Dịch COVID-19 làm chậm giải quyết các vụ án

Tiếp tục chương trình Kỳ họp, ngày 25/10/2021, Quốc hội thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Theo ông Nguyễn Khắc Định - Phó Chủ tịch Quốc hội, Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự đã được thảo luận tổ và dự kiến sẽ trình Quốc hội thông qua tại cuối kỳ họp này vào ngày 13/11, theo quy trình thông qua tại một kỳ họp. 

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Hải Dương, trước tình hình thiên tai, lũ lụt nghiêm trọng xảy ra ở một số địa phương thời gian qua và diễn biến phức tạp của đại dịch COVID-19, nhất là trong bối cảnh thực hiện triệt để việc giãn cách, cách ly theo Chỉ thị số 16 của Thủ tướng Chính phủ, thì việc khởi tố, điều tra, truy tố nhiều vụ án, vụ việc hình sự gặp khó khăn, bị trì hoãn do không thể tiến hành được các hoạt động tố tụng.

"Theo thống kê của Bộ Công an, từ khi thực hiện Chỉ thị số 16 của Thủ tướng Chính phủ cho đến thời điểm hiện nay thì còn 171 tố giác tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố gần hết thời hạn kiểm tra, xác minh và còn 77 vụ án gần hết thời hạn điều tra nhưng chưa có căn cứ để ban hành quyết định tố tụng theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Có 111 vụ án đang gặp khó khăn, vướng mắc trong việc giải quyết giai đoạn truy tố do không thể tiến hành được các hoạt động tư pháp khác, Viện kiểm sát các cấp cũng không thể xử lý tình huống bằng cách ra các quyết định trả hồ sơ, điều tra bổ sung hoặc đình chỉ vụ án vì không có căn cứ.

Trong khi đó, khoản 1 Điều 148 và khoản 1 Điều 229, khoản 1 Điều 247 Bộ luật Tố tụng hình sự không có quy định cho phép tạm đình chỉ trong trường hợp vì lý do bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh. Điều này dẫn đến vụ án, vụ việc không có cách giải quyết tiếp theo đúng theo quy định của pháp luật".

Dự báo trong thời gian tới Việt Nam cũng như các nước khác trên thế giới sẽ tiếp tục phải chịu những tác động khó lường do biến đổi cực đoan của khí hậu và tình hình dịch bệnh ngày càng phức tạp, do chúng ta cũng chưa có công cụ thực sự hữu hiệu để kiểm soát được đại dịch COVID-19. Nguy cơ phát sinh các loại dịch bệnh khác nguy hiểm, có khả năng lây nhiễm cao hơn là rất có thể xảy ra. Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga hoàn toàn tán thành với việc bổ sung kéo dài thời gian điều tra vào dự thảo Luật.

Cùng quan điểm, Đại biểu Nguyễn Thanh Sang - TP Hồ Chí Minh cho biết, từ tháng 6/2021 đến ngày 30/9/2021 tại Thành phố Hồ Chí Minh, hồ sơ vụ án không có cách nào giải quyết, hết thời hạn điều tra do điều tra viên thu thập tài liệu, chứng cứ chưa đầy đủ và Viện kiểm sát không thể truy tố được do thiếu tài liệu, chứng cứ... "Dự báo trong thời gian tới, tình hình diễn biến của dịch vẫn còn hết sức phức tạp, do đó, nguy cơ các vụ án, vụ việc bị đình trệ do thiên tai, dịch bệnh sẽ gia tăng nếu không có biện pháp tháo gỡ, giải quyết", Đại biểu lưu ý.

Vì những lý do trên, Đại biểu Nguyễn Thanh Sang tán thành bổ sung quy định cho phép tạm đình chỉ vì lý do bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh trong cả ba giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử theo khoản 1 Điều 148, khoản 1 Điều 229, khoản 1 Điều 247 và khoản 1 Điều 281 Bộ luật Tố tụng hình sự. Việc bổ sung quy định này sẽ tạo cơ sở pháp lý rõ ràng để có cơ chế kiểm soát đối với những người bị buộc tội do vụ án, vụ việc vẫn trong vòng tố tụng, các cơ quan có thẩm quyền tố tụng vẫn tiếp tục theo dõi, quản lý được vụ án, vụ việc tạm đình chỉ.

"Việc bổ sung quy định này cũng góp phần thực hiện hiệu quả yêu cầu phòng, chống dịch bệnh. Đề nghị giao Viện trưởng Viện kiểm sát nhân tối cao chủ trì phối hợp Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và Chánh án Tòa án nhân tối cao quy định chi tiết nội dung này." - đại biểu Nguyễn Thanh Sang nói thêm.

Ngoài các ý kiến trên, trong phiên thảo luận sáng nay, các đại biểu đều nhất trí tán thành việc bổ sung thẩm quyền của công an xã trong hoạt động điều tra, tố tụng hình sự và quy định cho phép tạm đình chỉ trong trường hợp vì lý do bất khả kháng, do thiên tai, dịch bệnh được quy định trong dự thảo.