Vì vậy, gần đây trên các trang mạng xã hội không ít các bậc cha mẹ đã mách nhau và tự mua thuốc thanh nhiệt giải độc cho con mình với hy vọng giải độc và làm “mát gan” cho trẻ. Vậy các thuốc thanh nhiệt giải độc có thành phần gì? Những loại thuốc này có ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe của trẻ? Và có nên tự ý sử dụng thuốc cho trẻ em hay không?
Thực tế tại bệnh viện
Gần đây một số bệnh viện đã ghi nhận các trường hợp dùng thuốc thanh nhiệt, giải độc tùy tiện dẫn đến tình trạng ngộ độc. Tình trạng này càng tăng hơn trong mùa nắng nóng và cũng xuất hiện nhiều hơn ở nhóm bệnh nhân từ 4 - 14 tuổi. Các bác sĩ cho biết hiện nay có rất nhiều bậc cha mẹ cho trẻ nhỏ sử dụng thuốc thanh nhiệt giải độc một cách tràn lan khi thấy các bé nổi mụn nhọt, mẩn ngứa. Bởi cha mẹ các cháu thường cho rằng nguyên nhân là do trẻ bị nóng gan. Tuy nhiên đa phần các dấu hiệu này thường được cộng hưởng từ nhiều yếu tố như: Trẻ bị rối loạn nội tiết tố, thay đổi nhiệt độ bất thường, dinh dưỡng thiếu chất, bên cạnh đó là những bệnh lý khác như các vấn đề về huyết học...
Cha mẹ không nên tự ý cho con uống thuốc thanh nhiệt, giải độc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Thuốc thanh nhiệt, giải độc có thực sự tốt cho gan?
Thanh nhiệt giải độc là những phương thuốc trị các chứng nhiệt độc thịnh, ung nhọt, đinh nhọt, phát ban, nóng sốt. Trên nguyên tắc là sử dụng các dược vật có công năng tả hỏa, giải độc để lập thành phương như hoàng liên giải độc thang; phổ tế tiêu độc ẩm; tả tâm thang; thanh ôn bại độc ẩm.
Cần lưu ý dùng thuốc trên để trị chứng nhiệt độc thịnh là chính vì các dược vật đều mang tính hàn, vị đắng nên dễ làm thương tổn tân dịch, do đó cần thận trọng với người có tổn thương tân dịch...
Một số loại thuốc thanh nhiệt giải độc thường được sử dụng trong y học cổ truyền như: Kim ngân, bồ công anh, xạ can, sài đất, diếp cá, liên kiều, sâm đại hành, mỏ quạ... Các tác dụng được biết đến của thuốc thanh nhiệt giải độc có thể kể đến như trị mụn nhọt, chốc lở, dị ứng... Hỗ trợ chữa trị một số bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp trên như viêm họng, viêm amidan, viêm phổi, viêm phế quản, viêm thanh quản, giúp hạ sốt và mau lành vết thương.
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại thuốc thanh nhiệt giải độc khác nhau. Loại dùng cho trẻ em thường được bào chế dưới dạng siro cho dễ uống. Tuy nhiên, nhiều thuốc có nguồn gốc và thành phần không rõ ràng. Có những loại thảo dược có chứa các chất có khả năng chữa bệnh, tuy nhiên cũng có một vài chất không có khả năng chữa bệnh nhưng lại gây hại đến lá gan. Do đó, để có thể đưa các loại thuốc này vào sử dụng, các dược sĩ phải bỏ thời gian nghiên cứu, bào chế kỹ càng mới có thể giữ lại cho thuốc các chất tốt cho gan, bỏ đi các chất gây hại. Chưa kể có những trường hợp tự ý dùng những cây thuốc tự nhiên, mọc ở nơi có xuất hiện những chất độc hại hay đơn giản là loại cây đó không được bảo quản tốt dẫn đến ẩm mốc... gây ra gan bị nhiễm độc nghiêm trọng.
Vì vậy nếu thấy trẻ có các dấu hiệu mẩn ngứa, nổi mụn nhọt ngoài da thì nên cho trẻ đi khám tại các cơ sở y tế để được chẩn đoán chính xác và có những phương pháp chữa trị thích hợp, tránh sử dụng thuốc một cách tùy tiện gây đến những hậu quả nghiêm trọng.
Lời khuyên dành cho cha mẹ
Nguyên tắc điều trị quan trọng nhất các bậc cha mẹ cần biết là có bệnh mới dùng thuốc, không có bệnh thì không dùng vì bản thân các loại thuốc, kể cả Đông y hay Tây y đều có ít hoặc nhiều những tác dụng không mong muốn đối với sức khỏe của con trẻ. Do đó, việc dùng thuốc phải theo chỉ định của bác sĩ sau khi thăm khám, chẩn đoán bệnh vì thực hiện theo đúng chỉ định giúp bệnh nhi tránh được những rủi ro không mong muốn cũng như nguy cơ xảy ra biến chứng khi tự ý dùng thuốc. Đối với các thuốc làm mát gan khi được dùng không đúng cách có thể khiến gan tăng thêm áp lực, không chỉ gây hại thêm cho gan mà còn ảnh hưởng đến các cơ quan khác.
Các bậc cha mẹ có thể áp dụng một số bài thuốc thanh nhiệt, giải độc gan từ tự nhiên và an toàn cho bé như: Cung cấp đủ lượng nước cho trẻ bởi vì lượng nước này sẽ giúp gan, thận làm việc tốt hơn, loại bỏ độc tố qua mồ hôi và nước tiểu. Ngoài ra có thể cho trẻ sử dụng các loại nước ép như nước rau má, nước ép táo, sữa đậu nành, nước dưa hấu, bơ và các thực phẩm như rau xanh, sữa chua. Trong những loại thực phẩm này có rất nhiều vitamin, khoáng chất giúp hỗ trợ gan đào thải các chất độc hiệu quả.
