Tại hội thảo về tác hại của thuốc lá mới và đề xuất biện pháp quản lý các sản phẩm này diễn ra ngày 22/3, ThS. Đinh Thị Thu Thủy, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cho biết, thời gian qua các cơ quan chức năng đã có nhiều biện pháp như truyền thông về tác hại của thuốc lá mới, xử lý hành vi buôn lậu, buôn bán thuốc lá mới nhưng tình trạng mua bán thuốc lá mới vẫn đang diễn ra.
Liên quan đến vấn đề này, Bộ Y tế đứng trên quan điểm là bảo vệ chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, lấy lợi ích của người dân làm trung tâm và bảo đảm phát triển bền vững của đất nước liên quan đến sức khỏe và môi trường. "Chúng tôi sẽ đề xuất các chính sách dựa trên các bằng chứng khoa học" - bà Thủy nhấn mạnh tại hội thảo.
ThS. Đinh Thị Thu Thủy, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) phát biểu về tác hại của thuốc lá mới và đề xuất biện pháp quản lý các sản phẩm này.
Theo TS. Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, thuốc lá điện tử đang mở đầu cho xu hướng mới lạm dụng hóa chất nhân tạo, con người đang tự hủy hoại chính mình. Trong đó, có ba nhóm nguy cơ khi sử dụng thuốc lá điện tử.
Thứ nhất là nicotine, hàm lượng nicotine trong thuốc lá điện tử cao hơn thuốc lá thông thường. Ước tính cứ 1 người bỏ được thuốc lá khi dùng thuốc lá điện tử thì có thêm 80 trẻ vị thành niên nghiện nicotine (một nghiên cứu trên thế giới năm 2018).
Thứ hai, là các hóa chất trong hơi thuốc lá điện tử với số lượng khổng lồ, thay đổi các hóa chất liên tục. Các hóa chất này làm phát sinh loạt bệnh/ngộ độc mới nổi, thậm chí y học chưa biết được, không thể đoán trước được.
Thứ ba, là ma túy trong thuốc lá điện tử. Nguy cơ dùng ma túy gấp 3,5 lần so với không hút thuốc lá điện tử.
Nói thêm về thuốc lá điện tử, bà Nguyễn Thị An, Giám đốc Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam cho biết, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trong thanh thiếu niên Việt Nam đã gia tăng trong những năm gần đây, đặc biệt ở học sinh nữ.
Theo bà An, nhằm hướng tới giới trẻ, thuốc lá điện tử được thiết kế kiểu dáng giống đồ dùng như cây bút, USB, thỏi son môi, hộp sữa, đồ chơi… với giá cả đa dạng, nhiều sản phẩm giá rất rẻ. Đặc biệt tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trong thanh thiếu niên Việt Nam đã gia tăng trong những năm gần đây, đặc biệt ở học sinh nữ.
"Vì vậy Việt Nam cần thực hiện các biện pháp kiểm soát thị trường, đẩy mạnh thực thi và tăng cường các quy định về chống buôn lậu, quảng cáo và bán các sản phẩm này để ngăn chặn sự gia tăng sử dụng trong thanh thiếu niên" - bà An nhấn mạnh.
ThS.BS Nguyễn Tuấn Lâm, chuyên gia Tổ chức Y tế Thế giới cho hay: "Các sản phẩm thuốc lá mới rất độc hại, cả tác hại lâu dài và ngay trước mắt".
Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế Đinh Thị Thu Thủy cho hay, trong khu vực ASEAN đã có 5 quốc gia cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử là Thái Lan, Singapore, Lào, Brunei, Campuchia và 4 quốc gia cấm hoàn toàn thuốc lá nung nóng.
Bên cạnh đó, vừa qua Bộ Y tế đã nhận được bản khuyến nghị của WHO về việc Quốc hội ban hành nghị quyết cấm nhập khẩu, sản xuất, phân phối và bán các sản phẩm nicotine, các sản phẩm thuốc lá nung nóng, cũng như cấm quảng cáo các sản phẩm này tại Việt Nam.
Theo bà Thuỷ, quan điểm của Bộ Y tế từ trước đến nay vẫn là cấm hoàn toàn các loại thuốc lá mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thuốc lá mới khác). Vì vậy, Bộ đề xuất xây dựng văn bản với nội dung cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo các sản phẩm thuốc lá mới. Hình thức văn bản là nghị quyết do Quốc hội ban hành.
Trong đó, phạm vi điều chỉnh bao gồm giải thích rõ khái niệm về thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thuốc lá mới khác. Quy định cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo thuốc lá mới và quy định trách nhiệm của các tổ chức có liên quan...
Bà Thủy cũng thông tin thêm, Vụ Pháp chế đang xây dựng văn bản liên quan và sẽ có dự thảo trình Chính phủ để Chính phủ trình ra Quốc hội nhằm sớm có biện pháp quản lý. Dự kiến, nội dung sẽ trình Quốc hội vào kỳ họp tháng 10/2024.
