Gan là một trong những bộ phận quan trọng nhất của cơ thể. Ngoài chức năng lọc độc tố, gan còn có vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa chất đường và các axit béo thành năng lượng, chất dinh dưỡng đi nuôi các cơ quan khác trong cơ thể. Gan nhiễm mỡ khi mang thai là một rối loạn hiếm gặp khi hàm lượng mỡ trong tế bào gan cao. Tỷ lệ mắc gan nhiễm mỡ cấp ở bà bầu là từ 0,009% – 0,014%.
Bệnh thường xuất hiện ở tuần thai thứ 32 – 38, nhất là với thai phụ trẻ tuổi hoặc lần đầu mang thai. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể xảy ra tại bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ, đặc biệt là nửa cuối thai kỳ hoặc hậu sản.
Đi tìm nguyên nhân gan nhiễm mỡ ở phụ nữ mang thai
Đối tượng nguy cơ cao của hội chứng gan nhiễm mỡ là: người có chế độ dinh dưỡng không hợp lý, thường xuyên ăn các loại thực phẩm nhiều dầu, mỡ (đặc biệt là mỡ động vật), đường...; khẩu phần ăn thiếu đạm (protein); béo phì, ít vận động; mắc các bệnh viêm gan B, C; Dùng một số loại thuốc có tác dụng phụ gây gan nhiễm mỡ…
Với phụ nữ mang thai, khi bị gan nhiễm mỡ các triệu chứng rất có thể gây nhẫm lẫn với thai nghén. Đó là cơ thể cảm thấy mệt mỏi, hoạt động trở nên yếu ớt, khó chịu và hay buồn nôn. Có thể đi kèm với tiền sản giật. Nên dễ bị nhầm lẫn với tiền sản giật và hội chứng HELLP (hội chứng thiếu máu tán huyến, tăng men gan và giảm tiểu cầu).
Khi đi khám có thể thấy lá gan bị sưng to hơn bình thường. Trong một số trường hợp, người bệnh có thể bị vàng da. Bệnh gan nhiễm mỡ thường xuất hiện đồng thời với các bệnh rối loạn chuyển hóa như tiểu đường, tăng huyết áp, béo phì, rối loạn lipid máu…
Những tác hại do gan nhiễm mỡ gây ra khi mang thai
Thời gian đầu, gan nhiễm mỡ không ảnh hưởng đến hoạt động của các cơ quan trong cơ thể và sức khỏe của người bệnh. Tuy nhiên nếu không được khắc phục sớm, gan nhiễm mỡ sẽ tiến triển nặng hơn, gây những tổn thương lớn hơn như:
- Làm giảm các chức năng gan, phá hủy các tế bào gan gây xơ gan, thậm chí dẫn đến ung thư gan...;
- Suy gan, bệnh não gan.
- Rối loạn đông máu.
- Băng huyết.
- Hạ đường huyết.
- Nhiễm trùng.
- Trường hợp gan nhiễm mỡ cấp tính bệnh nhân sẽ bị vàng da, suy gan, có biểu hiện rối loạn tâm thần thậm chí có thể gây tử vong.
Điều trị gan nhiễm mỡ ở phụ nữ mang thai
Hội chứng gan nhiễm mỡ được chia ra thành 3 độ: gan nhiễm mỡ độ I, gan nhiễm mỡ độ II và gan nhiễm mỡ độ III.
Khi bị gan nhiễm mỡ người bệnh không nên tự ý dùng thuốc, kể cả các loại thuốc bổ gan, làm mát gan. Những loại thuốc này vốn có tác dụng tăng cường giải độc và sức đề kháng cho gan nhưng nếu không dùng đúng cách thì từ lợi sẽ biến thành hại, gan từ mức độ tổn thương ít, sau khi dùng thuốc sẽ tổn thương nghiêm trọng hơn.
Hầu hết các rối loạn gan có thể được trị dứt điểm, đặc biệt là ở giai đoạn sớm, điều trị đúng và thường xuyên. Vì vậy, cần duy trì sức khỏe của gan thật tốt, bằng cách: Thường xuyên đi khám sức khỏe thai kỳ định kỳ để phát hiện ra bệnh sớm. Tình trạng gan nhiễm mỡ sẽ cải thiện sau từ 1 tuần đến vài tháng sau sinh. Một điều cần đặc biệt lưu ý là bệnh có thể tái phát ở lần mang thai tiếp theo . Do đó, bà bầu cần thông báo với bác sĩ để có biện pháp dự phòng, theo dõi sát sao trong cả thai kỳ.
Nên cân bằng cuộc sống của bản thân, giảm tải công việc. Đã có nhiều khuyến cáo rằng, nóng giận là tác nhân chủ yếu gây tổn hại đến gan. Khi ta nóng giận rất dễ khiến cho khí gan bị dồn nén không thông, lâu ngày thành bệnh.
Chế độ dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai bị gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ ở phụ nữ mang thai nếu được theo dõi sát sao và can thiệp kịp thời sẽ không quá đáng ngại. Do đó, bà bầu cần đặc biệt tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ và giữ tinh thần thoải mái. Khám thai định kì.
Người bị gan nhiễm mỡ cần quan tâm đến chế độ ăn uống, sinh hoạt hàng ngày để đảm bảo đẩy lùi căn bệnh một cách nhanh nhất:
Magnesium và chất chống oxy hóa như vitamin C và E đã được chứng minh có tác dụng bảo vệ gan, giúp thanh lọc, giải độc, hỗ trợ chức năng gan, có nhiều trong: rau xanh, hạt bí ngô, ngũ cốc nguyên hạt và trái cây họ cam quýt. Nên ăn nhiều rau, trái cây, thức ăn có chứa chất xơ để giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ. Những thực phẩm giúp chức năng gan nhanh phục hồi: cần tây, cà rốt, rau mùi, trà xanh, trà hoa cúc, trà bạc hà, cam, chuối, chanh...Thức ăn không chứa năng lượng như tảo, rong biển, nấm cũng rất tốt với những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Cố gắng giảm thiểu hoặc tránh nạp các thực phẩm chứa nhiều chất béo, nhiều đường, nhiều muối. Giảm ăn thực phẩm giàu cholesterol như: phủ tạng, da động vật, lòng đỏ trứng gà.
Thông điệp 5T: Pháo đài chống dịch COVID-19 trong tăng cường giãn cách xã hội