Cuộc sống sinh tồn, người Ca Dong thường chọn nguồn nước ở sâu trong khu rừng già. Hằng năm, khi vào thời điểm giao mùa giữa năm cũ và năm mới, đồng bào Ca Dong lại nhộn nhịp tiếng cồng chiêng, cùng vào hội cúng máng nước.
Năm nay, nơi được chọn để tổ chức lễ hội là làng Măng Gry (thôn 1, xã Trà Vinh, Nam Trà My, Quảng Nam). Trước khi tổ chức lễ cúng, cộng đồng làng Măng Gry đã chuẩn bị 3 con gà trống, cùng 2 con heo để tế lễ. Sau khi cây nêu dựng xong, tất cả đàn ông trong làng mang lễ vật vào địa điểm lấy nước ở đầu nguồn con suối.
Tại đây, các già làng đọc bài khấn trong lễ tế thần, gửi đi thông điệp cầu nguyện cho dân làng có một mùa màng bội thu, ban phước lành cho dân làng làm ăn thuận lợi, đoàn kết, cho nguồn nước trong lành quanh năm.
Theo ông Trần Văn Thương, Chủ tịch UBND xã Trà Vinh, toàn bộ chương trình phục dựng lễ cúng máng nước độc đáo này được thực hiện dựa trên nguyên bản lễ hội truyền thống của đồng bào Ca Dong, với sự góp mặt của đông đảo người dân và du khách.
Trong ngôi nhà của già làng Hồ Văn Dề, một nhóm người Ca Dong ở làng Măng Gry tìm đến. Họ sắp đặt trên sàn một dãy chiêng trống, phía sau là già làng và những cô gái trẻ. Chén rượu được rót ra, mời nhau uống cạn, trước khi ngược núi đến nguồn nước để cúng thần rừng.
Độc đáo lễ cúng máng nước của người Ca Dong.
"Hôm nay, dân làng đến đây để xin thần rừng, thần nước cho chúng tôi đưa nguồn nước về, cầu mong mùa màng được tốt tươi, dân làng được no đủ". Già làng Hồ Văn Dề vừa dứt lời, cặp nứa được thả xuống cho lật đều, hàm ý thần linh đồng ý.
Những bài cúng lần lượt được thực hiện, trước khi già làng dùng cây tre nhọn chọc lấy huyết của con heo theo nghi thức truyền thống. Máu heo hòa trong dòng nước chảy về làng, ở dưới máng đặt cạnh cây nêu, những người phụ nữ đã đợi sẵn, họ dùng ống lồ ô hứng đầy nước, mang về nhà dùng để nấu ăn.
Ông Trần Quốc Hải, người có uy tín thôn 1 cho biết, sau lễ tế thần, từng hộ gia đình sẽ dùng một ống nứa rừng múc nguồn nước dưới suối đã được hòa với tiết gà, tiết heo mang về nhà nhóm bếp nấu cơm.
"Các thanh niên trong làng sẽ đặt ống dẫn nước xuống khe suối để đưa nước về làng. Khi nguồn nước về tới máng của làng nằm cạnh cây nêu, già làng cắt tiết một con gà nữa để tạ ơn thần linh đã cho nước về với dân làng", ông Hải cho hay.
Một số hình ảnh tại lễ cúng máng nước của người Ca Dong:
Nhịp chiêng, trống rộn rã cả một góc làng.