Chẩn đoán và điều trị dùng thuốc
Béo phì thể đàm thấp nhiệt:
Triệu chứng: thể trạng mập, chân tay nặng nề; ngực bụng đầy khó chịu; ợ hơi, nuốt chua; chóng mặt, nặng đầu; tiểu ít, màu vàng sậm; ăn mau đói, miệng khát, thích uống mát; chất lưỡi đỏ, rêu vàng dày.
Phép trị: thanh lợi đàm thấp, tĩnh tỳ hóa trọc.
Bài thuốc: Lâm thị khinh kiện thanggồm: bán hạ 10g, bạch linh 15g, trần bì 3g, chích thảo 3g, ý dĩ 10g, trạch tả 10g, thần khúc 10g, sơn tra 10g, hoắc hương 10, nhân trần 6g.
Béo phì thể can vượng, tỳ suy:
Triệu chứng: thể trạng mập bệu, bụng to trướng đầy, ngực nặng; tiểu tiện rất ít. Đại tiện không dễ chịu; chóng mặt.
Phép trị: kiện tỳ lợi thấp, bình can hóa đàm.
Bài thuốc: Thanh tiêu ẩm gồm: phan tả diệp 12, thảo quyết minh 15g, trạch tả 15g, ý dĩ 15g, bạch linh 15g, phòng kỷ 15g, bạch truật 12, trần bì 10g.
Béo phì thể vị nhiệt, trường táo:
Triệu chứng: thể trạng béo mập; ăn nhiều mau đói; khát nước hay uống; chóng mặt, mắt đỏ; đại tiện táo kết.
Phép trị: thanh vị thông phủ, mát huyết hòa trường.
Bài thuốc: Thanh thông ẩm gồm: hoàng liên 10g, phan tả diệp 10g, đại hoàng 10g, sinh địa 10g, hạ khô thảo 12g, thảo quyết minh 12g.
Béo phì thể can thận âm hư:
Triệu chứng: thể trạng béo mập; chân tay thũng trướng, yếu sức; chóng mặt hoa mắt; ù tai, lưng mỏi; chất lưỡi ứ tối; mạch huyền hoạt.
Phép trị: tư bổ can thận, hoạt huyết, hóa ứ, kiêm trừ thấp trọc.
Bài thuốc: Triệu thị trừ chi giáng ứ ẩm gồm: câu kỷ tử 12g, hà thủ ô 12g, đan sâm 30g, uất kim 10, phục linh 20, thảo quyết minh 15, sơn tra 15, trạch tả 15g.
Các phương pháp không dùng thuốc
Phương pháp thể châm: dùng châm cứu, các huyệt được chọn lựa dựa theo pháp trị của y học cổ truyền như: Tỳ du, Vị du, Thiên xu, Chi câu, Thủy phân, Âm lăng tuyền, Khí hải. Công thức mở rộng dùng thêm Đới mạnh, Thận du, Phục lưu.
Phương pháp thể châm
Phương pháp nhĩ châm: châm cứu các huyệt ở vành tai. Chọn châm các huyệt trên vành tai: huyệt nội tiết, giao cảm, tuyến thượng thận, Thần môn, huyệt dạ dày, vùng miệng... Các huyệt nội tiết, giao cảm, tuyến thượng thận, Thần môn giúp cơ thể điều chỉnh các rối loạn chuyển hóa. Các huyệt dạ dày, vùng miệng giúp giảm cảm giác thèm ăn. Dùng huyệt giao cảm và huyệt Thần môn điều trị các rối loạn do thừa cân - béo phì thường gặp như: nóng trong người, mất ngủ, tê bì tay chân…
Phương pháp nhĩ châm
Phương pháp cấy chỉ: nền tảng của phương pháp này là dùng kim đưa các sợi chỉ tiêu vào các huyệt đạo, từ đó kích thích các huyệt phù hợp giúp cơ thể tự điều chỉnh các rối loạn, tăng thải trừ nội thấp và trong thời gian các sợi chỉ tiêu dần dần tại các huyệt giúp duy trì tác dụng kích thích lâu dài trên các huyệt. Các huyệt cấy chỉ thường cấy trên các huyệt có tác dụng điều chỉnh rối loạn công năng vận hóa như: huyệt Tỳ du, Vị du, Khí hải; giúp tăng tiêu trừ nội thấp như: huyệt Âm lăng tuyền, Thiên xu, Chi câu, Thủy phân..., hoặc công thức tăng cường làm nhỏ vòng bụng dùng thêm chỉ cấy nối từ huyệt Thiên xu tới Đới mạch từ 15 - 30 chỉ tùy theo mức độ thừa cân - béo phì...
Để phòng ngừa và điều trị béo phì, có rất nhiều phương pháp, nhưng các phương pháp của y học cổ truyền mang lại kết quả tốt mà an toàn. Bệnh nhân nên đến các bệnh viện chuyên khoa uy tín để được khám và điều trị tốt nhất.