Người tiêu dùng giữa “ma trận đồ chơi”
Chị Bùi Thị A.Đ có một bé gái 3 tuổi, trước đây chị thường lựa chọn các sản phẩm đồ chơi cho con từ nhiều nguồn khác nhau như siêu thị, cửa hàng đồ chơi, chợ truyền thông và đôi khi là trên các trang thương mại điện tử. Theo chị A.Đ, các sản phẩm đồ chơi cho bé vô cùng đa dạng về màu sắc, chủng loại, nguồn gốc xuất xứ cho đến giá thành sản phẩm. Cùng một sản phẩm mẫu mã như nhau, nhưng tại các cửa hàng có giá từ một trăm nghìn cho đến vài trăm nghìn. Riêng trên một số trang thương mại điện tử có khi chỉ có giá vài chục nghìn.
Để lựa chọn một sản phẩm đồ chơi chất lượng, an toàn trong một “ma trận đồ chơi” như hiện tại thì không khó, nếu gia đình có điều kiện kinh tế tốt. Mọi người có thể thoải mái lựa chọn các sản phẩm từ các hệ thống cửa hàng uy tín, thậm chí là lựa chọn các sản phẩm nhập khẩu cho con em mình, nhưng với những gia đình có điều kiện kinh tế eo hẹp hơn thì không hề đơn giản. Các bậc phụ huynh có điều kiện kinh tế eo hẹp hơn, việc lựa chọn sản phẩm đồ chơi cho trẻ thì yếu tố giá thành đóng vai trò quan trọng, người tiêu dùng thường bỏ qua yếu tố nguồn gốc xuất xứ, chất liệu cũng như độ an toàn của đồ chơi.
Lựa chọn dựa vào... niềm tin
Cũng theo chị Đ, sau khi lựa chọn đồ chơi cho con từ nhiều nguồn khác nhau, hiện tại chị chủ yếu mua đồ chơi cho bé từ siêu thị và cửa hàng đồ chơi uy tín, tuy giá có thể cao hơn nhiều so với các kênh bán hàng khác như lề đường, chợ truyển thống, thương mại điện tử. Chị Đ chia sẻ: “Trong một lần mua bộ đồ chơi ghép gỗ giúp trẻ nhận biết màu sắc từ một trang bán hàng điện tử tôi đã không hài lòng. Sản phẩm có mùi sơn gắt, nồng, khi sử dụng có tình trạng dính màu trên tay, các đường cắt gỗ không trơn láng, còn nhiều gốc cạch, có thể gây tổn hại với làn da của bé nên từ đó tôi không còn tin tưởng vào các trang mạng, mà chỉ mua hàng khi được sờ tận tay, xem tận mắt. Về nguồn gốc, tôi ưu tiện chọn hàng có xuất xứ Việt Nam, được sản xuất từ những nhà sản xuất uy tín”.
Với chị L.T.A (Đồng Tháp), việc lựa chọn đồ chơi cho con được dựa trên hai yếu tố là sở thích của trẻ và giá thành phù hợp. Theo chị, việc chi quá nhiều tiền cho nhu cầu đồ chơi của trẻ là không thực sự cần thiết, vì trẻ em thường mau chán và không biết gìn giữ nên mau hỏng. Khi hỏi về yếu tố an toàn, chị cho biết: “Mình lựa chọn những sản phẩm có bao bì đẹp, sắc nét hơn thì chắc là tốt hơn những món đồ chỉ bọc bằng bao ny-lông thông thường, đồng thời mình cũng dạy cho trẻ là không được ngậm, cắn đồ chơi, rửa tay sạch sau khi chơi, không đưa tay lên miệng, thì chắc cũng không sợ vấn đề đồ chơi không an toàn với trẻ”.
Nhìn chung, các bậc phụ huynh đã có nhiều nhận thức cần thiết về sự an toàn của đồ chơi đối với trẻ, nhưng mỗi người lại có những tiêu chí lựa chọn khác nhau. Phần lớn đều dựa vào cảm quan bên ngoài và niềm tin đối với nhà sản xuất, nhà cung cấp.
Những tiêu chí an toàn nên cân nhắc
Chất lượng, sự an toàn của một món đồ chơi được quyết định nhiều yếu tố. Các yếu tố cần cân nhắc khi lựa chọn đồ chơi cho trẻ mà các bậc phụ huynh cần lưu tâm bao gồm:
Phù hợp về độ tuổi: Trẻ em mỗi độ tuổi có khả năng nhận thức khác nhau. Do đó, cùng một sản phẩm đồ chơi, nhưng mức độ nguy hiểm đối với những nhóm tuổi là không giống nhau. Đơn cử, trẻ em ở giai đoạn dưới 3 - 6 tháng tuổi bé có thể cầm nắm, đưa vào miệng: vòng tròn lớn, đồ chơi chất liệu mềm, có nhiều cấu trúc để bé có thể đưa vào miệng cắn, ngậm để khám phá cấu trúc không gian đồ vật. Một số đồ chơi không phù hợp với độ tuổi này như các dạng vật tròn, nhỏ, cạnh sắc- nhọn có thể gây nguy hại cho trẻ.
Nguồn gốc xuất xứ rõ ràng: Như nhiều loại sản phẩm khác, sản phẩm đồ chơi cho trẻ có nhiều nhà cung cấp, nhiều đơn vị sản xuất với chất lượng có thể rất khác biệt với nhau. Nhiều trường hợp các sản phẩm đồ chơi có xuất xứ không rõ ràng, thành phần chất liệu không được kiểm soát. Chưa kể một số thành phần được sản xuất từ nguồn nhựa tái chế, không đảm bảo an toàn theo tiêu chuẩn đồ chơi của trẻ.
Về vật liệu: Mỗi loại đồ chơi được tạo nên từ những vật liệu khác nhau từ nhựa, đồ chơi gỗ, đồ chơi bằng vải, cao su, kim loại… Cho dù làm với chất liệu nào thì chúng đều phải đạt những tiêu chuẩn kỹ thuật riêng như: nhựa an toàn, gỗ bền vững… không chứa các chất hóa học độc hại, ẩn chứa nguy cơ gây hại cho sức khỏe của bé khi sử dụng. Với đồ nhựa, cần chú ý đến các thông tin về tiêu chuẩn kỹ thuật của nhựa, các thông tin về thử nghiệm phơi nhiễm
Về kết cấu: Điều này thể hiện hiện thiết kế của đồ chơi có chắc chắn, phù hợp với chất liệu và đảm bảo đúng với khuyến cáo độ tuổi có thể sử dụng đồ chơi trên sản phẩm. Khi lựa chọn cần tìm hiểu các thông tin trên sản phẩm. Kiểm tra trực quan sản phẩm để có đánh giá toàn diện về mức độ an toàn của món đồ chơi đối với bé, dù là đồ chơi có giá thành rẻ, phổ biến đến đồ chơi trẻ em cao cấp. Ngoài ra cũng cần đo lường và dự báo những yếu tố kết cấu có thể bị tác động, thay đổi trong quá trình chơi, sử dụng của trẻ. Người lớn cần có sự cảnh báo về các mối nguy của có thể phát sinh nếu xảy ra sự thay đổi kết cấu.
Đồ chơi là một phần không thể thiếu với trẻ thơ. Tùy điều kiện của mỗi gia đình chúng ta có thể có lựa chọn khác nhau, miễn là đảm bảo an toàn và phù hợp với trẻ. Để trẻ được sống trong một không gian trong trẻo, lành mạnh riêng của thế giới trẻ thơ.
Sản phẩm đồ chơi nhựa kém chất lượng thường được trộn thêm hạt nhựa công nghiệp để giảm giá thành, không đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật cho trẻ.Các loại sơn, keo, dung môi, hóa chất… tồn tại trong đồ chơi có thể ảnh hưởng lâu dài đến thể chất, trí tuệ và sự phát triển của trẻ.
