Atorvastatin thuộc loại nhóm thuốc làm giảm cholesterol. Thuốc ức chế sản sinh cholesterol ở gan bằng cách ức chế một enzym tạo cholesterol là HMGCoA reductase.
Thuốc làm giảm mức cholesterol chung cũng như cholesterol LDL trong máu (LDL cholesterol bị coi là loại cholesterol “xấu” đóng vai trò chủ yếu trong bệnh mạch vành). Giảm mức LDL cholesterol sẽ làm chậm tiến triển và thậm chí có thể làm đảo ngược bệnh mạch vành. Không như các thuốc khác trong nhóm, atorvastatin cũng có thể làm giảm cả nồng độ triglycerid trong máu. Nồng độ triglycerid trong máu cao cũng liên quan với bệnh mạch vành. Atorvastatin được Cục Quản lý Thuốc và thực phẩm Mỹ (FDA) cấp phép tháng 12/1996.
Đây là loại thuốc phải kê đơn, được bào chế dưới dạng viên nén 10mg, 20mg và 40mg. Atorvastatin thường được kê đơn dùng 1 lần hàng ngày. Có thể dùng thuốc cùng hoặc không cùng đồ ǎn và vào bất kỳ thời gian nào trong ngày.
Atorvastatin được chỉ định trong chứng bệnh tăng cholesterol máu và rối loạn lipid máu hỗn hợp; Tăng triglyceride máu; Rối loạn beta – lipoprotein; Tăng cholesterol máu có yếu tố gia đình đồng hợp tử. Atorvastatin còn được chỉ định dùng cùng với chế độ ǎn để điều trị cholesterol và triglycerid cao. Cholesterol máu cao được điều trị trước hết bằng tập luyện, giảm cân cùng chế độ ǎn giảm cholesterol và chất béo no. Khi các biện pháp này không đạt được mức giảm cholesterol cần thiết, có thể bổ sung thêm các thuốc như atorvastatin. Chương trình giáo dục về cholesterol quốc gia của Mỹ (NCEP) đã xuất bản hướng dẫn sử dụng những thuốc này. Hướng dẫn điều trị có tính đến mức cholesterol LDL cũng như sự có mặt của các yếu tố khác làm tǎng nguy cơ bệnh mạch vành như đái tháo đường, tăng huyết áp, hút thuốc lá, mức cholesterol HDL thấp và tiền sử gia đình có bệnh mạch vành. Hiệu quả giảm cholesterol của atorvastatin liên quan đến liều, có nghĩa là liều càng cao thì mức giảm cholesterol càng nhiều. Cần tiến hành xác định cholesterol máu định kỳ trong thời gian điều trị để điều chỉnh liều.
Atorvastatin nói chung được dung nạp tốt, tác dụng phụ thường hiếm gặp. Tuy nhiên, những tác dụng phụ nhỏ vẫn có thể thấy bao gồm táo bón, đầy hơi, tiêu chảy, mệt mỏi, ợ hơi, ợ nóng và đau đầu, nhược cơ, khô da, ngứa, hồi hộp. Cần thận trọng khi dùng atorvastatin ở bệnh nhân bị bệnh gan do rượu hoặc các bệnh gan khác.
BS. HOÀNG THANH SƠN
