Khô âm đạo (còn gọi là khô hạn) là hiện tượng chất nhầy âm đạo không tiết ra hoặc tiết ra rất ít, không đủ bôi trơn khi quan hệ tình dục. Ðây là nỗi hoang mang của nhiều chị em, gây không ít khó khăn trong sinh hoạt tình dục, có khi bị đau rát hoặc chảy máu trong giao hợp, lâu dần hình thành cảm giác sợ và né tránh gần gũi. Ðôi khi khô hạn không được người chồng thấu hiểu sẽ rất dễ là nguyên nhân gây rạn nứt hạnh phúc gia đình.
Lý giải chứng khô âm đạo
Thay đổi nội tiết tố: Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của tình trạng khô âm đạo ở phụ nữ. Dịch nhầy được tiết ra từ thành âm đạo duy trì độ ẩm, độ axit và độ đàn hồi cho âm đạo. Khi nồng độ estrogen giảm, thành âm đạo bị teo và mất khả năng tiết dịch nhầy. Khi đó, cơ chế tiết dịch nhầy bị gián đoạn, âm đạo khô rát, gây đau đớn khi giao hợp, lâu dần gây ra tâm lý lãnh cảm ở phụ nữ. Đa phần chị em bị “hạn hán” khi cơ thể bị suy giảm mức độ estrogen trong thời kỳ tiền mãn kinh, mãn kinh, sau khi sinh con hoặc trong thời gian cho con bú.
Tăng cường ăn nhiều rau xanh giúp phụ nữ cải thiện chứng khô âm đạo.
Ngoài ra, căng thẳng và ăn kiêng cũng ảnh hưởng tới cơ chế tự bôi trơn âm đạo do làm giảm khả năng sản sinh estrogen của tuyến thượng thận. Những phụ nữ đang điều trị ung thư bằng hóa trị và xạ trị xung quanh vùng khung xương chậu cũng có thể dẫn đến tình trạng suy giảm estrogen và giảm chất bôi trơn âm đạo dẫn đến khô hạn.
Do dùng thuốc: Một số loại thuốc như thuốc kháng histamin, thuốc điều trị loét dạ dày, thuốc chống trầm cảm đều gây ra tác dụng phụ dẫn tới khô âm đạo. Với những phụ nữ bị dị ứng hoặc cảm lạnh, tình trạng khô hạn cũng có thể diễn ra trong một vài ngày vì các loại thuốc chống dị ứng hoặc thuốc trị cảm lạnh có chứa thuốc kháng histamin. Ngoài ra, các loại thuốc điều trị bệnh hen suyễn cũng có thể dẫn đến hiện tượng khô hạn. Nguyên nhân là do các loại thuốc này gây giảm tiết dịch, nên âm đạo cũng bị khô hơn.
Kích thích chưa đủ độ: Trong một số trường hợp, khô âm đạo là do màn dạo đầu nghèo nàn, chị em chưa được kích thích đủ hoặc do ham muốn tình dục chưa đến độ “bùng nổ”, nên âm đạo chưa tiết đủ dịch nhầy bôi trơn. Ngoài ra, vấn đề tình dục ở đối tác như: tình dục thô bạo, xuất tinh sớm, rối loạn cương dương... có thể ảnh hưởng xấu tới tâm lý của chị em và dẫn tới tình trạng khô hạn.
Dị ứng: Nhiều phụ nữ bị dị ứng nghiêm trọng với loại hóa chất có trong xà phòng, các sản phẩm vệ sinh, thậm chí cả nước hoa. Và nếu vô tình vùng kín của họ phải tiếp xúc với các loại hóa chất này thông qua đồ dùng, đồ lót, khăn lau... có thể khiến vùng kín “biểu tình” bằng biểu hiện khô hạn.
Tâm lý căng thẳng, lo lắng: Những người đang ở tình trạng căng thẳng và lo lắng, stress đều có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến ham muốn tình dục của họ. Và ở phụ nữ, nó có thể biểu hiện thành tình trạng khô hạn. Hơn nữa, những lo lắng không biết đối tác có hài lòng hay không cũng có thể khiến “cô bé” khô hạn. Tình trạng này sẽ nhanh chóng qua đi nếu đối tác kiên nhẫn và dành nhiều tình cảm, thời gian cho khúc dạo đầu.
Cần làm gì khi bị khô âm đạo?
Chế độ ăn bổ sung estrogen giúp làm ẩm âm đạo bị khô rát: Cần tăng cường ăn nhiều rau xanh, uống đủ nước, bổ sung các loại vitamin nhóm B (B1, B2, B3, B6, B12), cải thiện chế độ sinh hoạt. Thực đơn giàu đậu tương cũng có tác dụng rất tốt giúp cải thiện chứng khô âm đạo vì trong đậu tương có chất isoflavone được coi là estrogen thực vật. Chất này giúp điều tiết hormon, tăng khả năng tiết chất nhờn ở âm đạo.
Tập luyện thể dục thể thao: Phụ nữ nên tập luyện các động tác thể thao nhẹ nhàng để cải thiện khí huyết, giảm căng thẳng, stress, mệt mỏi, giúp thư thái đầu óc sẽ giúp khắc phục được tình trạng trên.
Trong quan hệ tình dục, chị em nên chia sẻ với chồng về chuyện ấy, để nhận được sự cảm thông và cùng khắc phục. Với màn dạo đầu, người chồng có thể thay đổi và kéo dài màn dạo đầu để tạo hưng phấn cho người vợ. Không nên kích thích bằng những động tác thô bạo vì có thể ảnh hưởng đến tâm lý của người vợ và gây ra sự căng thẳng. Vợ chồng chỉ quan hệ khi có trạng thái tâm lý thoải mái.
Sử dụng các thuốc giúp bôi trơn âm đạo cũng có hiệu quả. Tuy nhiên, khi sử dụng các thuốc này, cần có sự tư vấn của bác sĩ vì rất có thể hiện tượng khô âm đạo liên quan đến những biểu hiện khác của mãn kinh. Khi đó, bác sĩ sẽ cho chị em lời khuyên để điều trị thích hợp.
Điều cần tránh khi bạn bị khô rát âm đạo: Cần tránh sử dụng các sản phẩm có nồng độ axit cao, các loại sữa tắm hay xà phòng để vệ sinh âm đạo, các sản phẩm để thụt rửa âm đạo, không sử dụng các loại mỹ phẩm hay chất thơm để thoa vào âm đạo, không lạm dụng các dung dịch vệ sinh phụ nữ... vì chúng có thể khiến âm đạo bị khô nhiều hơn, thậm chí gây viêm nhiễm.
