Diễn đàn Tổng biên tập 2025: Chuyển đổi số không chỉ là yêu cầu mà là sự sống còn đối với báo chí

Chiều 22/8, tại Hải Phòng, Báo Nhà báo và Công luận dưới sự chỉ đạo của Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Diễn đàn Tổng Biên tập lần thứ 7 chủ đề: “Nghị quyết 57 về đổi mới sáng tạo: Thời cơ vàng cho báo chí phát triển đột phá”.

Sự kiện đã thu hút gần 100 nhà báo là các Tổng biên tập đến từ các cơ quan báo chí và chuyên gia công nghệ, đại diện lãnh đạo địa phương và doanh nghiệp.

Khai mạc sự kiện, ông Nguyễn Đức Lợi, Nguyên Uỷ viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh: "Năm 2025 là năm đặc biệt ý nghĩa với những người làm báo Việt Nam khi nền báo chí cách mạng nước nhà tròn 100 năm tuổi, trọn vẹn một hành trình vinh quang đồng hành cùng dân tộc. Theo đó, việc lựa chọn chủ đề hôm nay Nghị quyết 57 về đổi mới sáng tạo: Thời cơ vàng cho báo chí phát triển đột phá rất thời sự, rất thiết thực với báo chí trong bối cảnh đổi mới sáng tạo đang là yêu cầu tất yếu và không thể khác.

Ông Nguyễn Đức Lợi cũng viện dẫn lời của Tổng Bí thư Tô Lâm từng nói: “Khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, là đột phá để đưa đất nước bước vào Kỷ nguyên mới, Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam”.

Từ quan điểm ấy, Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số Quốc gia đã ra đời với những điểm mới đột phá, giúp gỡ điểm nghẽn từ nhận thức đến thể chế, góp phần giải phóng sức sáng tạo, nguồn lực đầu tư cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, đặc biệt là xác định “chấp nhận rủi ro, đầu tư mạo hiểm và độ trễ trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị với việc chỉ rõ “Phát triển mạnh mẽ kinh tế số, xã hội số, chính phủ số; đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong tất cả lĩnh vực, trong đó có báo chí - truyền thông” đang mở ra những cơ hội lớn cho báo chí nước nhà.

Ông Lợi cũng hy vọng Diễn đàn Tổng biên tập lần này sẽ nhận những ý kiến chia sẻ, trao đổi thẳng thắn, những đề xuất, giải pháp giàu tâm huyết để các toà soạn có thể đón nhận các cơ hội từ Nghị quyết 57 một cách hiệu quả nhất.

Phát biểu tại sự kiện, ông Lê Tiến Châu - Bí thư Thành ủy Hải Phòng cho rằng, trong bối cảnh Báo chí Việt Nam nói chung, Hải Phòng nói riêng đang đứng trước những thách thức và cơ hội đan xen, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị thực sự là một vận hội có một không hai để báo chí Việt Nam bứt phá, khẳng định vai trò dẫn dắt và sức mạnh của truyền thông cách mạng.

Bí thư Lê Tiến Châu cũng hy vọng tại Diễn đàn này, các đại biểu sẽ có nhiều trao đổi sôi nổi, đề xuất các giải pháp khả thi, thiết thực để triển khai Nghị quyết 57 hiệu quả nhất, góp phần quan trọng trong việc hoạch định và nắm bắt thời cơ vàng cho báo chí Việt Nam phát triển đột phá.

Đóng góp ý kiến tại diễn đàn, ông Lê Quốc Minh - Uỷ viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam đã có bài thuyết trình về “Công nghệ báo chí của tương lai”.

Theo ông Minh, các xu hướng công nghệ mới đang định hình lại báo chí hiện đại với tốc độ chưa từng có. Nhiều công nghệ tiên tiến đang được ứng dụng và dự báo sẽ tiếp tục thay đổi ngành báo chí trong tương lai gần.

Trong đó đáng chú ý là trí tuệ nhân tạo và máy học. Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam cho biết, AI hỗ trợ tự động hóa viết bài, tóm tắt tin tức, nhận diện xu hướng, tối ưu hóa nội dung theo độc giả, tạo video, sản xuất podcast, kiểm tra chính tả và đề xuất tiêu đề. AI còn giúp tự động gỡ băng phỏng vấn, điều tra dữ liệu lớn và sản xuất bản tin cá nhân hóa, đa nền tảng, giúp nhà báo tập trung vào các chủ đề chuyên sâu và điều tra dài hạn. Tại Việt Nam, ứng dụng AI trong báo chí vẫn còn khá chậm, ông Minh thẳng thắn nêu.

Ông Minh cũng đề cập tới kính thông minh - công nghệ tiềm năng để hiện đại hóa tác nghiệp báo chí trong kỷ nguyên số. Kính thông minh sẽ biến mỗi nhà báo thành “camera di động” và làm tin tức trở nên sống động, gần gũi với độc giả hiện đại. Trong tương lai gần, khi thiết bị này phổ biến và giá thành giảm, tác nghiệp bằng kính thông minh sẽ trở thành chuẩn mực mới trong báo chí số, nâng cao hiệu quả kể chuyện và trải nghiệm tin tức”, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh.

Đóng góp tham luận tại sự kiện, ông Phạm Mạnh Hùng, Phó Tổng Giám đốc Đài tiếng nói Việt Nam (VOV) cho rằng, Nghị quyết 57 tác động sâu rộng đến hoạt động báo chí và mỗi cơ quan báo chí nên chọn cho mình một mảng chủ lực để đầu tư, đồng thời lãnh đạo các ban biên tập cần thay đổi tư duy, coi không gian số là mặt trận ưu tiên số một.

Tổng Biên tập Báo Lao Động, ông Nguyễn Ngọc Hiển cho rằng, chuyển đổi số trong báo chí nên bắt đầu từ những việc nhỏ nhất, không nên tham làm những điều quá lớn. Trong chuyển đổi số, hãy tận dụng cái có sẵn, đặc biệt là những công cụ miễn phí, dùng thử trong 15 ngày, 3 tháng hay 6 tháng, sau đó đánh giá hiệu quả. Cách làm này vừa tiết kiệm, vừa giúp đi tắt đón đầu. Sau khi khai thác triệt để, mới tính đến việc tự phát triển.

Cũng tham gia thảo luận, bà Lý Việt Trung, Tổng Biên tập Báo Phụ nữ TPHCM, chia sẻ: Nghị quyết 57 không chỉ thúc đẩy đổi mới sáng tạo mà còn mở ra cơ hội để báo chí phát triển mạnh mẽ, giữ vững vai trò dẫn dắt thông tin chính thống trong bối cảnh có nhiều thế lực xuyên tạc và độc giả dần quay lưng với báo chí. "Từ thực tế đó, tôi đề xuất báo chí cần được coi là một đối tượng thụ hưởng trong các chương trình, dự án về chuyển đổi số, để có thêm nguồn lực phát huy vai trò của mình trong giai đoạn mới”, bà Trung phát biểu.

Qua nghe các ý kiến tham luận từ các Tổng biên tập, bà Đặng Thị Phương Thảo - Phó Cục trưởng Cục Báo chí, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đánh giá: Cho đến thời điểm này, chuyển đổi số không còn là chuyện “nói cho vui”. "Nếu bất kỳ cơ quan báo chí nào, từ Ban Biên tập đến Tổng Biên tập không xác định con đường và phương thức chuyển đổi số cho tờ báo của mình thì sẽ rất khó tồn tại, khó theo kịp xu hướng phát triển báo chí hiện nay.

Qua các ý kiến đóng góp từ các đại biểu, tôi nhận thấy có 2 vấn đề: Một, chính sách báo chí chưa theo kịp sự phát triển của công nghệ và xu hướng truyền thông. Hai, báo chí chính thống đang chịu sự cạnh tranh mạnh mẽ từ mạng xã hội".

Theo bà Đặng Thị Phương Thảo, chuyển đổi số không chỉ là yêu cầu mà là sự sống còn đối với báo chí hiện nay. Từ đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng Cục Báo chí sẽ tiếp tục tham mưu, hỗ trợ để các cơ quan báo chí hòa nhập sâu hơn vào công cuộc chuyển đổi số, tiếp cận độc giả một cách hiệu quả hơn.

Mời quý vị xem thêm video dưới đây: