Hà Nội

Để tín ngưỡng thờ Mẫu lan tỏa

15-01-2018 09:06 | Văn hóa – Giải trí
google news

SKĐS - Tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt đã được UNESCO vinh danh Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, tuy nhiên, nghi lễ hầu đồng trong tín ngưỡng thờ Mẫu đang có dấu hiệu biến tướng khiến nhiều người lo ngại. Vì vậy, khi có tác phẩm điện ảnh mới về tín ngưỡng thờ Mẫu hoặc tiết mục trình diễn hầu đồng trên sân khấu có tính nghệ thuật cao được xem là cách làm thiết thực để bảo tồn và phát huy, lan tỏa giá trị di sản này.

Trong tín ngưỡng thờ Mẫu, hầu đồng là hình thức diễn xướng chủ yếu và được người dân biết đến nhiều nhất. Thông qua hầu đồng, những yếu tố văn hóa truyền thống của người Việt như trang phục, âm nhạc, múa, diễn xướng dân gian đậm đà bản sắc văn hóa, được sáng tạo, phát triển, lưu truyền qua các thế hệ. Tuy nhiên, theo nhà nghiên cứu văn hóa Phạm Tứ, hiện nay hầu đồng diễn ra mọi lúc mọi nơi, thậm chí cả ngoài sân, bật loa đài hết cỡ không đúng với truyền thống.

Ngoài ra, các cung văn hiện nay không còn sáng tác lời ca, sáng tác lai lịch các giá đồng như các cung văn ngày xưa hay nhiều lễ phục của thanh đồng bị thay đổi thái quá khiến người xem không còn nhận ra chủ nhân của bộ lễ phục đó là vị thần nào.

Những biến tướng từ thực hành nghi lễ hầu đồng kể trên đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến hình ảnh và quá trình gìn giữ, phát huy giá trị tín ngưỡng thờ Mẫu ở nước ta. Nhằm giúp công chúng trong và ngoài nước biết đến tín ngưỡng thờ Mẫu cũng như nghi lễ hầu đồng nhiều hơn nữa, thời gian qua đã và đang có những tác phẩm nghệ thuật như điện ảnh, sân khấu đặc sắc và đầy hứa hẹn về di sản này.

Qua Ngũ biến, các nghệ sĩ đã cho khán giả thấy rõ tín ngưỡng văn hóa lâu đời liên quan đến tục thờ Mẫu trong tâm linh người Việt.

Trong năm qua, chương trình nghệ thuật đặc sắc Ngũ biến (NSND Anh Tú đạo diễn) đến với khán giả Việt cũng như nhiều sân khấu nước ngoài như Trung Quốc, Pháp... được nhiều người đánh giá cao. NSND Lệ Ngọc là người diễn chính trong Ngũ biến đã biến hóa thành 5 nhân vật thần thánh hoàn toàn khác nhau một cách nhịp nhàng, tinh tế từ ông Hoàng oai phong tới bà Chúa cai quản vùng non cao, hay chầu cô Bé nhí nhảnh, tinh nghịch, trong sáng, vui tươi... Qua Ngũ biến, NSND Lệ Ngọc cùng NSƯT Lâm Tùng, Quang Đạo, Lâm Cương, Minh Trí đã cho khán giả thấy rõ tín ngưỡng văn hóa lâu đời liên quan đến tục thờ Mẫu trong tâm linh người Việt, thể hiện khát vọng sâu thẳm trong tâm linh mỗi con người.

Đặc biệt gần đây, nhà sản xuất Đàm Lan cho biết, hiện nay chị và ê-kíp đang thực hiện gấp rút bộ phim tài liệu Mẹ Việt - Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt (108 tập) và dự kiến vào dịp Tết cổ truyền 2018 những tập đầu tiên của bộ phim sẽ được chiếu trên kênh truyền hình An Viên. Nhà sản xuất Đàm Lan “bật mí”,  Mẹ Việt - Tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt được sản xuất theo 4 phần với 4 chủ đề riêng nhưng không thể tách rời nhau, mỗi tập có thời lượng từ 12-15 phút. Trong phần đầu tiên, bộ phim sẽ giới thiệu tổng quan về tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt. Phần đầu tiên sẽ khép lại trong thời gian cuối thế kỷ XVI khi vị thần chủ của tín ngưỡng thờ Mẫu xuất hiện và tín ngưỡng thờ Mẫu tam, tứ phủ được hình thành một cách đầy đủ và rõ nét nhất. Tới phần 2, các tập phim sẽ làm rõ vai trò của tứ phủ trong tín ngưỡng thờ Mẫu; phần 3 nói về các vị thánh trong tứ phủ và các vị thánh được phối thờ trong tứ phủ. Và phần cuối cùng là phần về tín ngưỡng thờ Mẫu xưa và nay tập trung tìm hiểu cha ông ta ngày xưa thực hành tín ngưỡng như nào? Ngày nay thực hành tín ngưỡng ra sao? Những điều gì chúng ta cần bảo tồn và phát huy cho phù hợp và ngày càng cao đẹp hơn, hoàn thiện hơn...

Nhà sản xuất Đàm Lan mong muốn rằng, khi 108 tập phim Mẹ Việt - Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt được chiếu trên sóng truyền hình sẽ cung cấp cho cộng đồng những thông tin cơ bản nhất, những giá trị văn hóa đặc sắc, những giả trị nhân văn to lớn mà tín ngưỡng thờ Mẫu mang lại cho con dân nước Việt, đồng thời đưa di sản này đến gần hơn với khán giả trong và ngoài nước.


Hoa Quỳnh
Ý kiến của bạn