ARV là thuốc điều trị HIV, có tác dụng ngăn chặn sự nhân lên của virus HIV trong cơ thể, giúp duy trì tải lượng virus ở mức thấp, bảo vệ hệ miễn dịch và giảm nguy cơ lây truyền. Người nhiễm HIV được điều trị ARV sớm, đều đặn và đúng phác đồ có thể sống khỏe mạnh, tuổi thọ gần như người bình thường. Đặc biệt, khi tải lượng virus dưới ngưỡng phát hiện, khả năng lây nhiễm sang người khác gần như bằng 0 – đây là nguyên tắc "Không phát hiện = Không lây truyền" (U=U) đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khẳng định.
1. Nhà nước bảo trợ chi phí điều trị ARV qua bảo hiểm y tế
Từ năm 2019, Việt Nam chính thức chuyển dần nguồn chi trả thuốc ARV từ viện trợ quốc tế sang Quỹ bảo hiểm y tế. Điều này giúp duy trì tính bền vững của chương trình điều trị HIV/AIDS, bảo đảm mọi người bệnh đều có quyền tiếp cận thuốc và dịch vụ y tế cần thiết.
Hiện nay, 100% thuốc ARV sử dụng trong điều trị HIV tại Việt Nam đều được Quỹ BHYT chi trả, bao gồm thuốc điều trị chính, thuốc dự phòng lây truyền mẹ - con và thuốc cho người phơi nhiễm. Người bệnh chỉ cần có thẻ BHYT còn hiệu lực, đăng ký điều trị tại cơ sở y tế được chỉ định, là có thể được cấp thuốc ARV miễn phí.
Bên cạnh đó, BHYT còn chi trả cho nhiều xét nghiệm quan trọng như tải lượng virus, CD4, xét nghiệm chức năng gan, thận và các dịch vụ điều trị nhiễm trùng cơ hội – những yếu tố cần thiết để theo dõi hiệu quả và an toàn điều trị lâu dài.
ARV là thuốc điều trị HIV có tác dụng ngăn chặn sự nhân lên của virus HIV trong cơ thể.
2. Dịch vụ điều trị ARV hiện có mặt ở hầu hết các tỉnh, thành
Tính đến nay, Việt Nam đã có khoảng 500 cơ sở điều trị HIV/AIDS và hàng trăm điểm cấp phát thuốc ARV tại tuyến tỉnh và xã. Người bệnh có thể đăng ký điều trị tại các bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh, trung tâm y tế hoặc phòng khám ngoại trú (OPC) - tất cả đều được kết nối trong hệ thống BHYT quốc gia.
Một số địa phương như Nghệ An, Thái Nguyên, Đồng Tháp, TP. Hồ Chí Minh... đã mở rộng mô hình "điều trị gần nhà", giúp người bệnh được cấp phát thuốc định kỳ, giảm chi phí đi lại và nâng cao tuân thủ điều trị. Nhiều cơ sở cũng đã triển khai cấp thuốc ARV nhiều tháng hoặc qua trạm y tế xã, giúp người bệnh thuận tiện hơn trong quản lý bệnh.
Hiện nay, Nhà nước đã bảo trợ toàn bộ chi phí thuốc ARV thông qua bảo hiểm y tế (BHYT).
3. Người nhiễm HIV cần làm gì để được hưởng quyền lợi BHYT?
Để được hưởng quyền lợi khi tham gia BHYT, người nhiễm cần:
- Tham gia BHYT sớm và duy trì thẻ có hiệu lực. Theo đó, người bệnh nên tham gia BHYT hộ gia đình hoặc được hỗ trợ từ ngân sách địa phương, các tổ chức xã hội.
- Đăng ký điều trị tại cơ sở y tế công lập có hợp đồng khám chữa bệnh BHYT điều trị HIV/AIDS.
- Tuân thủ phác đồ điều trị, tái khám đúng hẹn để được cấp thuốc đầy đủ và được theo dõi tải lượng virus định kỳ.
- Giữ bí mật thông tin y tế: Các cơ sở điều trị HIV/AIDS đều có quy trình bảo mật nghiêm ngặt, giúp người bệnh yên tâm điều trị mà không lo bị tiết lộ danh tính.
4. Làm gì để đảm bảo tất cả người nhiễm HIV được điều trị?
Hiện nay, khoảng 96% người nhiễm HIV đang điều trị ARV đã có thẻ BHYT, tuy nhiên vẫn còn một bộ phận chưa tham gia do khó khăn tài chính, rào cản tâm lý hoặc kỳ thị xã hội.
Chi phí đồng chi trả, đi lại và xét nghiệm ngoài danh mục BHYT vẫn là trở ngại với người dân vùng sâu, vùng xa. Vì vậy, các địa phương cần tiếp tục hỗ trợ mua thẻ BHYT, hỗ trợ đồng chi trả và giảm kỳ thị trong cộng đồng, để mọi người bệnh đều có cơ hội được điều trị bình đẳng. Chính phủ đặt mục tiêu đến cuối năm 2025, Việt Nam sẽ đảm bảo đủ thuốc ARV cho hơn 213.000 người nhiễm HIV, duy trì điều trị liên tục và tiến tới chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030.
Điều trị ARV không chỉ giúp người nhiễm HIV sống khỏe, kéo dài tuổi thọ mà còn góp phần ngăn chặn sự lây lan của virus trong cộng đồng. Khi Nhà nước đã bảo trợ chi phí thuốc và mở rộng mạng lưới điều trị, điều quan trọng nhất là người dân chủ động tham gia BHYT và tuân thủ điều trị. Mỗi người được điều trị tốt không chỉ bảo vệ bản thân mà còn là một "lá chắn" bảo vệ cộng đồng trước HIV/AIDS.
Xem thêm video đang quan tâm:
Điều trị sớm ARV.
