Doanh nhân Trần Mạnh Báo: “Thiệt thòi mấy tôi cũng vẫn làm gạo sạch”

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc thăm Tập đoàn ThaiBinh Seed năm 2016

Vì sao ông lại quyết định đi ngược mọi điều ngăn cản để làm gạo?

Người ta nói đúng mà, sự thật nó khắc nghiệt thế đấy. Nhưng chúng tôi là doanh nghiệp có gần 50 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chọn tạo giống lúa, khu vực sản xuất chính ở Thái Bình – “Quê hương 5 tấn" xưa kia, vựa lúa của miền Bắc, mà chúng tôi không làm được những loại gạo ngon, sạch, có thương hiệu cho người Việt là có tội. Năm 2016, Thủ tướng về thăm ThaiBinh Seed, tôi nói với ông: “Không làm được thương hiệu gạo, tôi chết không nhắm mắt". Tôi làm không phải cho chúng tôi, dù cái “máu" của những người làm khoa học và kinh doanh nó sôi sục lắm. Chúng tôi làm cho sức khoẻ người Việt. Chả có lý gì sống ở đất nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới mà đa số người dân phải ăn gạo pha tạp kém chất lượng. Chúng tôi làm cho nông dân. Chúng tôi nghiên cứu giống, trao giống tốt nhất cho nông dân, hướng dẫn họ sản xuất, kiểm soát mọi khâu trong quy trình, rồi lại đứng ra thu mua. Chúng tôi luôn thu mua cao hơn giá thị trường từ 1-2 giá.

Ông Trần Mạnh Báo Chủ tịch HĐQT Tập đoàn ThaiBinh Seed

Kinh doanh như thế không sợ thiệt sao?

Thiệt là thiệt ở rào cản về giá với người tiêu dùng. Giá đầu vào cao, giá thành sản phẩm không thể thấp. Vì thế việc tiếp cận với số đông khách hàng là khó khăn, phải chấp nhận  thôi, thiệt mấy chúng tôi cũng vẫn làm gạo sạch.

Thế nhưng, ngẫm kỹ thì mất mà lại được. Nông dân có thu nhập tốt mới yên tâm làm gạo sạch với ThaiBinh Seed lâu bền. Người tiêu dùng thực phẩm ngày nay thiếu nhất là niềm tin. Chúng tôi làm tốt từ gốc để chứng thực. Chúng tôi được nhiều hơn mất chứ!

Câu slogan của gạo Niêu Vàng “Cơm ngon từ giống, gạo sạch từ tâm”. Vì sao lại như vậy thưa ông?

Nhiều người sẽ nghĩ, cơm thì liên quan gì đến giống. Nhưng chúng tôi xuất phát là nhà khoa học chọn tạo giống nên hiểu sâu sắc rằng, gạo ngon ngọt phải từ giống lúa. 90% độ ngon của cơm gạo là do ADN của hạt giống. Chúng tôi cử đội ngũ các nhà khoa học trẻ đi học ở Đan Mạch, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan, Trung Quốc, Mỹ... và rút ra kết luận: Ở nước nào cũng vậy thôi, để có được gạo sạch, gạo an toàn thì phải từ tâm của người làm gạo. Cái tâm không trong sáng, gạo đó sẽ không được tin dùng

Phải chăng các loại gạo sạch khác trên thị trường chỉ quan tâm từ sản xuất chứ chưa chăm lo được đến giống lúa?

Ai làm gạo cũng để ý đến giống, nhưng giống đó như thế nào, có sạch không, có chống được sâu bệnh,…và ứng dụng công nghệ như thế nào để đảm bảo gạo sạch thì lại phải có chuyên môn sâu về giống lúa.

Gạo Niêu Vàng sạch nguyên chất được đóng gói hút chân không

Được biết ThaiBinh Seed đã sản xuất thành công giống lúa cho gạo Niêu Vàng, loại gạo sạch nguyên chất trên thị trường Việt Nam. Vậy quá trình nghiên cứu giống lúa cũng như sản xuất gạo Niêu Vàng có gì đặc biệt?

Từ khi còn nhỏ cho đến bây giờ, tôi luôn đau đáu làm sao để tạo ra được giống lúa cho gạo ngon, sạch nguyên chất đem đến người tiêu dùng. Tình cờ, trong một hội nghị quốc tế, tôi được một nhà khoa học tặng một nhúm gạo là 11 hạt gạo mới bóc vỏ chấu, phôi vẫn còn tươi. Nhà khoa học đó nói gạo này rất ngon, lại chống sâu bệnh, nên tôi cất giữ rất cẩn thận để giữ phôi sống cho đến khi hết hội nghị để mang về Việt Nam.

Khi về nước thì đã qua mùa gieo cấy, nhưng phôi cũng không thể để lại cho vụ sau mà phải gieo luôn. Tôi cho vào phòng thử nghiệm và được 11 nhánh mạ. Hồi đó, tôi mất một ngày đi khảo sát 4 vùng của tỉnh Thái Bình, xác định ở Tiền Hải là nơi gieo cấy muộn hơn so với các vùng khác nên đã tìm một mảnh ruộng, bí mật nhổ một khoảng để cấy những nhánh mạ này. Điều đặc biệt là dù có cấy muộn thời vụ nhưng lúa rất tốt, không bị sâu bệnh gì cả! Những hạt thóc được tôi đem về lai tạo suốt 14 năm từ 2002 đến 2015. Đến đầu năm 2016 và 2017 giống lúa cho gạo Niêu Vàng được đem vào gieo cấy, sản xuất.

Ngoài giống lúa tốt, khỏe thì những yếu tố nào tạo nên gạo Niêu Vàng sạch nguyên chất?

Khi nghiên cứu gạo Niêu Vàng xuất phát điểm là từ phòng thí nghiệm đến bàn ăn người tiêu dùng. Họ sẽ được ăn gạo ngon có đặc trưng vị gạo Tám ngày xưa, nhiều protein và sạch nguyên chất.

Ngoài yếu tố giống khỏe, chống chịu sâu bệnh tốt, cho gạo ngon các yếu tố như đất trồng, vùng canh tác, nguồn nước sạch, mùa vụ gieo cấy,…là rất quan trọng.

Ví dụ, chọn vùng sản xuất: Từ một giống lúa, không phải chỗ nào cũng cho chất lượng gạo ngon như nhau. Tôi đã khảo sát nhiều vùng từ Đồng bằng Sông Hồng, Đòng bằng Sông Cửu Long đến vùng núi phía Bắc, mà trọng điểm là Đồng bằng Sông Hồng. Mỗi vùng sẽ cho mùi vị của gạo khác nhau.

Ngoài ra việc xác định thời điểm thu hoạch cũng quan trọng không kém, nếu lúa chín quá hoặc non quá sẽ không ngon, không còn dinh dưỡng.  Do vậy, từ thời các cụ lúa tám là “lúa tám” không phải “lúa chín”, có nghĩa là lúa chín khoảng 85- 90%.

Quá trình chế biến phải theo quy trình rất nghiêm ngặt về nhiệt độ sấy, bóc vỏ trấu, vỏ cám như thế nào,…Đó là theo bí quyết riêng của ThaiBinh Seed. Về việc bảo quản, gạo Niêu Vàng không sử dụng bất cứ hóa chất bảo quản nào nên rất dễ bị mốc, mọt. Chúng tôi sử dụng biện pháp bảo quản kị khí. Đó là công nghệ hút chân không. Không có không khí tiếp xúc với hạt gạo nên bảo quản được từ 6 tháng đến 1 năm mà chất lượng gạo không thay đổi.

Hiện nay người tiêu dùng đang lo lắng khi xuất hiện nhiều thông tin về các loại thực phẩm biến đổi đổi gen, ông nghĩ sao về điều này?

Chúng tôi không sử dụng công nghệ này, giống được các nhà khoa học của ThaiBinh Seed lai tạo ra theo công nghệ cổ truyền. Hiện tại Việt Nam cũng chưa cho phép sử dụng công nghệ biến đổi gen cho lúa nên chúng tôi cũng  không đưa công nghệ này vào nghiên cứu.

Vậy điều làm nên sự khác biệt của gạo ThaiBinh Seed nói chung và của gạo Niêu Vàng là gì?

Chúng tôi hướng tới đích chung là đảm bảo an toàn, sức khỏe cho người tiêu dùng. Điều khác biệt là gạo ThaiBinh Seed sử dụng công nghệ khép kín trọn vẹn nhất từ khâu nghiên cứu và chọn tạo giống lúa, có sự giám sát chặt chẽ của các kỹ sư trong mọi khâu, đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.

Vi Thanh