(Lương Thị Ngọc Đ. - TP.HCM)
Qua trình bày của bạn trong thư, Acne là mụn trứng cá.
Mụn trứng cá phát triển khi tuyến bã của cơ thể sản xuất quá nhiều chất nhờn. Chất nhờn này kết hợp với tế bào của tuyến bả và làm tắc nghẽn lỗ chân lông. Ngày nay, khoa học đã chứng minh được mụn trứng cá là hậu quả của việc cơ thể sản xuất ra quá nhiều chất nhờn, nhưng vẫn chưa lý giải được lý do tại sao cơ thể lại sản xuất lượng chất nhờn nhiều như vậy. Việc cơ thể sản xuất ra quá nhiều chất nhờn dẫn đến việc phát triển mụn trứng cá, các nguyên nhân đó có thể là do hoóc-môn, do yếu tố di truyền hay do vi khuẩn… Mụn trứng cá không tự phát sinh bởi thực phẩm khi sử dụng, tuy nhiên là yếu tố thuận lợi thúc đẩy cho mụn trứng cá phát triển như thức ăn có nhiều đường, béo như chè, bánh ngọt, chocolat, sầu riêng, xoài… Một số yếu tố khác như mụn trứng cá trước kỳ kinh, do stress, do lo lắng thi cử, thức khuya…; do hóa chất như: xăng dầu, khoáng chất, iốt, brôm…; do một số thuốc như nhóm Corticoide (prednisone, kenacort, dexamethasone…), thuốc chống lao INH, vitamin B12, thuốc ngừa thai.
Về điều trị, có thể chọn một trong ba khâu:
1.Tác dụng trên sự tăng tiết bã nhờn, hiện nay chỉ có thuốc dùng cho nữ giới, được điều chế dưới dạng hoóc-môn, như Dian - 35, uống 1 viên đầu vào ngày đầu tiên của chu kỳ kinh, tức ngày bắt đầu hành kinh, uống liên tục trong 21 ngày, nghỉ 7 ngày rồi uống lại như trên, thời gian nghỉ uống thuốc sẽ xuất hiện hành kinh thuốc uống ít nhất từ 1 - 3 tháng liên tục trở lên mới có tác dụng. Trước khi dùng thuốc phải được khám tổng quát, kiểm tra phụ khoa và vú, thuốc không dùng cho phụ nữ có thai và cho con bú.
2. Tác dụng trên sừng hóa phễu như sử dụng Differin, thuốc thoa 1 lần trong ngày trước khi đi ngủ, điều trị 8 - 12 tuần, hay dùng Effederm, Alten, Isotrex…
3. Tác dụng trên vi khuẩn, thường dùng thuốc thoa có tác dụng tại chổ như Dalacin T thoa 2lần trong ngày, hay dùng Stiemycin, Erythrogel, Erylik, Panoyl 5 - 10, Oxy 5 - 10… có thể dùng thuốc có tác dụng toàn thân như Tetracycline: 1,5g (3 viên)/ngày x uống 8 ngày; sau đó giảm liều 0,5g /ngày, uống 1 tháng. Sau đó uống với liều 0,25g /ngày uống trong nhiều tháng. Có thể dùng nhóm Cycline thế hệ 2 như Doxycline, Minocycline.
Ngày nay, các bác sĩ thường phối hợp thuốc trong điều trị mụn trứng cá, tùy theo múc độ tổn thương thường được phối hợp:
a. Mức độ nhẹ : (< 20 còi mụn hoặc < 15 tổn thương viêm hoặc tổng số lượng tổn thương < 30).
Retinoid bôi (Differin bôi 1 lần/ngày vào buổi tối )với bôi Benzoyl Peroxide hoặc với kháng sinh bôi như Dalacin T, Stiemycine… thoa 2 lần/ngày sáng và chiều.
b. Mức độ trung bình: (20 - 100 còi mụn hoặc 15 - 50 tổn thương viêm)thì dùng Retinoid bôi (Differin) 1 lần buổi tối bôi 2 lần sáng - chiều Benzoyl Peroxide hoặc với kháng sinh bôi (Dalacin T, Stiemycine... ) phối hợp kháng sinh uống (Tetracyclinehoặc Doxycycline..) hoặc nội tiết tố uống (Dian- 35, không dùng cho nam giới).
c. Mức độ nặng: (5 nốt (cục) hoặc tổng số lượng tổn thương viêm >50 hoặc tổng số lượng sang thương >125) thường Isotretinoin tấn công uống với liều 0,5 - 1mg/kg/ ngày trong 04 tháng, sau đó duy trì 0,2 - 0,3mg/kg/ ngày thời gian dùng kéo dài hơn. Hoặc dùng chế độ điều trị cách quãng 0,5mg/kg/ngày uống trong 1 tuần, rồi nghỉ 3 tuần sau đó uống lại như trên trong 6 tháng, thuốc Isotretinoin ảnh hưởng lên thai nhi, tuyệt đội không dùng cho nam và nữ trong giai đoạn cần sinh em bé, ngưng thuốc trước khi có thai 6 tháng. Phối hợp thuốc bôi Retinoid bôi (Differin), với kháng sinh uống hoặc điều trị nội tiết tố.
d. Điều trị duy trì: thường dùng Retinoid bôi (Differin) hoặc bôi Benzoyl Peroxide hoặc kháng sinh bôi.
