Hàng năm, vào ngày 16 tháng Giêng, lễ hội Từ Lương Xâm (quận Hải An, Hải Phòng) lại diễn ra, thu hút hàng vạn du khách và người dân địa phương về dự. Đây cũng là lễ hội lớn nhất của quận Hải An, là lễ hội duy nhất khiến hầu hết người dân địa phương sẵn sàng gác bỏ mọi bộn bề của cá nhân, gia đình dành cho lễ hội.
Lễ hội Từ Lương Xâm hàng năm thu hút hàng vạn du khách và người dân về dự
Khác với mọi năm, lễ hội Từ Lương Xâm năm nay diễn ra sớm hơn 1 ngày (15 tháng Giêng) tại Khu di tích quốc gia Từ Lương Xâm (phường Nam Hải, quận Hải An). Sự kiện lễ hội năm nay đánh dấu kỷ niệm 1085 năm Chiến thắng Sông Bạch Đằng và 1079 năm ngày mất của Đức Ngô Vương Quyền.
Theo tục lễ, vào ngày chính hội, các phường trên địa bàn quận Hải An sẽ lập đoàn rước xuất phát từ Miếu thành hoàng làng và di chuyển tới Đền thờ Đức vương Ngô Quyền (Từ Lương Xâm, phường Nam Hải, quận Hải An).
Theo đó, hầu hết người dân các làng, xóm, khu dân cư các phường vào ngày hội chính (16 tháng Giêng) sẽ gác hết mọi việc, thậm chí ngừng việc kinh doanh, buôn bán để dành thời gian, tâm sức cho ngày hội này. Không khí lễ hội theo đó càng khí thế, rộn ràng, trải khắp quận Hải An, một lòng hướng về hội lễ.
Đoàn lãnh đạo quận Hải An dâng hương tại lễ hội
Những nam giới trong làng sẽ tham gia các đoàn rước trong ngày hội Từ Lương Xâm
Người dân bên đường hân hoan, cùng tham gia rước kiệu
Theo quan niệm của người dân địa phương, trong lễ hội Từ Lương Xâm nếu "kiệu bay" là điềm lành
Người dân Hải An rất coi trọng lễ hội Từ Lương Xâm nên sẵn sàng gác bỏ mọi việc để dành cho lễ hội
Màn rước kiệu bay trong ngày lễ hội luôn khiến người xem không khỏi kinh ngạc, tò mò
Các cô gái trong làng sẽ đảm trách thành viên đoàn rước; thanh niên cường tráng sẽ tham gia rước kiệu, những bậc cao niên của làng thì tham gia trong đoàn tế.... Ai cũng coi ngày Lễ này là việc của gia đình mình nên rất trách nhiệm, hân hoan.
Từ 6 giờ sáng, các đoàn rước đã tề tựu đông đủ tại Đình làng, làm một số nghi thức trước khi rước kiệu về chầu trong không khí rộn ràng, vui tươi đã tạo nên sức mạnh cộng đồng và tấm lòng luôn hướng về cội nguồn một cách mạnh mẽ. Tất cả các kiệu được đặt tại một khu đất rộng ngay trước cửa Linh từ Từ Lương Xâm để chấm giải. Kiệu nào đoạt nhất sẽ có được vinh dự thay mặt cho cả đoàn kiệu đứng lên dâng lễ Thánh Vương.
Lễ khai hội được bắt đầu bởi các chương trình mang đậm bản sắc văn hóa dân gian như: Lễ mệnh bái, lễ mộc dục, lễ an vị, lễ tế tạ… Tiếp đó là màn biểu diễn trống, lân rồng ấn tượng của đội lân rồng địa phương. Sau chương trình khai mạc, các đại biểu và Nhân dân tổ chức dâng hương tri ân, tưởng nhớ Đại vương Ngô Quyền.
Trong lễ hội Từ Lương Xâm còn tổ chức nhiều tiết mục văn nghệ, các tiết mục biểu diễn ca múa nhạc của dân tộc đã tái hiện lại chiến thắng Bạch Đằng lẫy lừng Ngô Quyền, đồng thời còn tổ chức các trò chơi dân gian như: Bịt mắt bắt dê, bịt mắt đập niêu, cờ tướng, đu xuân, tổ chức giải bóng đá, cờ người, bóng chuyền…
Theo Ban tổ chức, như mọi năm, lễ hội năm nay có 7 đoàn rước đến từ các phường Nam Hải, Đằng Hải, Đông Hải 1, Đông Hải 2, Đằng Lâm, Tràng Cát. Các đoàn đều thực hiện các nghi lễ rước truyền thống như có kiệu bát cống được kết hoa tươi, trên đặt linh vị của Đức Vua Ngô Quyền.
Bà Trần Thị Oanh, Phó chủ tịch UBND quận Hải An, Trưởng BTC lễ hội cho biết: "Lễ hội Từ Lương Xâm là dịp để tưởng nhớ, tri ân công lao to lớn của Đức Vua Ngô Quyền và các bậc tiền nhân trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước, cũng là dịp để thể hiện tinh thần thượng võ, hun đúc lòng yêu nước, ý chí độc lập, tự cường cho các thế hệ mai sau".
Lễ hội được tổ chức tại Từ Lương Xâm, tương truyền là địa điểm Đức vua Ngô Quyền lập đại bản doanh, chỉ huy các cánh quân và tập kết lương thảo để làm nên chiến thắng lẫy lừng chống giặc Nam Hán trên sông Bạch Đằng năm 938, chấm dứt gần nghìn năm Bắc thuộc, mở ra một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập, tự chủ cho dân tộc.
Từ Lương Xâm được xây dựng từ đời Hậu Lê. Tương truyền đây là nơi Đức vương Ngô Quyền lập đại bản doanh, chỉ huy các cánh quân và tập kết lương thảo, làm nên chiến thắng lừng lẫy chống giặc Nam Hán trên sông Bạch Đằng năm 938.
Trải qua nhiều biến thiên, thăng trầm của lịch sử, Từ Lương Xâm đã được nhân dân gìn giữ, trùng tu với nhiều đồ tế khí, hiện vật lịch sử có giá trị. Từ Lương Xâm đã được Bộ Văn hóa-Thông tin (nay là Bộ VH-TT&DL) xếp hạng là Di tích lịch sử cấp quốc gia năm 1986. Năm 2022, Lễ hội Từ Lương Xâm được Bộ VH-TT&DL công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Mời quý vị xem thêm màn rước 'kiệu bay" trong lễ hội Từ Lương Xâm ở Hải Phòng:
Màn rước Kiệu bay tại lễ hội Từ Lương Xâm, Hải Phòng. Ảnh và video: M.Lâm
