Trào ngược DD-TQ có biểu hiện ợ nóng và ợ trớ. Ợ nóng là cảm giác nóng rát vùng mũi ức lan dọc sau xương ức lên đến cổ, thường xảy ra khi người bệnh nằm hoặc ngồi cúi ra trước, sau bữa ăn (và đặc biệt là khi ăn quá no, ăn thức ăn có nhiều gia vị chua, cay, chocolate, nhiều dầu mỡ hoặc có uống nhiều rượu bia).
Cảm giác ợ trớ bao gồm triệu chứng ợ chua hoặc thậm chí nhiều khi người bệnh cảm nhận được có thức ăn trào lên đến tận ngã ba hầu họng
Chẩn đoán
Trào ngược DD-TQ không có tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán xác định. Bác sĩ thiết lập chẩn đoán bệnh dựa trên triệu chứng lâm sàng điển hình (và bao gồm các bộ câu hỏi triệu chứng cơ năng) và phương pháp điều trị thử mà không cần các thăm dò cận lâm sàng
Một số cần chỉ định các xét nghiệm giúp chẩn đoán như nội soi thực quản và dạ dày.
Biến chứng của trào ngược DD-TQ bao gồm: loét thực quản, hẹp thực quản, bệnh Barrett thực quản, ung thư thực quản.
Điều trị
Bệnh trào ngược DD-TQ trong y học cổ truyền: chưa có bệnh danh tương ứng với y học hiện đại. Qua những triệu chứng và sinh lý bệnh theo y học hiện đại, theo YHCT các rối loạn trên liên quan đến rối loạn công năng của tỳ - vị; chia làm 2 nhóm:
- Nhóm các triệu chứng liên quan đến rối loạn công năng của tỳ - vị: ợ trớ (dịch chua hoặc thức ăn), nóng rát (thực quản), đau vùng thượng vị, buồn nôn…
- Các triệu chứng và biến chứng tại đường hô hấp - liên quan đến rối loạn công năng tạng phế: đau họng, viêm lợi răng, ho kéo dài, viêm mũi, viêm xoang.
Điều trị bằng cấy chỉ
Dựa trên hiệu quả từ phương pháp cấy chỉ, ứng dụng trong điều trị trào ngược DD-TQ với 3 mục tiêu:
Nhanh chóng giải quyết các triệu chứng khó chịu do bệnh gây ra (như ợ nóng, ho, tức ngực,..) khi cấy chỉ tự tiêu vào huyệt tại chỗ như huyệt Trung quản, Đản trung, Liêm tuyền, Cách du, Lương môn và huyệt đặc trị bệnh lý vùng bụng trên như Túc tam lý.
Tác dụng điều hòa công năng hoạt động của tỳ - vị thông qua tác động của hệ kinh lạc (cấy chỉ tự tiêu các huyệt như Tỳ du, Vị du, Lương khâu.
Tác dụng giảm các biến chứng do trào ngược dạ dày - thực quản như ho, viêm họng, viêm mũi xoang... sử dụng thêm các huyệt như: Liêm tuyền, Hoa cái, Hạ quan, Ấn đường.
Có 2 cách thực hiện:
Một là, sử dụng công thức huyệt được xây dựng dựa trên phân tích biện chứng và kết hợp kinh nghiệm lâm sàng:
Công thức huyệt trên có thể thay đổi tùy mức độ lâm sàng của từng người bệnh.
Hai là, cấy chỉ theo từng thể bệnh. Người bệnh sau khi được khám, chẩn đoán theo từng thể bệnh, bác sĩ đề ra pháp trị phù hợp. Bác sĩ cấy chỉ theo phương huyệt của từng thể:
Có 2 thể bệnh thường gặp, huyệt theo từng thể:
Thời gian điều trị: Một lần cấy mất chỉ khoảng 3 - 5 phút, 2 - 3 tuần cấy chỉ 1 lần. Một liệu trình điều trị từ 2 - 6 lần tùy theo mức độ bệnh nặng nhẹ.
Qua kinh nghiệm điều trị tại BV. Y học cổ truyền TP.HCM ghi nhận trong điều trị trào ngược DD-TQ bằng sự kết hợp hài hòa trong điều trị dùng thuốc và phương pháp cấy chỉ có hiệu quả cao, đặc biệt những trường hợp bệnh dai dẳng, tái phát nhiều lần và giúp tiết kiệm thời gian cho người bệnh.
