Trẻ em thường bị dị ứng sữa do hệ miễn dịch phản ứng lại với những thành phần protein trong sữa. Nguyên nhân của hiện tượng này vẫn chưa được xác định, song người ta cho rằng có thể do các yếu tố di truyền kết hợp với việc cho trẻ bú sữa bò hay sữa đậu nành quá sớm. Khoảng 2-3% trẻ em trên toàn cầu bị dị ứng sữa bò. Trong đó 50% trẻ hết bị dị ứng sữa bò khi trẻ tròn 1 tuổi, 70% trẻ tròn 2 tuổi và 85% khi trẻ tròn 3 tuổi.
 Ảnh: corbis |
Triệu chứng dị ứng sữa bò xuất hiện trong vài tháng sau sinh. Triệu chứng có thể xảy ra tức thời ngay sau khi cho trẻ bú bình (phản ứng nhanh) hoặc từ 7 đến 10 ngày (phản ứng chậm) sau bú sữa công thức.
Kiểu phản ứng dị ứng nhanh thường xảy ra đột ngột với các biểu hiện như ói mửa, thở khò khè, nổi ban đỏ, mặt sưng phù. Nặng hơn là phản ứng phản vệ toàn thân.
Biểu hiện của phản ứng dị ứng chậm thường nhẹ hơn hoặc không rõ ràng như:
- Tiêu chảy: Thường xảy ra ở trẻ em, tiêu chảy có thể kéo dài (2-4 lần/ ngày kéo dài hơn 5 -7 ngày), phân có thể có hoặc không có máu.
- Nôn trớ (ói): Hiện tượng trào ngược như nôn trớ hoặc khó nuốt vẫn có thể là biểu hiện của tình trạng dị ứng sữa. Nếu hiện tượng ói và nôn trớ không liên quan đến bữa ăn, bạn cần đưa trẻ đến khám bác sĩ.
- Nổi ban đỏ: Rất nhiều nguyên nhân có thể gây nổi ban đỏ ở trẻ em dạng chàm da và dị ứng sữa bò là một nguyên nhân thường gặp ở trẻ nhũ nhi, đặc biệt khi chàm da kèm theo những biểu hiện khác của dị ứng sữa bò.
- Quấy khóc: Trẻ quấy khóc liên tục trong một thời gian dài.
- Chậm tăng cân: Phần lớn trẻ tăng cân gấp đôi khi được 6 tháng tuổi và tăng cân gấp ba khi tròn 12 tháng tuổi.
- Đầy hơi.
- Biểu hiện hệ hô hấp: Khò khè, thở co lõm.
Nguyên tắc điều trị dị ứng sữa bò chủ yếu là:
- Nếu trẻ bị dị ứng mà trẻ đang bú mẹ, trong chế độ ăn của mẹ cần loại trừ sữa và sản phẩm sữa, do các protein trong sữa bò có thể đi qua sữa mẹ.
- Nếu trẻ đang bú sữa bò, nên cho trẻ bú sữa công thức có nguồn gốc sữa đậu nành hoặc uống sữa bò đã được thủy phân. Khi bạn chuyển sang loại sữa khác, những biếu hiện của dị ứng sữa bò sẽ cải thiện trong khoảng 2 - 4 tuần. Nên cho trẻ tiếp tục uống loại sữa giảm dị ứng cho đến khi trẻ tròn 1 tuổi, sau đó cho trẻ dùng lại sữa bò để kiểm tra sự dung nạp.
- Trẻ đang ăn dặm cần tránh sử dụng loại bột trong thành phần có chứa sữa bò, sản phẩm sữa như phô mai, bơ, sữa chua.
Cách phòng ngừa:
- Luôn kiểm tra thành phần ghi trên nhãn sản phẩm trước khi sử dụng. Ngay cả những sản phẩm dùng quen vẫn phải đọc lại vì nhà sản xuất có thể thay đổi thành phần.
- Cần báo cho người chăm sóc trẻ như người trông trẻ, cô giáo, ông bà... về tình trạng dị ứng của trẻ.
- Phải ghi rõ tiền sử dị ứng của trẻ trong hồ sơ liên quan.
- Chuẩn bị sẵn một số thuốc chống dị ứng tại nhà để dùng khi cần thiết.
- Nếu trẻ bị phản ứng phản vệ cấp, cần nhanh chóng đưa đi bệnh viện.
Bác sĩ Hoàng Tín