Tiểu ra máu thường có 2 loại chính:
Tiểu ra máu đại thể: đây là tình trạng người bệnh có thể nhìn thấy rõ sự biến đổi màu sắc của nước tiểu bằng mắt thường. Nước tiểu có thể có màu đỏ, hồng hoặc có những sợi máu trong đó.
Tiểu ra máu vi thể: là tình trạng nước tiểu có lẫn máu nhưng người bệnh không thể nhìn thấy bằng mắt thường, do lượng hồng cầu quá ít.
Có 4 nguyên nhân gây nên tình trạng tiểu ra máu:
Do bệnh lý ở bàng quang: Bệnh lý thường gặp nhất là sỏi bàng quang, túi thừa, viêm bàng quang do virus, u bàng quang. Triệu chứng nhận biết là khó tiểu, tiểu lắt nhắt, tiểu ra máu, thường phát hiện nhờ siêu âm.
Do bệnh lý ở niệu đạo - tuyến tiền liệt: Đối với nam giới, bệnh lý gây tiểu máu thường do phì đại tuyến tiền liệt hoặc ung thư tiền liệt tuyến. Có thể nhận biết khi thấy khó đi tiểu, tiểu lắt nhắt, són tiểu, khi siêu âm thấy tuyến tiền liệt lớn. Với phụ nữ, tiểu ra máu có thể do polype niệu đạo, bệnh này có thể phát hiện và chẩn đoán dựa trên nội soi niệu đạo.
Các nguyên nhân gây tiểu ra máu.
Do các bệnh lý về thận: là nguyên nhân phổ biến nhất gây nên tình trạng tiểu ra máu. Các bệnh lý về thận liên quan có thể kể đến:
Sỏi thận: Là chứng bệnh hay gặp và dễ gây tiểu máu nhất. Người bệnh thường sẽ có cơn đau sỏi thận trong tiền sử. Nếu chụp thận UIV hay siêu âm thấy sỏi chứng tỏ bạn đã mắc sỏi thận.
Viêm cầu thận cấp: Thường gắn với đái máu vi thể. Trước đó bệnh nhân thường có dấu hiệu nhiễm trùng da, họng, đi kèm với sốt, đau ở 2 bên vùng thắt lưng.
Viêm thận - bể thận: triệu chứng sốt cao rét run, tiểu buốt, tiểu lắt nhắt, đau vùng thắt lưng, thận to và đau, cảm thấy đau vùng dưới rốn.
Lao thận: thường đi kèm với tổn thương viêm bàng quang. Triệu chứng dễ thấy là tiểu ra máu cuối bãi, tiểu mủ, hay đi tiểu lắt nhắt, són tiểu, đau khi tiểu xong. Kết quả chụp UIV cho thấy đài thận bị cắt cụt, xét nghiệm nước tiểu có thể thấy có trực khuẩn lao.
Ung thư thận: tiểu ra máu xuất hiện trong 70% trường hợp ung thư thận. Triệu chứng thường thấy là mức độ tiểu ra máu nặng, nhiều, không gây đau, khi sờ hố chậu phải thấy có u. Kết quả chụp UIV cho thấy khuyết thiếu một hay nhiều đài thận hoặc biến dạng đài - bể thận.
Thận đa nang: người bệnh sẽ cảm thấy đau thắt lưng, tiểu ra máu, tiểu ra mủ, nồng độ urê máu tăng, phát hiện khối u vùng hố thận khi khám. Kết quả chụp UIV cho thấy bể thận và đài thận dài ra và hẹp lại.
Nhồi máu thận: Bệnh nhân đột ngột đau vùng thắt lưng 1 bên, tiểu ít, có khả năng mắc kèm bệnh tim.
Do chấn thương (chấn thương thận, chấn thương niệu, chấn thương bàng quang, chấn thương vùng chậu hay vùng thắt lưng). Tình trạng tiểu ra máu cũng có thể xuất hiện sau khi vận động mạnh như bơi lội, chạy, đá bóng, đấm bốc... gây chấn thương.
Lưu ý: Trong trường hợp tiểu ra máu chỉ xuất hiện 1-2 ngày là hết thì sẽ không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu đi tiểu ra máu trong thời gian dài thì cần thăm khám sớm để tìm ra nguyên nhân của tình trạng này và điều trị kịp thời tránh các biến chứng.