Mỗi môn hơn 9 điểm vẫn trượt
Hầu hết các trường đại học đã công bố điểm chuẩn năm 2025. Ghi nhận cho thấy, nhiều ngành học có mức điểm chuẩn từ 29,5 đến mức tuyệt đối 30/30. Năm 2025, có 6 ngành tại 4 trường ghi nhận mức điểm chuẩn tuyệt đối 30 điểm, bao gồm: Y khoa (Học viện Quân Y); Quan hệ quốc tế (Học viện Khoa học quân sự); Sư phạm tiếng Anh, Sư phạm tiếng Trung (ĐH Ngoại ngữ, ĐH Quốc gia Hà Nội và ĐH Huế).
Áp sát mốc điểm tuyệt đối là ngành Lịch sử - Địa lý của Trường ĐH Giáo dục, ĐH Quốc gia Hà Nội (29,84 điểm) và ngành Sư phạm Lịch sử, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội (29,06 điểm). Tại ĐH Bách khoa Hà Nội, có 2 ngành điểm chuẩn trên 29, gồm: Chương trình Tiên tiến khoa học dữ liệu và trí tuệ nhân tạo (29,39) và Chương trình Khoa học máy tính (29,19). Các trường ở TP. Hồ Chí Minh cũng ghi nhận điểm chuẩn cao không kém, như ngành Khoa học máy tính (ĐH Khoa học Tự nhiên) đạt 29,92 điểm, hay ngành Trí tuệ nhân tạo (ĐH Công nghệ thông tin) đạt 29,6 điểm theo phương thức xét điểm thi THPT.
Lý giải từ chuyên gia
Lý giải về thực tế trên, các chuyên gia giáo dục đã đưa ra những phân tích đa chiều.
Theo GS.TS Nguyễn Quý Thanh - Hiệu trưởng Trường ĐH Giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội), điểm chuẩn ngành sư phạm tăng cao là do một số nguyên nhân chính. Thứ nhất, chính sách hỗ trợ học phí và sinh hoạt phí cho sinh viên sư phạm theo Nghị định 116 đã giúp các em yên tâm học tập. Thứ hai, chủ trương "lương nhà giáo được xếp cao nhất" đã tạo hiệu ứng tích cực cho nghề nghiệp này.
Thí sinh tham dự kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 tại Hà Nội.
Bên cạnh đó, chỉ tiêu các ngành sư phạm bị khống chế theo nhu cầu đặt hàng của các địa phương, dẫn đến số lượng chỉ tiêu thấp trong khi nguyện vọng đăng ký lại tăng mạnh. Điều này tạo ra tỉ lệ cạnh tranh rất cao, ví dụ như ở Trường ĐH Giáo dục, một số ngành có tỉ lệ chọi lên tới 1 chọi 100, thậm chí 1 chọi 200. Thêm nữa, ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào (điểm sàn) do Bộ GD&ĐT quy định (từ 19 điểm trở lên) đã loại bỏ các thí sinh điểm thấp, chỉ còn lại những em điểm cao cạnh tranh với nhau. Cuối cùng, chính sách cộng điểm ưu tiên, điểm thưởng cũng góp phần đẩy điểm chuẩn lên cao.
Còn theo PGS.TS Đỗ Văn Dũng, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM, điểm chuẩn tăng cao, đặc biệt ở các trường phía Nam, chủ yếu do sự thay đổi về cơ cấu chỉ tiêu giữa các phương thức xét tuyển. Nhiều trường đã dành từ 40% đến hơn 60% chỉ tiêu cho các phương thức xét học bạ, xét tuyển thẳng và kỳ thi đánh giá năng lực, làm giảm mạnh chỉ tiêu xét điểm thi THPT, gây ra tình trạng "cung ít - cầu nhiều".
Ông Dũng cũng chỉ ra một nguyên nhân quan trọng nhưng ít được chú ý là công thức quy đổi điểm học bạ bất hợp lý. Các trường đã áp dụng bách phân vị để quy đổi điểm học bạ sang điểm thi với chênh lệch rất nhỏ, thường chỉ 1-1,5 điểm. Điều này khiến điểm chuẩn tổng thể bị đẩy lên cao một cách bất thường và tạo ra sự bất công trong tuyển sinh. Học sinh vùng khó khăn bị thiệt thòi do hạn chế tiếp cận kỳ thi đánh giá năng lực, dẫn đến "rớt oan" khi chỉ dựa vào điểm thi THPT với điểm chuẩn cao ngất ngưởng.
Để khắc phục, PGS.TS Đỗ Văn Dũng cho rằng cần mở rộng địa điểm thi đánh giá năng lực toàn quốc, siết chặt tiêu chí xét học bạ, điều chỉnh công thức quy đổi bách phân vị hợp lý hơn, và cân bằng chỉ tiêu giữa các phương thức để đảm bảo công bằng xã hội và nâng cao chất lượng giáo dục đại học.
ThS Cù Xuân Tiến, Trưởng phòng tuyển sinh và công tác sinh viên Trường Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TPHCM cũng thẳng thắn cho rằng quy đổi điểm làm mặt bằng điểm chuẩn tăng.
Ông cho rằng những trường sử dụng nhiều phương thức xét tuyển có điểm chuẩn tương đối cao, bởi việc quy đổi điểm thi các phương thức khác về thang điểm 30 dựa trên bách phân vị toàn quốc đã vô hình trung đẩy điểm chuẩn lên. Trong khi đó, các trường đại học xét tuyển ít phương thức hoặc chỉ xét điểm thi tốt nghiệp THPT thì mặt bằng điểm chuẩn lại thấp hơn.
