Thảo luận tại tổ về dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) sáng ngày 29/5, nhiều đại biểu bác bỏ đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu (biện pháp cứu quỹ lương hưu), đồng thời đa số đại biểu cho rằng dự Luật phải bám sát và điều chỉnh thống nhất với Luật Lao động.
Đại biểu Nguyễn Tiến Sinh - Hòa Bình phát biểu ý kiến tại buổi thảo luận ở tổ.
Không thể cứ lo vỡ quỹ thì tăng thời gian đóng BHXH
Bày tỏ sự không đồng tình với đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu của người lao động, ĐB Lê Văn Hoàng (Đà Nẵng) cho rằng, không thể cứ lo sợ vỡ quỹ BHXH thì lại tăng thời gian đóng BHXH, điều này không đúng với Bộ luật Lao động. Đồng quan điểm này, ĐB Nguyễn Tiến Sinh (Hòa Bình): Điều 53 dự thảo cũng cần phải xem xét lại, trước mắt không kéo dài thời gian mà cần phải có giải pháp quyết liệt để chống trốn đóng BHXH. Cũng về vấn đề này, ĐB Nguyễn Kim Khoa - Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh nhấn mạnh, mức hưởng bảo hiểm phụ thuộc vào thời gian và mức đóng chứ không phải tuổi nghỉ hưu. Tuổi nghỉ hưu không tạo áp lực cho Quỹ BHXH mà còn do nhiều yếu tố khác như khối doanh nghiệp không đóng mà không bị xử phạt khiến quỹ thất thu lớn, cách đóng BHXH... nên quy định theo Điều 53 không có cơ sở.
Liên quan đến vấn đề tăng tuổi nghỉ hưu, ĐB Cao Sỹ Kiêm (Thái Bình) thẳng thắn đưa ra nhận xét về những yếu kém của BHXH thời gian qua như: việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH quá chậm trong khi đây là cơ sở vững chắc cho cân đối quỹ; việc nợ đọng lại quá cao, chỉ trên 50% người lao động được đóng BHXH trong khi có tới 80% thực hiện không nghiêm túc. Từ những lý do trên, ĐB Cao Sỹ Kiêm bày tỏ sự không đồng tình tăng tuổi lao động nghỉ hưu và bày tỏ sự lo ngại: “Nếu kéo dài tuổi nghỉ hưu mà lại rơi vào những người không có trình độ cứ ngồi mãi thì cũng chết. Còn những người được đào tạo bài bản không xin được việc, đi bồi bàn. Quan điểm của tôi cứ giữ nguyên, khắc phục các tồn tại kể trên”.
Quá lo ngại vấn đề mất cân đối quỹ lương hưu nhưng lại chưa tính hết các hệ lụy khác
Trước đó, tại buổi đối thoại trực tuyến với chủ đề “Bảo hiểm xã hội: An toàn quỹ vì người lao động” do Cổng thông tin điện tử Chính phủ tổ chức ngày 28/5, bà Nguyễn Thị Minh – Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam cho biết, đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu lên 60 tuổi đối với nữ và 62 tuổi đối với nam là một trong 8 đề xuất nhằm cân đối quỹ được ban soạn thảo đưa ra trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi). Dự thảo này đề cập tăng tuổi nghỉ hưu nhưng thực hiện theo nhóm, không phải tất cả loại hình lao động, kể cả lao động nặng nhọc, đều đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu, mà nhóm lao động nặng nhọc, có ảnh hưởng sức khỏe giữ nguyên như hiện hành, thậm chí đề xuất giảm tuổi nghỉ hưu. Còn những người còn sức khỏe, còn có khả năng cống hiến thì có thể kéo dài tuổi làm việc, như vậy không mâu thuẫn với Luật Lao động đã ban hành mà chỉ cụ thể hơn thôi. Hơn nữa, tuổi nghỉ hưu hiện hành thực hiện từ năm 1960 đến nay không điều chỉnh, trong khi các nước đã điều chỉnh nhiều, có nơi tuổi nghỉ hưu lên 65 - 67 tuổi, tuổi thọ bình quân người Việt cũng đã tăng nhiều so với năm 1960, đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu là ở góc độ đó.
Cũng liên quan đến nội dung đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu của người lao động đang được dư luận quan tâm, tối 27/5, Ủy ban về các vấn đề xã hội của QH và Tổ chức lao động quốc tế (ILO) tại Việt Nam phối hợp tổ chức Hội thảo “Chính sách bảo hiểm hưu trí: kinh nghiệm quốc tế và các khuyến nghị đối với xây dựng Luật BHXH (sửa đổi)”, ông Đặng Như Lợi - nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của QH cho rằng, dự thảo quá lo ngại vấn đề mất cân đối quỹ lương hưu nhưng lại chưa tính hết các hệ lụy khác. Theo ông Lợi, nguy cơ mất cân đối quỹ hưu trí là có thật, nhưng các phân tích, đánh giá chưa căn bản, không rõ ràng, rành mạch dẫn đến đề xuất, xử lí vấn đề có tính thiếu bền vũng. “Tỉ lệ đóng bảo hiểm hưu trí năm 2012 - 2013 là 20%, từ 2014 là 22%, như vậy, tổng các khoản BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp bắt buộc phải đóng ở Việt Nam lên đến 35% tiền lương của người lao động. Cùng đó, hiện tỉ lệ đóng bảo hiểm hưu trí là không hề thấp so với nhiều nước trên thế giới, kể cả so với một số nước phát triển (Hàn Quốc đóng bảo hiểm hưu trí là 9% tiền lương thực nhận, Thái Lan 6% tiền lương). Do đó, nhận định nguyên nhân mất cân đối do tỉ lệ đóng quĩ hưu trí thấp là chưa thật chuẩn xác”, ông Lợi phân tích.
Tăng thẩm quyền cho thanh tra BHXH
Cũng tại phiên thảo luận tại tổ về Luật BHXH (sửa đổi), nhiều ĐBQH cũng cho rằng, với tình trạng trốn đóng, nợ đọng BHXH có xu hướng tăng với số tiền nợ rất lớn, nhất là bộ máy thanh tra ngành lao động thương binh xã hội không đủ điều kiện để đảm bảo công tác thanh tra, xử phạt vi phạm, khởi kiện đối với doanh nghiệp nợ đọng BHXH, cần phải có giải pháp mạnh tay để bảo đảm quyền lợi của người lao động. Vì vậy, các đại biểu đồng ý tăng thẩm quyền cho cơ quan BHXH Việt Nam trong việc thanh tra thực hiện pháp luật BHXH.
Trước đó, tại buổi đối thoại trực tuyến với chủ đề “Bảo hiểm xã hội: An toàn quỹ vì người lao động” do Cổng thông tin điện tử Chính phủ tổ chức ngày 28/5, rất nhiều người bày tỏ sự quan tâm đặc biệt tới tình trạng nợ và trốn đóng BHXH hiện nay. Liên quan đến vấn đề này, bà Nguyễn Thị Minh - Thứ trưởng Bộ Tài chính, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam xác nhận, việc trốn đóng BHXH là có thật, con số nợ BHXH 11 nghìn tỷ là đúng với tình hình thực tiễn, nhưng nếu có giải pháp tốt trong thời gian tới, nhất là trong dự thảo luật mới đưa ra hàng loạt giải pháp thì tình trạng trốn đóng BHXH sẽ hạn chế tối đa và không ở mức báo động như hiện nay. Về kinh nghiệm quản lý việc trốn đóng và nợ đóng BHXH ở một số nước trên thế giới, bà Nguyễn Thị Thanh Xuân – Trưởng ban Tài chính kế toán, BHXH Việt Nam cho biết, ở một số nước như Pháp, Mỹ, Hàn, Singapore..., BHXH của họ được trao tổ chức thực hiện thu – chi và quản lý quỹ BHXH và đặc biệt là thanh tra xử lý. Họ được quyền thanh tra tất cả các đơn vị đang hoạt động, và được xử vi phạm hành chính. Sau khi được xử phạt hành chính, họ được quyền yêu cầu tòa án phải cưỡng chế khởi tố dân sự, hình sự tùy theo mức độ vi phạm. Đồng thời yêu cầu các cơ quan liên quan kiểm toán, cưỡng chế thu tài sản doanh nghiệp, yêu cầu doanh nghiệp phá sản, thu hồi giấy phép kinh doanh...
Anh Tuấn - Thái Bình
