Có khoảng gần hai chục bệnh lý bề mặt nhãn cầu có kèm theo khô mắt, mỗi bệnh có một nguyên nhân cơ bản riêng. Điều này giải thích tại sao một phương pháp điều trị không thể có hiệu quả với tất cả mọi người. Đó cũng là lý do mà theo một cuộc khảo sát gần đây, gần một nửa trong số 16 triệu người Mỹ được chẩn đoán mắc bệnh khô mắt cảm thấy thất vọng.
Chẩn đoán và điều trị bệnh lý bề mặt nhãn cầu có thể phức tạp và tốn thời gian. Bệnh nhân thường cần kết hợp nhiều liệu pháp cộng với thay đổi lối sống để điều trị có hiệu quả và giảm thiểu những khó chịu của khô mắt lâu dài.
Có rất nhiều thuốc men mới được giới thiệu và đề nghị bệnh nhân dùng thử. Nhưng thường các phương pháp điều trị không có hiệu quả ngay lập tức hoặc chúng tạo cảm giác cay mắt, nóng rát hoặc kích ứng mắt. Đương nhiên là sau đó nhiều bệnh nhân sẽ ngừng dùng thuốc chữa bệnh khô mắt.
Có khoảng gần hai chục bệnh lý bề mặt nhãn cầu có kèm theo khô mắt.
Bác sĩ nhãn khoa Christopher Starr, chuyên gia về bệnh khô mắt tại Trung tâm Y tế Weill Cornell giải thích: "Những tác dụng phụ này có thể tăng lên ở những mắt đã bị bệnh lý nào đó thuộc bề mặt nhãn cầu lại kèm theo cả khô mắt".
Bước sang năm 2022 sẽ có những phương pháp điều trị mới có thể hiệu quả hơn các phương pháp hiện có. Đối với những bệnh nhân thất vọng với các lựa chọn điều trị hiện tại của họ, tương lai với họ là cả một bầu trời hy vọng. Các loại thuốc mới cho bệnh lý bề mặt nhãn cầu bao gồm cả bệnh khô mắt - đang cho thấy nhiều hứa hẹn trong các thử nghiệm lâm sàng. Các bác sĩ nhãn khoa đang rất hào hứng và lạc quan trong việc mở rộng kho công cụ điều trị của họ.
Các phương pháp điều trị bệnh bề mặt mắt hiện nay bao gồm thay đổi lối sống, thuốc xịt mũi, dụng cụ nút điểm lệ, thuốc chống viêm, dụng cụ làm sạch sâu mi mắt và kính áp tròng chuyên dụng.
1.5 loại thuốc kê đơn trị khô mắt được FDA chấp thuận hiện nay
Tyrvaya (Oyster Point) - Thuốc xịt mũi trị khô mắt được mong đợi nhiều này đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt vào tháng 10 năm 2021. Thuốc xịt, một phương pháp điều trị đầu tiên của loại hình này, kích thích sản xuất nước mắt, chất mỡ và chất nhầy. Thuốc xịt mũi này có thể dễ áp dụng hơn thuốc nhỏ mắt và giúp loại bỏ cảm giác cay mắt và bỏng rát không mong muốn ở mắt.
Restasis (Allergan) và Cequa (Sun Ophthalmics) - Những loại thuốc này được phát triển đặc biệt cho bệnh khô mắt mãn tính, khi mà tình trạng viêm dẫn đến giảm sản xuất nước mắt. Các thành phần hoạt chất là cyclosporine. Bệnh nhân nhỏ một giọt vào mỗi mắt hai lần mỗi ngày. Trung bình mất từ 3 đến 6 tháng điều trị mới đạt hiệu quả mong muốn và khi tra nhỏ có thể gây cảm giác đau rát hoặc khó chịu tạm thời.
Xiidra (Novartis) - Đây là một loại thuốc chống viêm khác sử dụng hoạt chất chiết từ cỏ cứu sinh- lifitegrast làm thành phần chính. Thuốc này có thể phải dùng đến tháng thứ 3 mới giảm các triệu chứng và có tới ¼ bệnh nhân bị kích ứng và có cảm giác vị giác bất thường.
Eysuvis (Kala Pharmaceuticals) - Đây là corticosteroid nhỏ mắt (loteprednol) đầu tiên được FDA chấp thuận để điều trị bệnh khô mắt. Mỗi lần chỉ được dùng trong 2 tuần, do tác dụng phụ của steroid. Bệnh nhân nhỏ bốn giọt mỗi ngày vào mỗi mắt. Eysuvis hoạt động nhanh hơn các loại thuốc dựa trên cơ chế điều hòa miễn dịch và cả hai đều có thể được sử dụng kết hợp để giảm bớt các triệu chứng.
Cyclosporine không phải là một phương pháp mới để điều trị bệnh khô mắt, nhưng MC2 Therapeutics và Novaliq đang thử nghiệm các phương pháp điều trị chống viêm dựa trên cyclosporine mới có thể hiệu quả hơn trong việc điều trị tình trạng này.
2.Các thuốc can thiệp vào rối loạn chức năng tuyến Meibomia trị khô mắt
Hai phương pháp điều trị mới có thể giúp nước mắt không bay hơi quá nhanh. Những loại mỡ này được tạo ra bởi các tuyến meibomian dọc theo rìa mí mắt. Các liệu pháp cho đến nay chỉ giới hạn ở việc tẩy tế bào chết ở mí mắt, xoa bóp và chườm ấm.
• NOV03 (Bausch & Lomb) là thuốc nhỏ mắt không chứa chất bảo quản, được dùng bốn lần mỗi ngày để ổn định nước mắt và ngăn chặn sự bay hơi. Các bệnh nhân trong thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 đã giảm nhanh chóng tình trạng khô mắt sau khi sử dụng thuốc nhỏ. Thuốc này có thể trở thành loại thuốc kê đơn đầu tiên được FDA chấp thuận cho tình trạng này.
• AZR-MD-001 của Azura Ophthalmics là thuốc mỡ ngăn ngừa sự tích tụ protein trong các ống tuyến meibomian. Sự tích tụ này ngăn chặn sự tiết mỡ và dẫn đến khô mắt. Những bệnh nhân đã thử nghiệm thuốc trong một thử nghiệm giai đoạn 2 đã sản xuất ra một lượng mỡ tốt nhiều hơn và giảm các triệu chứng khô mắt.
3.Khô mắt ở người bệnh có viêm bờ mi trước
Demodex là vi khuẩn trên da mặt có thể tồn tại trên cơ thể người khoẻ mạnh mà không có biểu hiện lâm sàng gì đặc trưng. Tuy nhiên, loại vi khuẩn này sẽ gây bệnh khi số lượng lớn vi khuẩn tập trung trên bề mặt da, vảy da, nang lông hoặc khi miễn dịch của cơ thể suy giảm.
Demodex được cho là nguyên nhân gây ra khoảng một nửa số trường hợp viêm bờ mi trước. Cho đến nay, lựa chọn điều trị duy nhất là tẩy tế bào chết ở mi mắt tại nhà hoặc điều trị tại phòng mạch với các thiết bị tẩy tế bào chết mức vi mô như BlephEx.
TP-03 của Tarsus Pharmaceuticals là thuốc nhỏ mắt dùng hai lần mỗi ngày giúp tiêu diệt demodex và cải thiện các triệu chứng. Trong một thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2b, phương pháp điều trị về cơ bản đã xóa sạch sự lây nhiễm ở hơn 80% bệnh nhân sau 43 ngày. Liệu pháp này có thể được cung cấp sớm nhất vào năm 2022.
4.Khô mắt ở bệnh nhân có viêm kết mạc dị ứng kèm theo
Khô mắt thường tồn tại cùng với viêm kết mạc dị ứng, dẫn đến đỏ, sưng, ngứa hoặc chảy nước mắt. Các bác sĩ thường kê đơn thuốc nhỏ mắt có chứa chất kháng histamine hoặc steroid.
Các phương pháp điều trị này không thật sự lý tưởng: Steroid có thể làm tăng nhãn áp và tăng nguy cơ nhiễm trùng và đục thủy tinh thể nếu sử dụng trong thời gian dài. Thêm nữa, viêm kết mạc dị ứng và khô mắt thường là tình trạng mãn tính, cần điều trị lâu dài.
Hai liệu pháp mới có thể mang đến nhiều lựa chọn hơn cho những người bị viêm kết mạc dị ứng.
• Reproxalap của Aldeyra Therapeutics là một phương pháp điều trị chống viêm mới mà không có tác dụng phụ thường gặp của steroid. Trong một thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3, những bệnh nhân được dùng thuốc 4 lần mỗi ngày trong 12 tuần đã cải thiện tình trạng khô mắt, mẩn đỏ và ngứa trong vòng vài giờ sau khi bắt đầu điều trị. Tác dụng phụ là tối thiểu. Thuốc này có thể có mặt trong vài năm tới.
• Một loại thuốc chống viêm không steroid khác được Iacta Pharma gọi là IC 265 cũng đang cho thấy có khả năng điều trị dị ứng mãn tính ở mắt. Trong một thử nghiệm giai đoạn 2 trên những bệnh nhân bị viêm kết mạc dị ứng, thuốc đã làm giảm sưng đỏ và viêm trong vòng vài giờ và được dung nạp tốt.
5.Khô mắt ở bệnh nhân có viêm màng bồ đào trước
Điều trị chống viêm có thể chứng minh hiệu quả đối với cả bệnh khô mắt và viêm màng bồ đào trước. Viêm màng bồ đào là một nhóm các bệnh viêm nhiễm gây viêm dính và phá hủy mô mắt. Tình trạng này thường được điều trị bằng thuốc nhỏ, thuốc tiêm hoặc thuốc viên corticosteroid - không lý tưởng để sử dụng lâu dài.
OCS-02 của Oculis là một loại thuốc mỡ dùng bên ngoài có thể làm giảm hiệu quả tình trạng viêm màng bồ đào và giảm khó chịu do khô mắt, theo thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2. Thuốc được dung nạp tốt mà không có tác dụng phụ của steroid. Nó sẽ tiếp tục được thử nghiệm trong các thử nghiệm trong tương lai.
Mời độc giả xem thêm video:
Tin vui- Tìm ra loại thuốc chữa trị được triệu chứng COVID-19 kéo dài
