Ông Donald Trump phát biểu tại Maryland, Mỹ ngày 24/2/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Theo nguồn tin của Reuters ngày 13/11, kế hoạch sa thải đang ở giai đoạn đầu sau chiến thắng của ông Trump vào ngày 5/11 và có thể thay đổi khi chính quyền mới của ông định hình.
Một trong các nguồn tin đặt nghi vấn về tính khả thi của một đợt sa thải hàng loạt tại Lầu Năm Góc.
Không rõ liệu chính ông Trump có ủng hộ kế hoạch này hay không, mặc dù trước đây ông đã liên tục phản đối các lãnh đạo quốc phòng đã từng chỉ trích ông. Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump cũng từng nói về việc sa thải một số tướng lĩnh và những người chịu trách nhiệm cho cuộc rút quân hỗn loạn khỏi Afghanistan năm 2021.
Chiến dịch của ông Trump chưa bình luận gì về thông tin trên.
Nguồn tin thứ hai cho biết chính quyền mới sẽ tập trung sa thải các sĩ quan quân đội Mỹ được cho là có liên hệ với ông Mark Milley, cựu Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân dưới thời ông Trump.
Ông Milley đã gọi ông Trump là một người cực đoan trong cuốn sách “War” của tác giả Bob Woodward. Các đồng minh của ông Trump đã chỉ trích ông Milley vì cho rằng ông không trung thành với cựu tổng thống.
Nguồn tin thứ hai cho biết: “Tất cả những ai được ông Milley nâng đỡ và bổ nhiệm sẽ bị sa thải. Đã có danh sách chi tiết của tất cả những người có liên hệ với ông Milley. Tất cả họ sẽ bị sa thải”.
Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân gồm các sĩ quan cao cấp nhất trong quân đội Mỹ và gồm các lãnh đạo của Lục quân, Hải quân, Thủy quân lục chiến, Không quân, Lực lượng Vệ binh Quốc gia và Lực lượng Không gian.
Theo kênh CNN, tiết lộ về kế hoạch sa thải các lãnh đạo cấp cao của quân đội Mỹ xuất hiện một ngày sau khi ông Trump chọn Pete Hegseth làm Bộ trưởng Quốc phòng. Ông Hegseth là bình luận viên của kênh Fox News và là cựu chiến binh, người đã thể hiện sẵn sàng cải tổ Lầu Năm Góc.
Ông Hegseth từng nói: “Tổng thống tiếp theo của Mỹ cần phải cải tổ mạnh mẽ lãnh đạo cấp cao Lầu Năm Góc để giúp chúng ta sẵn sàng bảo vệ đất nước và đánh bại kẻ thù. Nhiều người cần phải bị sa thải”.
Lựa chọn ông Hegseth là một bất ngờ vì mãi tới ngày 11/11, ông Hegseth mới nổi lên là một ứng viên hàng đầu cho vị trí này và vừa trả lời phỏng vấn cho vị trí này trong vòng 24 giờ sau đó.
CNN bình luận rằng việc ông Trump chọn ông Hegseth là một khác biệt đáng chú ý so với các lựa chọn của ông cho vị trí Bộ trưởng Quốc phòng trong nhiệm kỳ đầu. Khi đó, ông đã chọn một tướng bốn sao James Mattis và Bộ trưởng Lục quân Mark Esper để lãnh đạo Lầu Năm Góc. Tuy nhiên, ông Trump cuối cùng mất thiện cảm với cả hai vị bộ trưởng này và chỉ trích gay gắt họ sau khi ông Mattis từ chức và ông Esper bị sa thải.
Hình ảnh ông Hegseth và ông Trump trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên (Nguồn: Reuters):
Chưa rõ liệu việc ông Hegseth thiếu kinh nghiệm quản lý có làm phức tạp quy trình phê chuẩn tại Thượng viện hay không và chưa rõ liệu một ứng cử viên truyền thống hơn có thực hiện những đợt sa thải lớn như vậy hay không.
Ông Hegseth cũng nhắm vào người kế nhiệm ông Milley là Tướng CQ Brown thuộc Không quân, đặt câu hỏi liệu ông này có ngồi được vào vị trí đó không nếu ông không phải là người da đen.
Theo một nguồn tin, ông Brown sẽ là một trong số nhiều sĩ quan phải rời đi. Người này cho biết: “Các lãnh đạo Hội đồng Tham mưu trưởng và tất cả phó chủ tịch sẽ bị sa thải ngay lập tức”. Dù vậy, nguồn tin này vẫn nhấn mạnh đây chỉ là kế hoạch ban đầu.
Một số quan chức Mỹ đương nhiệm và cựu quan chức đã hạ thấp khả năng xảy ra một cuộc cải tổ lớn như vậy, cho rằng điều này là không cần thiết và gây rối loạn trong bối cảnh tình hình thế giới đang biến động với các cuộc xung đột đang diễn ra ở Ukraine và Trung Đông.
Nguồn tin đầu tiên nói rằng động thái sa thải và thay thế một lượng lớn quan chức quân đội cấp cao của Mỹ sẽ khó khăn về mặt hành chính, nhưng nguồn tin thứ hai cho rằng đội ngũ của ông Trump tin rằng Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân cần phải cắt giảm nhân sự do nhận thức về tình trạng hành chính quá tải. Các đợt cắt giảm như vậy có thể chấp nhận được trong một tổ chức có quy mô lớn như quân đội Mỹ. Một nguồn tin nói: “Những người này không phải là không thể thay thế. Họ rất có thể bị thay thế. Và còn một điều nữa là không thiếu người sẽ đứng ra đảm nhận”.
