ có nơi trên 150mm.
Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do mưa lớn, lốc, sét, mưa đá: cấp 1, riêng khu vực từ Quảng Trị đến Tp. Đà Nẵng, phía Đông các tỉnh Quảng Ngãi và Gia Lai cấp 2.
Mưa lớn có khả năng gây ra tình trạng ngập úng tại các vùng trũng, thấp, khu đô thị, công nghiệp; lũ quét trên các sông, suối nhỏ, sạt lở đất trên sườn dốc (thông tin cảnh báo khu vực nguy cơ lũ quét, sạt lở đất thời gian thực được cung cấp trực tuyến trên trang thông tin điện tử của Cục Khí tượng Thủy văn tại địa chỉ: https://luquetsatlo.nchmf.gov.vn và trong bản tin riêng cảnh báo lũ quét, sạt lở đất).
TP.HCM và Nam Bộ cũng đón đợt mưa rất lớn
Theo Đài Khí tượng Thủy văn Nam bộ, ngày 15/11, khu vực Nam bộ có thể có mưa do chịu ảnh hưởng bởi rìa phía nam của áp cao lạnh lục địa với cường độ ổn định, kết hợp rìa phía bắc rãnh áp thấp xích đạo có xu hướng nâng trục lên phía bắc.
Nhiễu động gió đông trên cao cũng được dự báo mạnh lên, gây hình thành và tăng cường hội tụ gió trên khu vực.
Trong dự báo, áp cao lạnh lục địa sẽ tăng cường mạnh vào ngày 17-18/11 rồi duy trì ổn định. Rãnh áp thấp xích đạo tiếp tục giữ trục ở khoảng 5-8 độ Vĩ Bắc. Ở tầng cao, áp cao cận nhiệt đới mở rộng về phía tây trước khi suy yếu và rút dần ra phía đông từ ngày 17-18/11.
Tổ hợp các hình thế gây mưa tại Nam Bộ có khả năng duy trì đến ngày 18/11 rồi giảm dần. Thời tiết khu vực trong giai đoạn này chủ yếu có mây thay đổi, ngày nắng; chiều và tối có mưa rào, dông rải rác, cục bộ mưa vừa, mưa to.
Riêng ngày 17-18/11, trời nhiều mây hơn, nắng gián đoạn và mưa tăng về chiều tối. Trong mưa dông tiếp tục đề phòng lốc, sét và gió giật mạnh.
Theo chuyên gia, sự chênh lệch lớn giữa quá trình nóng lên vào mùa hè và lạnh đi mạnh vào mùa đông trên lục địa châu Á tạo ra những biến đổi mạnh trong hoàn lưu khí quyển.
Vào mùa đông, không khí lạnh bao phủ Siberia, Mông Cổ và cao nguyên Thanh Tạng, hình thành áp cao lạnh lục địa - một trong những hệ thống khí áp mạnh nhất ở bán cầu Bắc, thường nằm về phía tây nam hồ Baikal.
Khối áp cao này được duy trì bởi không khí khô lạnh từ tầng cao chìm xuống, lan rộng xuống phía đông và phía nam châu Á. Khi tràn ra biển, khối không khí lạnh được làm ấm và hút thêm hơi ẩm, gây mưa hoặc tuyết ở các vùng đón gió của Nhật Bản.
Ở Nam và Đông Nam Á, mùa đông đặc trưng bởi gió mùa Đông Bắc, thổi từ các trung tâm áp cao phía bắc xuống vùng áp thấp gần xích đạo. Dòng gió này thường khô và mát, nhưng có thể gây mưa ở những khu vực ven biển đón gió, trong đó có miền Nam Việt Nam.
Trong khi đó, rãnh thấp xích đạo cũng giữ vai trò quan trọng. Đây là khu vực hội tụ của các dòng khí quy mô lớn quanh xích đạo, nơi không khí ẩm bốc lên mạnh, tạo thành dải hội tụ nhiệt đới - một trong những vùng gây mưa chủ đạo của vành đai nhiệt đới.
Rãnh thấp xích đạo thay đổi vị trí theo mùa, dịch chuyển theo sự chuyển động của Mặt Trời. Vào mùa hè bán cầu Bắc, áp cao cận nhiệt đới lấn xuống phía nam, kéo theo rãnh thấp xích đạo nâng trục lên phía bắc.
Gắn liền với rãnh thấp xích đạo là tín phong (hay còn gọi là gió mậu dịch), hệ thống gió thổi thường xuyên giữa áp cao cận nhiệt đới và rãnh thấp gần xích đạo.
Trong tầng đối lưu, tín phong gồm ba lớp rõ rệt: Lớp dưới chứa không khí ẩm ấm dần về phía xích đạo; lớp nghịch nhiệt phía trên tạo ra sự ổn định nhiệt mạnh nhất vào mùa đông, nhất là trên đại dương; và lớp tín phong phía trên, yếu hơn nhưng mở rộng đến độ cao 6-10 km.
Sự kết hợp của các yếu tố này giải thích vì sao Nam Bộ có thể có mưa trong hôm nay và những ngày tới. Khi áp cao lạnh lục địa tăng cường, khối không khí lạnh được đẩy sâu xuống phía nam, làm thay đổi cấu trúc hoàn lưu trên toàn khu vực Đông Nam Á.
Trong khi đó, rãnh thấp xích đạo ở phía nam có xu hướng nâng trục lên và hoạt động mạnh hơn. Trên cao, gió đông và gió đông bắc tăng cường, trong khi nhiễu động gió đông phát triển.
Sự hội tụ giữa gió mùa Đông Bắc, tín phong và nhiễu động gió đông khiến đối lưu phát triển mạnh, tạo nên mưa rào và dông diện rộng tại Nam bộ.
