Báo cáo tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH Nguyễn Thị Hà thông tin, mỗi năm trung bình Việt Nam có khoảng 2.000 trường hợp trẻ em bị bạo lực, xâm hại được phát hiện và giải quyết, trong đó số vụ xâm hại tình dục chiếm hơn 60%. Theo bà, hơn 21% trẻ em bị người thân trong gia đình xâm hại tình dục; 6,2% là từ giáo viên, nhân viên nhà trường. Bên cạnh đó, gần 60% số trẻ bị chính người quen, hàng xóm xâm hại và 12,6% là từ các đối tượng khác. Bộ LĐTB&XH đánh giá các vụ bạo lực, xâm hại trẻ em ngày càng nghiêm trọng, gây bức xúc trong xã hội. Nhiều vụ xâm hại tình dục trẻ em báo động về sự suy đồi đạo đức như hiếp dâm tập thể, hiếp dâm rồi giết trẻ em, người cao tuổi xâm hại tình dục trẻ nhỏ tuổi.
Theo ông Trần Ngọc Hà, Cục trưởng Cục Cảnh sát hình sự (C45), 6 tháng đầu năm 2018, cả nước xảy ra 720 vụ, trong đó xâm hại tình dục trẻ em gồm 573 vụ, chiếm 79,5% tổng số vụ xâm hại trẻ em.
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá, thời gian qua, nước ta đạt được một số kết quả trong công tác bảo vệ trẻ em. Tuy nhiên, còn nhiều mặt tồn tại, hạn chế như tỉ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng thể thấp còi vẫn ở mức cao (khoảng 24%). Tỉ lệ trẻ em đi nhà trẻ vẫn còn thấp (khoảng 28%). Tình hình bạo lực, xâm hại trẻ em, đặc biệt là xâm hại tình dục vẫn diễn biến phức tạp, gây bức xúc trong xã hội. Mỗi năm vẫn có khoảng 2.000 trẻ em tử vong do đuối nước, gần 2.000 trẻ em tử vong do tai nạn giao thông. Thủ tướng khẳng định: “Bạo lực, xâm hại trẻ em, đặc biệt xâm hại tình dục trẻ em là không thể chấp nhận, dung thứ cả về pháp lý, đạo đức xã hội. Chúng ta đau xót khi mỗi năm vẫn còn hàng nghìn trẻ em tử vong do đuối nước, tai nạn giao thông hoặc bị bỏ rơi”. Hành vi xâm hại trẻ em là do xuống cấp trong đạo đức xã hội cũng như thực thi pháp luật không nghiêm, dẫn đến những hành vi sai trái đối với trẻ em.
Vấn đề đặt ra là tại sao tình trạng bạo lực, xâm hại trẻ em vẫn diễn ra và không ngừng gia tăng?
Gần đây, TAND quận 12 (TP.HCM) đã xét xử vụ án hành hạ người khác liên quan chủ cơ sở Mầm Xanh cùng 2 nhân viên. HĐXX đã tuyên bị cáo Phạm Thị Mỹ Linh 3 năm tù giam, Nguyễn Thị Đào và Phạm Thị Huỳnh lĩnh 2 án treo. Trong khi nhiều ý kiến cho rằng khung hình phạt dành cho loại tội phạm này chưa đủ sức răn đe, chưa tương xứng với hậu quả đã gây ra cho nạn nhân, một vụ bạo hành trẻ em khác lại xảy ra ở Trường mầm non Ánh Sao Vàng (huyện Bình Chánh). Bảo mẫu Trần Thị Hồng Phúc (25 tuổi) của trường này bị cáo buộc đã tát bé Phạm Linh Chi (tên đã thay đổi, 5 tuổi, ngụ huyện Bình Chánh) nứt xương hàm, mặt bầm tím, càng dấy lên sự bất bình.
Các bảo mẫu phạm tội và lần lượt lĩnh án. Tuy nhiên, phụ huynh và nhiều người cho rằng hình phạt đó không đủ sức răn đe những hành vi tương tự về sau, nhất là trong bối cảnh ngày càng nhiều những vụ đánh đập trẻ em xảy ra. Về việc này, nhiều luật sư nhận định, có thể nói quy định của luật Việt Nam tương đối nghiêm khắc so với các nước. Nếu bảo mẫu gây thương tích cho từ 2 trẻ trở lên mà tỷ lệ thương tật 61%, thì mức hình phạt cho người thực hiện hành vi phạm tội có thể lên tới tù chung thân. Thế nhưng, không chỉ vấn đề hình phạt cho các bị cáo hay nhà trẻ, mà căn nguyên bắt nguồn từ ý thức của người lớn về quyền con người của trẻ em. Khi mà trẻ em vẫn còn bị ngược đãi và bạo hành ngay ở chính gia đình của mình thì cần phải có biện pháp, cơ chế kiểm soát ngược đãi trẻ em.
Ngoài những vụ bạo hành, xâm hại trẻ em được thống kê, còn bao nhiêu trường hợp khác chưa được phát hiện? Còn bao nhiêu hành vi, cách ứng xử với trẻ em được coi là “bình thường” nhưng thực chất là bạo hành, là xâm hại trẻ em? Để giải quyết rốt ráo tình trạng này, Thủ tướng nhấn mạnh, cần coi bảo vệ trẻ em là nhiệm vụ hàng ngày của các bộ ngành, địa phương, trường học và gia đình. Thủ tướng đề nghị các bộ ngành, địa phương cần phối hợp đảm bảo quyền của trẻ em, tiếp tục giám sát, phản biện xã hội cùng chung tay giải quyết các vấn đề trẻ em đặc biệt xâm hại, bạo lực trẻ em. Thủ tướng đề nghị cấp ủy, chính quyền, cơ quan chuyên môn và các đoàn thể quần chúng, các tổ chức xã hội, đặc biệt ở cấp địa phương, cơ sở phải nhận thức đầy đủ hơn, sâu sắc hơn và quan tâm đúng mức hơn về công tác bảo vệ trẻ em. Các bộ, ngành theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền rà soát các quy định bảo đảm phù hợp với Luật về trẻ em, tiếp tục hoàn thiện theo hướng: Việc xử lý các vụ việc xâm hại trẻ em phải nhanh chóng, thuận lợi, thân thiện và bảo đảm lợi ích tốt nhất cho trẻ em; cụ thể, rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, chính quyền.
Như vậy, việc bảo vệ trẻ em cần sự chung sức của toàn xã hội. Hơn hết là mỗi cá nhân cần ý thức rõ về vấn đề này.
