Chỉ một vài năm trước, dòng phim hài với những Cô dâu đại chiến, Hai Lúa, Âm mưu giày gót nhọn, Tèo em, Long ruồi... làm bùng nổ phòng chiếu thì nay, dường như khán giả đã bão hòa với dòng phim hài. Nhắm vào bản chất con người vốn thích khám phá, tò mò những điều bí ẩn, các nhà làm phim nhanh chóng chuyển sang dòng phim kinh dị và thực tế là dòng phim này đang thắng thế về mặt doanh thu.
Những trải nghiệm kịch tính thú vị
Có lẽ, không thể loại phim nào mang tới cho khán giả những trải nghiệm kịch tính thú vị như phim kinh dị. Bàn tay phù thủy của nhà sản xuất có thể đưa khán giả đi sâu vào thế giới không có thật để họ khám phá và trải nghiệm bằng những cảm xúc mạnh. Phim kinh dị sử dụng yếu tố hồi hộp, căng thẳng như yếu tố chính của phim, vì thế rất kích thích tâm trạng người xem. Phim thường có xu hướng gay cấn gấp rút, gai góc và nhịp độ nhanh. Khai thác tối đa những lợi thế về kỹ thuật của các rạp chiếu như âm thanh, tiếng động, màn ảnh rộng, không khí huyền bí của phòng chiếu...nhằm mang lại những cảm xúc chân thực cho khán giả nên dù khi xem khán giả có thể sợ nhưng lại rất thích. Đó là một trong những yếu tố hấp dẫn số lượng lớn khán giả tới rạp.
Cảnh trong phim Đoạt hồn.
Yếu tố đầu tiên để tạo nên sự thành công của bộ phim kinh dị là kịch bản. Câu chuyện có thực sự hấp dẫn không, có dọa được khán giả không, có đem lại được sự tò mò thú vị không? Thực ra thì phim kinh dị thường theo một môtip: rùng rợn, thót tim, máu me để gây hiệu ứng trong khán giả. Không phải đạo diễn nào cũng làm được phim kinh dị, không phải cứ diễn viên ngôi sao thì mới hóa thân được thành công vào nhân vật kinh dị. Có lẽ không ở thể loại phim nào, vấn đề âm thanh, hình ảnh, hóa trang, đặc biệt là kỹ xảo đóng vai trò quan trọng vào sự hấp dẫn của bộ phim như phim kinh dị. Phải làm sao cho khán giả sợ từ âm thanh, từ nhạc nền, từ hành động, từ hóa trang và nỗi sợ đó cứ tăng dần lên, đến một lúc nào đó người ta có cảm giác không chịu nổi.
Thực ra thì dòng phim kinh dị không phải là mới đối với điện ảnh Việt Nam. Trước kia, một số đạo diễn đã làm, nhưng do chưa có kinh nghiệm và công nghệ còn hạn chế nên các bộ phim này không để lại ấn tượng. Từ trước năm 1975, chúng ta đã có phim kinh dị đầu tiên như Lệ đá, Những con ma nhà họ Hứa, Giỡn mặt tử thần. Bẵng đi một thời gian, vào năm 1992, bộ phim Ngôi nhà oan khốc của đạo diễn Lê Minh Hoàng đem về thành công đầu tiên cho thể loại phim này. Sau đó là Xác chết trên cao nguyên và Chiếc mặt nạ da người ra mắt giữa thập niên 1990 nhưng thất bại khiến phim kinh dị chìm vào quên lãng. Những năm 2000, thể loại này trở lại với Mười, Ngôi nhà trong hẻm, Suối oan hồn nhưng chất lượng không cao. Hiện nay, dòng phim kinh dị đang trở lại với nhiều nhân tố mới.
Cú hích từ những đạo diễn Việt kiều
Phải thừa nhận, trào lưu làm phim kinh dị hiện nay có sự tham gia nhiều của các đạo diễn Việt kiều. Họ có kiến thức về công nghệ được học ở môi trường điện ảnh chuyên nghiệp, họ có đủ tự tin và có đủ vũ khí trong tay để làm phim kinh dị. Các đạo diễn Việt kiều về nước làm phim đã đem lại luồng gió mới về công nghệ, về cách thức làm phim sao cho hấp dẫn, đặc biệt mang tới sự sáng tạo mới trong phong cách làm phim kinh dị. Có thể nói, có những bộ phim, công nghệ điện ảnh đã sánh ngang các nước tiên tiến.
Đầu tiên phải kể đến đạo diễn Victor Vũ - một trong những đạo diễn đang ở độ tuổi sung sức, được dư luận quan tâm thời gian gần đây. Từ bộ phim đầu tiên Giao lộ định mệnh đậm chất cinema kiểu Hollywood bị tố coppy phim nước ngoài, sau đó trong các bộ phim của mình, mặc dù vẫn là những mảng miếng giống phim nước ngoài, nhưng Vũ đã xử lý nhuần nhuyễn hơn, đưa những yếu tố của mình vào nhiều hơn. Với Quả tim máu, Bí mật thảm đỏ, Scaldal – Hào quang trở lại – so với mặt bằng thị trường điện ảnh trong nước, những bộ phim của Vũ phần nào đã xóa nhòa được ranh giới giữa dòng phim nghệ thuật và phim thương mại. Các bộ phim kinh dị của Vũ như Quả tim máu, Scaldal – Hào quang trở lại thu hút số lượng lớn khán giả tới rạp. Đặc biệt, bộ phim Quả tim máu đạt doanh thu kỷ lục phòng vé từ trước tới nay của điện ảnh Việt Nam. Làm phim thuộc thể loại kinh dị, nhưng bộ phim đã được lấp đầy bằng những tình tiết kịch tính, đánh trúng tâm lý khán giả với những màn hù dọa vừa phải nhưng đặc sắc, cùng những cảnh quay đẹp, âm thanh ấn tượng và không khí liêu trai kỳ bí bao phủ toàn bộ phim. Địa điểm chính thực hiện phim là TP. Đà Lạt - một địa chỉ du lịch nổi tiếng, cũng là xứ sở của những câu chuyện bí ẩn mà không phải lúc nào cũng có lời giải đáp. Nghe nói, 38 ngày quay phim là cuộc thử thách căng thẳng với cả đoàn làm phim, không ai dám đi đâu một mình trong giờ giải lao.
Đoạt hồn của đạo diễn Việt kiều Hàm Trần cũng là một trong những bộ phim kinh dị Việt Nam hấp dẫn. Ngoài yếu tố kinh dị, đạo diễn còn kết hợp yếu tố hành động và tâm lý để cuốn hút khán giả. Sau 4 ngày công chiếu, Đoạt hồn thu về 12 tỉ đồng với 160 nghìn lượt người đến xem, điều đó minh chứng cho sức hút của một bộ phim Việt Nam được đầu tư tốt về chất lượng.
Hấp dẫn nhưng phải có bản sắc
Khán giả Việt Nam không khó tính, không khắt khe với phim điện ảnh nói chung và phim kinh dị nói riêng, bằng cớ là họ tới rạp rất đông khi những bộ phim kinh dị đáp ứng được nhu cầu của khán giả. Rõ ràng là cả Quả tim máu, Đoạt hồn, Scaldal - Hào quang trở lại là những bộ phim kinh dị đều được làm bởi các đạo diễn chắc nghề, có kinh nghiệm làm phim lôi cuốn khán giả, nhưng dường như những câu chuyện như thế này, tình tiết như thế này đều có thể xảy ra ở bất kỳ quốc gia nào, dân tộc nào trên thế giới. Thái Lan - đất nước chùa Vàng với thế giới tâm linh được nhắc nhiều trong điện ảnh với nhiều bộ phim ma nói về bùa ngải. Dracula (ma cà rồng) - một nhân vật nổi tiếng ở phương Tây với hai cái nanh nhọn, khóe miệng luôn dính máu vì nó chuyên đi hút máu người để tồn tại. Rất nhiều phim kinh dị phương Tây đều có hình ảnh của Dracula. Ở một đất nước mà có đời sống tâm linh phong phú và đa dạng như Việt Nam, vậy mà các bộ phim kinh dị của ta vẫn chưa khai thác được những cái gọi là bản sắc của văn hóa Việt Nam để có thể đưa ra những bộ phim kinh dị mà thế giới xem biết đó là những phim kinh dị thuần Việt. Có lẽ đây là khoảng trống để các nhà biên kịch cần để tâm tới bởi chúng ta có rất nhiều đề tài có thể khai thác được, đặc biệt phong tục của đồng bào dân tộc thiểu số có rất nhiều nét lạ: gọi hồn, bùa chú, bùa ngải... Phải chăng do lo ngại về khâu kiểm duyệt liên quan đến vấn đề tâm linh, đến yếu tố mê tín dị đoan nên các nhà biên kịch ngần ngại. Thêm nữa, những cảnh quá nhạy cảm thường bị cắt trong khâu kiểm duyệt. Đây cũng là một thách thức lớn đối với các nhà làm phim, làm sao vừa tuân thủ đầy đủ những luật lệ mà vẫn gây được cảm giác rùng rợn, sợ hãi, bí ẩn cho khán giả.
Thành công của Đoạt hồn, Quả tim máu, Scaldal - Hào quang trở lại... như một làn gió mới cho người yêu điện ảnh nói chung và dòng phim kinh dị nói riêng. Hy vọng thời gian tới, dòng phim kinh dị sẽ tiếp tục phát triển hơn nữa cả về số lượng và chất lượng.
Lan hương
