Điều trị bệnh lý tuyến giáp

Tuyến giáp là gì?

Tuyến giáp là một tuyến hình bướm nằm ở cổ, tiết ra hormone tuyến giáp giúp cơ thể sử dụng năng lượng, giữ ấm và giúp cho não, tim, cơ và các cơ quan khác hoạt động bình thường.

Nhân giáp (khối u) là những khối bất thường phát triển phổ biến trong tuyến giáp. Người ta ước tính rằng trong tỷ lệ 20 bệnh nhân thì sẽ có 1 người mọc nhân giáp sờ thấy được. Đối tượng nữ giới thường bị nhân giáp nhiều hơn nam giới. Tuy nhiên, nếu nam giới có nhân giáp thì nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến giáp sẽ cao hơn.

Nguyên nhân gây ra khối u tuyến giáp?

Bệnh nhân thường thắc mắc rằng liệu nhân giáp hay khối u ác tính có phải do hút thuốc lá, chế độ ăn uống hay lối sống gây ra hay không. Câu trả lời đơn giản sẽ là không. Hầu hết các nhân giáp thường phát triển tự phát. Di truyền có thể là một yếu tố nguy cơ vì các nhân giáp được ghi nhận là có tính di truyền trong gia đình. Tiền sử tiếp xúc với tia xạ, đặc biệt vào lúc nhỏ cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển nhân giáp và ung thư mặc dù đây là một nguyên nhân không phổ biến.

Ngoài dấu hiệu như khối u ở cổ di chuyển khi nuốt, nhân giáp thường không xuất hiện triệu chứng nào khác. Hầu hết bệnh nhân có nhân giáp sẽ có nồng độ hormone tuyến giáp bình thường và không có dấu hiệu dư thừa hormone giáp (bệnh cường giáp) hoặc thiếu hụt hormone giáp (bệnh suy giáp).

Bệnh nhân ung thư tuyến giáp giai đoạn muộn có thể xuất hiện các triệu chứng mắc nghẹn như khó thở, không ăn được (do thực quản bị chèn áp), khàn giọng và đau.

Xét nghiệm và đánh giá nhân giáp (khối u)

Nhân giáp đơn giản là một khối phát triển tại tuyến giáp. Khối u này có thể chứa đầy chất rắn hoặc chất dịch lỏng (nang). Những nhân giáp lớn hơn 1 – 1,5cm cần phải được kiểm tra chuyên sâu. Các xét nghiệm dành cho nhân giáp bao gồm:

- Siêu âm tuyến giáp

- Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ

- Xét nghiệm máu

- Xạ hình tuyến giáp

- Chẩn đoán cắt bỏ thùy giáp/cắt bỏ bán phần tuyến giáp

- Cắt bỏ toàn bộ tuyến giáp

- Điều trị bằng iốt phóng xạ (RAI)

Các phương pháp phẫu thuật điều trị khối u tuyến giáp

Phẫu thuật tuyến giáp thông thường được thực hiện qua vết mổ rạch da ngang có kích thước khoảng 6cm ở phía trước cổ. Sau đó, tuyến giáp sẽ được cắt bỏ, đồng thời chú ý bảo tồn các dây thần kinh thanh quản quặt ngược (điều khiển thanh quản) và tuyến cận giáp (kiểm soát nồng độ canxi).

Sẹo mổ thường lành lại khá nhanh trong vòng 6 tháng nếu được chăm sóc đúng cách sau phẫu thuật. Ngoài ra còn có các thủ thuật khác như phẫu thuật cắt tuyến giáp xâm lấn tối thiểu có video hỗ trợ (Mivat), phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp bằng robot và phẫu thuật robot qua tiền đình miệng. Đối với những bệnh nhân được chọn lọc, thủ thuật Mivat sẽ là một lựa chọn phù hợp và quá trình cắt bỏ tuyến giáp chỉ để lại một vết sẹo nhỏ dài 2,5cm ở cổ.

Đây là lựa chọn dành cho những bệnh nhân có tiền sử sẹo phì đại hoặc sẹo lồi. Tuy nhiên, sự an toàn của bệnh nhân vẫn là quan trọng nhất, và việc loại bỏ hoàn toàn khối u nghi ung thư và bảo đảm diện phẫu thuật sạch u chính là ưu tiên hàng đầu trong việc lựa chọn phương pháp phẫu thuật thích hợp. Không nên tập trung vào mục đích vừa chữa khỏi ung thư vừa đẹp và thẩm mỹ.

Bệnh Graves

Đây là một bệnh lý tự miễn khi cơ thể sản sinh ra các kháng thể kích thích tuyến giáp phì đại và sản sinh quá nhiều hormone giáp dẫn đến cường giáp. Các triệu chứng bao gồm nhịp tim nhanh, không đều (đánh trống ngực), sụt cân không rõ nguyên nhân, yếu cơ, run tay, khó ngủ, hồi hộp, khó chịu và tiêu chảy.

Bệnh nhân mắc bệnh Graves cũng có thể bị lồi mắt, song thị, khô mắt và bệnh nhân cần phải thăm khám bác sĩ nhãn khoa để đánh giá chuyên sâu.

Điều trị bệnh Graves

Dùng thuốc: Thuốc kháng giáp có thể sử dụng để làm giảm lượng hormone giáp sản xuất ra. Tuy nhiên, quá trình điều trị thường mất khoảng 18 tháng và có tỷ lệ tái phát bệnh cao (>50%). Trong thời gian điều trị, việc điều chỉnh thuốc để duy trì mức hormone tuyến giáp bình thường sẽ khá khó khăn.

Điều trị bằng iốt phóng xạ (RAI): Mục đích của việc điều trị là làm suy giảm chức năng tuyến giáp trong 3 tháng. Sau đó, điều trị thay thế bằng hormone giáp trạng sẽ bắt đầu. Nếu chức năng tuyến giáp không cân bằng lại trong vòng 6 - 12 tháng thì sẽ tiến hành điều trị đợt hai với liều lượng tương tự hoặc cao hơn. Điều trị bằng iốt phóng xạ có khả năng nhỏ sẽ gây ra "cơn bão giáp". Đây là một biến chứng nguy hiểm và gây tử vong cho bệnh nhân bị đau tim hoặc suy tim. Bệnh nhân đang mang thai hoặc có ý định mang thai trong vòng 6 tháng tới được khuyến cáo không nên điều trị bằng Iốt phóng xạ.

Phẫu thuật: Có thể thực hiện cắt bỏ tuyến giáp toàn bộ hoặc cắt tuyến giáp bán phần (để lại một phần tuyến giáp nhỏ còn sót lại để liều thay thế hormone giáp thấp hơn). Đây là giải pháp nhanh chóng để điều trị một căn bệnh phải điều trị y tế trong nhiều tháng và phù hợp với những bệnh nhân đã tìm hiểu về lợi ích và rủi ro của phẫu thuật.

Viêm tuyến giáp Hashimoto

Đây là bệnh lý tự miễn khi các kháng thể của cơ thể tấn công tuyến giáp và dẫn đến tình trạng suy giáp.

Các triệu chứng bệnh bao gồm mệt mỏi, suy nhược, tăng cân, tóc xơ xác, da khô, rụng tóc, chịu lạnh kém, đau cơ thường xuyên, táo bón, trầm cảm, suy giảm trí nhớ, chu kỳ kinh nguyệt bất thường và giảm ham muốn tình dục.

Quá trình chẩn đoán bệnh sẽ tiến hành xét nghiệm máu có mặt kháng thể chống tuyến giáp. Bệnh lý này cần được theo dõi lâu dài.

Tuyến giáp là một cơ quan quan trọng trong cơ thể chúng ta giúp kiểm soát các quá trình trao đổi chất. Tuyến giáp có thể gặp phải nhiều bệnh lý như ung thư tuyến giáp hoặc rối loạn chức năng tuyến giáp. Ung thư tuyến giáp thường có tỷ lệ sống sót cao khi phát hiện sớm và bệnh nhân có khả năng chữa khỏi bệnh. Các bệnh lý rối loạn chức năng hormone tuyến giáp đòi hỏi phải kiểm soát cẩn thận để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm do bệnh cường giáp hoặc suy giáp gây ra.