Khi mắc phải dị ứng thời tiết thì hệ thống miễn dịch của cơ thể tự động phản ứng và tạo ra các tác nhân gây kích thích như histamine. Điều này dẫn đến các triệu chứng khó chịu như sổ mũi, ngứa ngáy, ho, mắt đỏ và da mẩn đỏ. Dị ứng thời tiết có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, gây khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày.
1. Nguyên nhân gây dị ứng thời tiết
Dị ứng thời tiết là do hệ miễn dịch bị rối loạn, phản ứng quá mức với các tác nhân gây kích ứng từ môi trường. Khi đó cơ thể sẽ tạo ra nhiều kháng thể và chất hóa học để đối phó với những yếu tố có hại. Histamine là một trong những chất hóa học quan trọng trong hệ miễn dịch nhưng cũng là nguyên nhân gây ra các triệu chứng dị ứng. Người bị dị ứng sẽ có các biểu hiện nhanh chóng khi gặp phải các điều kiện thời tiết không thuận lợi.
Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây ra dị ứng thời tiết:
Thời tiết hanh khô và có gió: Trong thời kỳ khô hanh và có gió, phấn hoa từ cây cỏ có thể dễ dàng phát tán trong không khí, khiến người bị phản ứng với sự hiện diện của phấn hoa, gây sổ mũi, ngứa mắt và ho.
Thời tiết ẩm ướt và mưa nhiều: Độ ẩm cao là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nấm mốc và vi khuẩn. Những loại vi khuẩn này có thể làm kích thích hệ miễn dịch và gây ra dị ứng da, ngứa ngáy và mẩn đỏ. Hơn nữa môi trường ẩm ướt cũng làm tăng khả năng phát triển của vi khuẩn trong môi trường hô hấp, gây ra các vấn đề như viêm mũi, viêm họng.
Thời tiết trở lạnh và nhiệt độ xuống thấp: Sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ có thể kích hoạt hệ miễn dịch cơ thể. Nhiệt độ thấp cùng với không khí khô dễ gây khô da, khiến da dễ bị kích ứng hơn và gây dị ứng da.
Thời tiết nóng bức và nhiệt độ tăng cao: Trong điều kiện thời tiết nóng bức, cơ thể tiết ra nhiều mồ hôi hơn để làm mát. Tuy nhiên, nhiệt độ cao cùng với độ ẩm tăng có thể làm gia tăng nguy cơ phát triển vi khuẩn và nấm mốc, khiến người bị dị ứng thời tiết phải đối mặt với các triệu chứng khó chịu.
Dị ứng thời tiết là tình trạng cơ thể phản ứng bất thường đối với các yếu tố thay đổi trong môi trường.
2. Triệu chứng dị ứng thời tiết
Tùy vào từng thể trạng người mẫn cảm với các thay đổi đột ngột của không khí, độ ẩm... cơ địa mỗi người mà sẽ có một số biểu hiện như sau:
Triệu chứng này dễ gặp ở người bệnh có cơ địa dị ứng thời tiết. Khi mắc bệnh, người bệnh sẽ cảm thấy khô vùng mũi họng, ngứa ngáy vùng mũi, mắt khó chịu, hắt xì hơi, ngạt mũi, chảy nước mũi, mất ngủ, buồn ngủ ngày, mệt mỏi, kém tập trung…
Người bệnh sẽ thường xuyên cảm thấy khó chịu vùng mũi theo từng đợt, kéo dài khoảng 20 – 30 phút. Tùy thuộc vào mức độ dị ứng nặng nhẹ khác nhau mà tần suất xuất hiện các đợt viêm mũi dị ứng cũng khác nhau.
- Nổi mề đay cấp tính
Đây là triệu chứng đặc trưng và cũng là triệu chứng nguy hiểm đối với bệnh dị ứng thời tiết đã ở giai đoạn nặng. Nổi mề đay cấp tính là nổi mề đay khắp cơ thể một cách đột ngột khiến cơ thể rơi vào trạng thái khó thở, tụt huyết áp, sốc phản vệ, có thể dẫn đến tử vong.
- Chàm bội nhiễm
Người bệnh có dấu hiệu dị ứng, nổi mẩn đỏ có thể kèm mụn nước li ti, chảy dịch vàng, có nhiều vảy gầu ở đầu, khuỷu tay, đầu gối và mặt. Mỗi đợt chàm bội nhiễm xuất hiện thường kéo dài và ảnh hưởng tới là da của người bệnh. Để tránh ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và ngăn ngừa chàm bội nhiễm tiến triển nặng hơn, người bệnh cần phải can thiệp điều trị sớm.
- Khò khè, ho hoặc khó thở
Các triệu chứng này thường tái diễn nhiều lần mỗi khi thay đổi thời tiết hoặc chuyển mùa, người bệnh cần đi khám sàng lọc phát hiện sớm hen phế quản để kiểm soát bệnh ổn định, tránh chuyển nặng đe dọa tính mạng. Đặc biệt hay gặp ở trẻ hoặc người được chẩn đoán hen phế quản trước đó nhưng chưa kiểm soát bệnh tốt.
- Phát ban
Ban xuất hiện trên bề mặt da với những mẩn đỏ, nhất là ở vùng tay, chân, kể cả ở mặt (gọi là dị ứng thời tiết ở mặt).
Những ban này làm cho cơ thể có cảm giác ngứa, khó chịu dẫn đến động tác gãi càng làm cho những nốt mẩn đỏ lan rộng hơn và thành từng đám nổi khắp bề mặt da.
3. Dị ứng thời tiết có lây không?
Nguyên nhân chính gây dị ứng thời tiết đó là do hệ miễn dịch của cơ thể bị rối loạn, vì vậy dị ứng thời tiết là một bệnh không lây nhiễm.
4. Phòng ngừa dị ứng thời tiết
Dị ứng thời tiết ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và cuộc sống của người bệnh, đặc biệt người có cơ địa dị ứng cần phải phòng ngừa để tránh gây nguy hiểm bằng những cách sau:
- Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân có thể gây dị ứng như: Nấm mốc, phấn hoa, lông động vật, khói bụi…
- Ghi nhớ những tác nhân đã gây dị ứng cho bản thân ở những lần trước đó để tránh tiếp xúc gây dị ứng.
- Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ và sinh hoạt nghỉ ngơi điều độ, đặc biệt cần tăng cường các loại thực phẩm giàu vitamin và chất xơ như rau củ quả để tăng sức đề kháng, kết hợp tập luyện thể dục thể thao đều đặn và thường xuyên.
- Khi bị dị ứng thời tiết cần tránh sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá… để tránh làm tình trạng nặng thêm.
- Chú ý không để nhiệt độ cơ thể bị thay đổi đột ngột.
- Mặc trang phục làm từ chất liệu có khả năng thấm hút mồ hôi tốt, tránh các loại quần áo có thể gây cọ xát, vì có thể khiến tình trạng dị ứng lan rộng.
- Khi dị ứng thời tiết gây ngứa trên da, cần hạn chế gãi và chú ý giữ vệ sinh để tránh làm nhiễm trùng da. Nếu bị viêm mũi dị ứng cần chú ý giữ vệ sinh rửa mũi thường xuyên bằng dung dịch nước muối sinh lý.
5. Điều trị dị ứng thời tiết
Để đối phó với tình trạng phản ứng thời tiết, người bệnh có thể tham khảo một cách phương pháp chữa trị như sau:
Sử dụng các loại thuốc theo chỉ định của bác sĩ, như thuốc kháng histamine, corticosteroid, thuốc chống viêm… để giảm viêm và ngứa, kiểm soát các triệu chứng cấp tính và mạn tính.
Sử dụng các loại thảo dược hoặc gia vị có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn và thanh lọc cơ thể như gừng, trà xanh, nghệ… Có thể uống nước gừng, trà gừng hoặc trà xanh hàng ngày để giúp trị ho, hắt hơi và giảm mụn nhọt.
Tránh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng trong không khí như phấn hoa, bụi mịn, nấm mốc… Có thể đeo khẩu trang khi ra ngoài hoặc sử dụng máy lọc không khí trong nhà.
