Kỳ thi đại học - cao đẳng cận kề, bên cạnh nỗ lực ôn tập kiến thức, các em học sinh cũng cần phải hết sức chú ý giữ gìn và rèn luyện một sức khỏe dẻo dai, bền bỉ. Chế độ ăn uống hợp lý có vai trò rất quan trọng trong chặng đua “nước rút” này.
Để đảm bảo sức khỏe tốt những ngày này, các sĩ tử cần ăn uống đầy đủ và đúng giờ, đảm bảo ba bữa ăn mỗi ngày. Ngoài ra phải chú trọng đến chất lượng bữa ăn, khẩu phần ăn nên tăng cường những chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của não, bao gồm:
Chất bột đường: cung cấp đường (glucose) để tạo năng lượng cho não hoạt động. Loại bột đường hấp thu chậm sẽ giúp mức đường trong máu luôn ổn định. Khi đó, não được cung cấp “nhiên liệu” một cách liên tục để hoạt động. Ngược lại, các loại đường hấp thu nhanh sẽ làm đường huyết dao động (tăng nhanh hoặc giảm nhanh) nên cung cấp “nhiên liệu” cho não không đều làm ảnh hưởng đến hoạt động của não. Thực phẩm có đường hấp thu chậm như ngũ cốc thô (gạo không xát trắng, khoai, bắp…), trái cây không quá ngọt như bưởi, cam, táo, nho ta (nên nhớ ăn cả trái sẽ tốt hơn chỉ uống nước ép trái cây).
 |
Thực phẩm giàu đạm (thịt, cá, trứng, sữa, đậu...): cung cấp acid amin là nguyên liệu để tạo nên chất dẫn truyền thần kinh giúp liên kết các tế bào thần kinh với nhau. Các thông tin đã thu nhận vào các phần khác nhau của não sẽ được nối kết và bật ra khi cần nhờ các acid amin này.
Chất béo thiết yếu (omega-3 và omega-6): Những chất này rất dễ bị thiếu do cơ thể không tự tổng hợp được mà phải đưa từ thức ăn bên ngoài vào với tỷ lệ omega-3 và omega-6 ngang nhau. Tuy nhiên, omega-3 dễ bị thiếu hơn do chế độ ăn ít cá. Omega-3 có trong các loại cá béo như cá thu, cá ngừ, cá hồi, cá trích, cá mòi. Omega-6 có trong các loại hạt nhiều dầu như hạt bí đỏ, hạt hướng dương, mè và dầu thực vật. Thế nên, để hoạt động trí não được tốt thì các em nên ăn ít nhất là 3 lần trong 1 tuần.
Phospholipid: Có nhiều trong lòng đỏ trứng và thịt nội tạng, giúp tạo myelin bao bọc dây thần kinh nên thúc đẩy sự truyền các tín hiệu một cách trơn tru trong não.
Vitamin và khoáng chất: Giúp các chất trên phát huy tác dụng. Đặc biệt là các vitamin nhóm B (có trong ngũ cốc thô và các loại rau), vitamin C (có trong rau và trái cây tươi), acid folic (có trong rau lá xanh đậm), ma-nhê (có trong rau xanh và các loại hạt), man-gan (có trong các loại hạt, trái cây) và kẽm (có trong hàu, hải sản, thịt cá và các loại hạt). Chất chống oxy hóa (vitamin E, vitamin C, beta-caroten...) giúp bảo vệ não chống lại sự tấn công của các gốc tự do.
Iốt và sắt: Là hai vi chất rất cần cho bộ não. Thiếu iốt thì học sinh sẽ thụ động, dẫn đến trì trệ, kém sáng tạo, giảm tiếp thu. Để nhận đủ iốt cho cơ thể thì các em nên sử dụng muối iốt hàng ngày trong ăn uống và chế biến thức ăn trong gia đình (nhưng không ăn mặn). Các em cũng cần ăn đầy đủ các thực phẩm giàu chất sắt, là chất cần thiết để tạo máu, bởi vì nếu thiếu chất sắt thì các em dễ bị thiếu máu dẫn đến tình trạng hay mệt mỏi, học kém tập trung và dễ buồn ngủ trong giờ học. Chất sắt có nhiều trong gan, thịt, cá, trứng hoặc rau xanh và các loại đậu.
Trong những ngày thi, các em nên tranh thủ ngủ trưa, ít nhất là 30 phút mỗi ngày để giúp não bộ tăng cường sự tỉnh táo, nâng cao hiệu quả học tập.
Bác sĩ Minh Hằng