(SKDS) - Theo dược học cổ truyền, dế dũi, còn gọi là lậu cô, thổ cẩu… Tên khoa học là Gryllotalpa africana Palisot et Beauvoi, vị mặn, tính lạnh, không độc, có công dụng lợi thuỷ thông tiện, thường được dùng để chữa thuỷ thũng, thạch lâm (đái sỏi), tiểu tiện bất lợi, lao hạch, nhọt độc ung thũng…
Ví dụ như:
- Tiểu tiện bất lợi: Dế dũi 6 con, đăng tâm thảo 15g, sắc uống.
- Thuỷ thũng: Dế dũi 30g, đại hoàng 15g, trạch tả 15g, sấy khô tán bột, uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 5g với rượu vàng. Hoặc dế dũi lượng vừa đủ sấy khô tán bột, uống mỗi ngày 6g chia 2 lần sáng chiều.
- Sỏi tiết niệu: Dế dũi 7 con sấy khô tán bột, chia uống 3 lần trong ngày với rượu vàng.
- Cổ chướng mức độ nhẹ do xơ gan, đái ít: Dế dũi 6 con sấy khô tán bột, chia uống 3 lần trong ngày.
- Bí tiểu sau phẫu thuật: Dế dũi 7 con, bọ hung 7 con, sao tồn tính bằng nồi đất mới, tán bột, uống với nước trắng. Hoặc 30g sao tồn tính, tán bột, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 3g với rượu vàng hoặc nước ấm.
- Phù do viêm thận, tiểu ít và đỏ, bụng chướng khó chịu: Dế dũi 7 con, vỏ dưa chuột già 30g, sắc kỹ 2 lần lấy 200 ml, chia uống 2 lần trong ngày.
Dế dũi và các vị thuốc phối hợp chữa phù nề chi dưới. |
- Bị mũi tên hoặc gai đâm vào trong thịt không lấy ra được:
Dế dũi lượng vừa đủ, giã nát rịt vào vết thương.
- Vết thương do dao chém: Dế dũi lượng vừa đủ, sấy khô tán bột, trộn với dầu vừng rồi bôi lên vết thương.
- Lao hạch vùng cổ: Lấy vỏ lột xác của dế dũi 7 cái (hoặc lấy thịt sống) tán bột và một chút bột đinh hương rồi đắp bên ngoài tổn thương, dùng băng cố định lại.
- Phù nề chi dưới: Dế dũi 5 con, địa long 10g, vỏ bí đao 20g, râu ngô 30g, trư linh 10g, trạch tả 10g, sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Thạc sĩ Hoàng Khánh Toàn