Từ năm 2014 - 2018, có tới 86% các cuộc gọi là có liên quan đến việc trẻ em tiếp xúc với melatonin. Từ tháng 1/2018, đã có gần 30.000 cuộc gọi về melatonin, 24.000 trong số đó có liên quan đến trẻ em dưới 12 tuổi.
Melatonin là gì?
Được phát hiện vào năm 1958, melatonin là một hormon mà cơ thể tạo ra để giúp điều chỉnh nhịp sinh học. Melatonin phụ thuộc nhiều vào ánh sáng. Khi ánh sáng ban ngày biến mất, mức độ melatonin trong não bắt đầu tăng khoảng 1-3 giờ trước khi đi ngủ, thúc đẩy chúng ta trở nên buồn ngủ. Vào buổi sáng, khi ánh sáng chạm vào mắt, não ngừng sản xuất melatonin khiến chúng ta tỉnh táo.
TS. Michael Breus, chuyên gia về các chứng rối loạn giấc ngủ cho biết, rất nhiều người coi melatonin như thuốc ngủ. Tuy nhiên, melatonin giúp điều chỉnh giấc ngủ chứ không phải là khởi đầu giấc ngủ.
Một đánh giá của 15 nghiên cứu liên quan đến 284 đối tượng khỏe mạnh cho thấy, những người uống melatonin trước khi đi ngủ thường ngủ nhanh hơn 3,9 phút và ngủ lâu hơn 13 phút. Một nghiên cứu khác với 1.700 người đã kết luận, người dùng melatonin ngủ nhanh hơn 7 phút và ngủ lâu hơn 8 phút.
Melatonin giúp điều chỉnh giấc ngủ sinh lý.
Melatonin giúp điều chỉnh rối loạn nhịp sinh học
Việc bổ sung melatonin có thể giúp điều trị các rối loạn nhịp sinh học như rối loạn giai đoạn giấc ngủ chậm, nguyên nhân do mức melatonin tự nhiên của cơ thể không tăng lên, khiến khó ngủ và khó đánh thức vào buổi sáng.
Một nghiên cứu trên 116 nam giới bị rối loạn giấc ngủ và thấy rằng những người dùng 0,5mg melatonin giải phóng nhanh 1 giờ trước khi đi ngủ trong 5 đêm mỗi tuần đã ngủ sớm hơn 34 phút và ngủ ngon hơn. Sau 4 tuần sử dụng melatonin, giấc ngủ của họ trở lại bình thường.
BS. Craig Canapari, Giám đốc Trung tâm Nhi khoa tại Yale School of Medicine cho biết, mọi người nghĩ rằng melatonin là một vitamin, nhưng thực tế melatonin là một hormon. Sử dụng đúng thời điểm, đúng liều, melatonin có thể giúp nâng cao chất lượng giấc ngủ hoặc điều chỉnh một số rối loạn nhịp sinh học.Đối với một số người, melatonin có thể có tác dụng thôi miên nhẹ. GS. Alfred Lewy, Đại học Khoa học & Sức khỏe Oregon, người tiên phong trong nghiên cứu melatonin cho biết, có tới 1/3 số người dùng melatonin với liều lớn hơn (3 miligam trở lên) cảm thấy buồn ngủ. Tuy nhiên, nếu dùng sai thời điểm, melatonin có thể thay đổi đồng hồ cơ thể của bạn theo hướng sai và có thể gây những tác dụng không mong muốn, nhất là với trẻ em.
Melatonin có an toàn cho trẻ em?
Hiệp hội Kiểm soát chất độc Hoa Kỳ cho biết, từ năm 2012 và 2016, các cuộc gọi về melatonin đã tăng vọt 114%. Trong tổng số 24.000 cuộc gọi trong năm 2016 có 79% cuộc gọi liên quan đến việc trẻ em dùng melatonin. Trẻ sau khi uống melatonin đã có buồn nôn, tiêu chảy, đau đầu, thay đổi tâm trạng, buồn ngủ kéo dài vào ngày hôm sau.
Melatonin là sản phẩm tự nhiên được sử dụng nhiều cho trẻ em. Các nghiên cứu cho thấy, melatonin có thể giúp ích trẻ mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ (ASD), những người có mức melatonin thấp hơn và trẻ bị ADHD (tăng động giảm chú ý), những người có xu hướng gặp khó khăn khi ngủ. Một nghiên cứu gần đây với 125 trẻ em và thanh thiếu niên mắc ASD cho thấy, những người dùng liều lớn hơn (từ 2mg đến 5mg) melatonin giải phóng kéo dài trong 13 tuần đã ngủ khoảng một giờ mỗi đêm, với ít rối loạn giấc ngủ.
Nhưng có rất nhiều ý kiến lại cho rằng, melatonin có ảnh hưởng nhất định đối với cơ thể trẻ. Vào năm 2015, các nhà nghiên cứu Úc đã chỉ ra việc sử dụng melatonin trên động vật gặm nhấm có thể gây ảnh hưởng khi chúng bắt đầu dậy thì. Tuy nhiên vẫn chưa có kết luận chính thức của nghiên cứu trên người. Trước đó từ những năm 1990, các nhà khoa học đã có nghiên cứu về việc sử dụng liều cao melatonin có thể ảnh hưởng đến hệ thống sinh sản ở người.
Việc bổ sung melatonin trong thời gian ngắn khá an toàn, tuy nhiên nếu bệnh nhân dùng melatonin trong một thời gian dài cần phải theo dõi chặt chẽ để chắc chắn rằng không có thay đổi nội tiết tố bất thường nào. Đồng thời, các nhà nghiên cứu cũng khuyên không nên dùng melatonin (hoặc bất kỳ thuốc ngủ nào khác) cho trẻ dưới 2 tuổi.Hãy giúp trẻ đi vào giấc ngủ một cách nhẹ nhàng, tự nhiên: Làm mờ đèn vào ban đêm, cấm sử dụng điện tử 1 giờ trước khi đi ngủ, thiết lập thói quen đi ngủ...
Những lưu ý…
TS. Michael Breus, chuyên gia về các chứng rối loạn giấc ngủ tại California cho hay, việc sử dụng ngắn hạn melatonin ở người lớn nói chung được coi là an toàn, nhưng nếu uống quá nhiều có thể gặp ác mộng và bực bội vào ngày hôm sau. Melatonin cũng có thể làm giảm hiệu quả của một số thuốc: Thuốc tăng huyết áp, thuốc tránh thai. Một số nghiên cứu đã gợi ý rằng melatonin có thể làm tăng chứng rối loạn co giật, vì vậy người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Nếu người lớn có rối loạn giấc ngủ và với trẻ em không có chứng tự kỷ và ADHD, hoàn toàn có thể sử dụng melatonin cho việc điều chỉnh giấc ngủ. Chỉ cần có sự tư vấn cụ thể của bác sĩ chuyên khoa và khi giấc ngủ trở lại đúng hướng, nên ngừng dùng melatonin. Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú nếu muốn điều chỉnh giấc ngủ bằng melatonin phải được sự chỉ định của bác sĩ.