Thuốc là thành phần chính trong quá trình điều trị bệnh, thế nhưng vấn đề dị ứng thuốc lại là mối e ngại đối với người sử dụng nó. Thực tế cho thấy, 10 - 20% người sử dụng thuốc sẽ gặp phải các triệu chứng dị ứng, tùy cấp độ khác nhau.
Thấy bụng lục bục đau, rồi tiêu chảy, chị B.M.Ph. lấy thuốc biseptol có sẵn trong nhà ra để uống. Được 15 phút thì chị chợt nhớ đã từng bị dị ứng với thuốc này một lần. Tìm cách để ói, đưa thuốc ra khỏi cơ thể nhưng đã muộn. Chỉ một lúc sau chị bắt đầu thấy người nóng bừng, ngứa ngáy ở lòng bàn chân, bàn tay, ngạt mũi và thở vướng ở họng... rồi toàn thân nổi mề đay. Cũng may, là bác sĩ nên chị Ph. đã biết “tự xử” tình trạng dị ứng của mình bằng thuốc telfast. Một lúc sau thì hiện tượng dị ứng dịu dần. Chị tự nhủ: Mình là bác sĩ mà đôi khi lãng quên nên dùng thuốc còn “ẩu” thế, hèn gì mà hiện tượng dị ứng thuốc ở bệnh nhân chẳng gặp thường ngày...
Biểu hiện của dị ứng thuốc
ThS.Nguyễn Bạch Đằng (Học viện Quân y) cho biết, một số triệu chứng khi bệnh nhân bị dị ứng thuốc là: cơ thể đột ngột nổi ban đỏ ngứa, nhất là các vùng quanh mắt, quanh miệng, ở gan bàn chân, bàn tay, da đầu,... Hoặc một số triệu chứng như bốc hỏa ở vùng mặt, vùng trên ngực, có thể đi kèm với ngạt sổ mũi, đỏ mắt, chảy nước mắt...
Ngoài ra, một số triệu chứng tiền dị ứng có biểu hiện như: người bệnh có cảm giác bồn chồn, lo lắng, sợ sệt sau khi dùng thuốc và sau đó có cảm giác khó thở như vướng gì đó ở họng. Nặng hơn sẽ sốt cao tới 38 - 39oC, kèm theo cảm giác mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, đau sưng khớp và nổi nhiều hạch.
Những biểu hiện dị ứng thuốc trên da và niêm mạc, hay những triệu chứng xuất hiện trên cơ thể là những biểu hiện thường gặp nhất và tương đối sớm khi cơ thể có những phản ứng dị ứng với thuốc. Đối với cơ địa từng người, cơ thể dị ứng có thể ở mức độ nhẹ - nặng, thậm chí rất nặng, đe dọa trực tiếp tới tính mạng của người bệnh.
Những nguy cơ gây dị ứng thuốc
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới dị ứng, những người có tiền sử về dị ứng (dị ứng thời tiết, dị ứng thức ăn, hen phế quản, viêm mũi dị ứng, đặc biệt là người dị ứng thuốc...) sẽ có khả năng dị ứng cao hơn khi sử dụng thuốc.
Tuổi tác và giới tính cũng có vai trò rõ rệt trong nguy cơ dị ứng: Theo thống kê cho thấy, tỷ lệ dị ứng ở nữ nhiều hơn nam.
Sử dụng thuốc không đúng chỉ định của bác sĩ, không đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng, dùng quá liều lượng, dùng kết hợp nhiều loại thuốc cùng lúc, dùng trong thời gian kéo dài, kết hợp nhiều loại thuốc một lần và không biết chúng phản ứng chéo, tương kỵ lẫn nhau.
Cách phòng và điều trị khi mắc phải
ThS.Đằng cho biết thuốc là thực phẩm hỗ trợ, là sản phẩm để điều trị bệnh, thế nhưng không vì thế mà chúng ta có thể sử dụng nó một cách tùy tiện. Đấy chính là cách chúng ta tự bảo vệ sức khỏe của mình.
“Phòng bệnh hơn chữa bệnh”, mọi người cần nhớ không tùy ý sử dụng thuốc nếu không có hướng dẫn sử dụng và đơn thuốc bác sĩ; cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng; không tự ý mua thuốc sử dụng nhất là thuốc kháng sinh hay một số loại thuốc chuyên khoa đặc trị, kể cả thuốc nhỏ mắt hay bôi da cũng phải tuân thủ nghiêm ngặt theo chỉ định của thầy thuốc chuyên khoa. Chủ động thông báo trực tiếp với bác sĩ nếu cơ thể có mẫn cảm hay dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc. Khi cơ thể xuất hiện các triệu chứng cũng như có một số biểu hiện tiền dị ứng, người bệnh lập tức ngưng sử dụng thuốc và tới bệnh viện để điều trị, lưu ý không được tự điều trị ở nhà theo cảm tính hay bằng các phương pháp dân gian.
Việt Hà
