Là một ngôi đền tưởng niệm hơn 2,5 triệu binh sĩ Nhật Bản thiệt mạng trong Chiến tranh thế giới thứ hai, trong đó có 14 tội phạm chiến tranh hạng A, tôi rất buồn khi mình trở thành trung tâm để Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản phê phán nhau. Thế giới đi qua 2 cuộc đại chiến đau thương, có biết bao ngôi đền tưởng niệm những người đã ngã xuống. Dù liệt sĩ hay tội phạm chiến tranh thì tất cả cũng chỉ là những nạn nhân của chiến tranh. Khi nằm xuống cũng chỉ là những vong hồn. Sứ mạng thực sự của tôi cũng chỉ cỏn con là một nơi để an ủi những vong hồn đó. Vậy mà tôi được nâng lên tầm quá quan trọng, đến nỗi bất kỳ chính khách Nhật Bản nào đến thăm tôi đều châm ngòi cho một loạt những cãi cọ, những lên án, tiếp tục đổ dầu vào ngọn núi lửa lúc âm ỉ, lúc phun trào bao nhiêu năm nay giữa Nhật Bản và Hàn Quốc, Trung Quốc.
Gần đây nhất, quan hệ giữa Nhật Bản với Trung Quốc và Hàn Quốc lại trở nên căng thẳng sau khi Bộ trưởng Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản Yoshitaka Shindo đến thăm tôi vào ngày 12/4, chuyến thăm được thực hiện hơn một tuần trước khi diễn ra lễ hội hàng năm. Trả lời hãng tin Kyodo, ông Shindo nêu rõ đây chỉ là chuyến thăm cá nhân do ông “tự quyết định”. Phát biểu với hãng thông tấn Jiji Press sau đó, ông Shindo bác bỏ khả năng chuyến thăm sẽ gây bất đồng ngoại giao, đồng thời khẳng định việc viếng thăm đền thờ binh sĩ thiệt mạng trong chiến tranh được tiến hành ở mọi quốc gia.
Cả 3 nước đều là cường quốc, có biết bao việc cần xây dựng, cho hiện tại, tương lai của riêng họ và thế giới. Tôi cứ tự chất vấn rằng, tại sao không gác quá khứ để xây dựng một tương lai (hoàn toàn do họ quyết định, trong tầm tay) hòa hợp, hữu hảo hơn. Bởi tôi biết, nếu 3 cường quốc trên hòa hợp, lợi ích sẽ vô cùng lớn không chỉ cho họ, mà cho toàn thế giới.
Đền Yasukuni
