Chợ đá quý ở tổ 7, thị trấn Yên Thế, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái nổi tiếng cả trong và ngoài nước là nơi bày bán nhiều sản phẩm đá quý, đá bán quý, đá mỹ nghệ, phong thủy...
Chợ mở vào buổi sáng hàng ngày. Bà con kinh doanh buôn bán chủ yếu là người địa phương.
Vùng đất huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái được thiên nhiên ban tặng cho nhiều khoáng sản, trong đó nổi bật là các mỏ đá quý và đá bán quý với sản phẩm đá Ruby hồng ngọc. Vì thế, Lục Yên còn được mệnh danh là "đất Ngọc". Sự xuất hiện của nguồn tài nguyên đá quý là điều kiện hình thành nên Chợ đá quý, mở ra cơ hội phát triển cho ngành kinh doanh và chế tác đá quý, đá mỹ nghệ tại Lục Yên.
Không chỉ có khu chợ đá quý nổi tiếng, làng nghề sản xuất tranh đá quý tổ dân phố số 7 thị trấn Yên Thế còn là nơi sản sinh ra nhiều nghệ nhân làm tranh đá quý độc đáo. Các bức tranh với nhiều ý nghĩa khác nhau được các nghệ nhân khảm đá quý rất tinh tế.
Mỗi viên đá hoặc khối đá tùy từng loại có giá vài trăm nghìn đồng đến vài chục triệu, trăm triệu đồng, thậm chí cả tỷ đồng.
Những viên đá quý có giá trị từ vài trăm nghìn, thậm chí hàng chục triệu đồng được bày bán. Người mua thoải mái trả giá, mặc cả.
Việc mua đá cũng rất độc đáo. Khi mua những viên đá được kiểm tra rất kỹ lưỡng về hình khối, màu sắc và đặc biệt là độ trong của viên đá.
Gọi là chợ nhưng cảnh mua bán ở đây diễn ra lặng lẽ, không ồn ào, xô bồ, những viên đá quý có giá trị từ vài trăm nghìn, thậm chí hàng triệu đồng được bày bán trên mặt bàn gỗ mà chẳng cần cửa kính khóa chặt. Tuy vây, ở đây chưa bao giờ xảy ra tình trạng cướp giật hay mất cắp. Khách muốn mua có thể thoải mái xem và trả giá. Điều đặc biệt người bán chủ yếu là chị em phụ nữ.
Là người có nhiều năm buôn bán đá ở chợ, ông Nguyễn Xuân Trường ở thị trấn Yên Thế chia sẻ: "Giá trị của một viên đá quý không chỉ nằm ở chỗ nó có kích thước to hay nhỏ mà còn dựa vào màu sắc, độ trong, độ sáng của viên đá đó. Đặc biệt, viên đá không được vỡ, rạn nứt. Đá quý ở Lục Yên được đào từ lòng đất, xù xì, góc cạnh, phải qua bàn tay khéo léo của những người thợ thì viên đá mới trở lên hoàn hảo. Tùy vào hình khối sẵn có của viên đá mà thợ mài đá tạo hình sao cho đẹp nhất”.
Theo ông Nguyễn Quốc Dân - Chủ tịch Hội Đá quý Lục Yên, để duy trì trật tự, từ năm 1993, Hội Đá quý Lục Yên được thành lập, đến nay có 186 hội viên là những người buôn bán đá, tranh đá quý trên địa bàn. Những hội viên phải tuân thủ theo quy định của Hội, đặc biệt nghiêm cấm bán đá không phải là đá tự nhiên.
Việc chọn màu, chọn hình khối, cũng như giá trị của từng viên đá phù hợp với nhu cầu của từng người đều rất công phu.
Mỗi phiên chợ thu hút rất nhiều người từ khắp nơi đến giao lưu, mua bán. Tuy nhiên, người đến chủ yếu là những người sành về đá quý và sẵn sàng chi số tiền lớn để mua những viên đá mình thích.
