Dịch tiêu chảy cấp đang lan rộng với số người mắc ngày càng tăng. Nguyên nhân gây ra dịch giờ đây không chỉ có thịt chó, mắm tôm, rau sống mà còn liên quan đến cả bánh ngọt và nước đá. Trong khi đó, hiện nay rất nhiều quán ăn, nhà hàng dùng nước lã pha với nước trà rồi bỏ đá vào đem phục vụ khách hàng. Và theo báo cáo của Trung tâm Y tế Dự phòng TP.HCM: nước nguồn, nước nhà máy đến nước máy trên mạng cấp nước, nước chung cư và nước ghe sà lan sau khi lấy mẫu kiểm nghiệm đều có vấn đề về yếu tố vi sinh, hóa lý.
Chất lượng trà đá…coi chừng!
Dù vào nhà hàng hay những quán ăn bình dân, khách hàng đều được phục vụ một ly trà đá (có thể là tính tiền hoặc miễn phí). Mỗi ngày tại TP.HCM, một số lượng rất lớn trà đá đã được tiêu thụ. Thế nhưng, trà đá được pha chế ra sao thì không phải thực khách nào cũng biết. Tại quán cà phê S.V trên đường Thống Nhất, quận Gò Vấp, chúng tôi đã vô tình chứng kiến nhân viên của quán xả nước từ vòi nước vào 2 cái xô rồi lấy trà đã pha sẵn chế vào, khi khách vào quán thì thêm đá và múc vào ly bưng ra mời khách uống. Khi tôi thắc mắc sao không phải là nước đã đun sôi, chị nhân viên giải thích: “Quán rất đông khách, ai cũng có một ly trà đá, nếu cứ đun sôi nấu chín thì tiền ga cũng bộn chị ơi. Bởi vậy, chủ quán bảo tụi em cứ làm vậy đó!”. Nếu để ý thì thực khách sẽ dễ dàng bắt gặp kiểu pha trà đá bằng nước lã tại các quán cơm, quán phở, hủ tiếu và ngay cả những quán cà phê sang trọng…
 Hầu hết trà đá tại các quán đều dùng nước lã. |
Cũng với những quán cà phê tại các quận 12, Bình Chánh, huyện Hóc Môn… cũng sử dụng nước lã nhưng không phải là nước máy mà là nước giếng khoan. Riêng với đá, nếu trực tiếp nhìn thấy các cơ sở sản xuất thì ai cũng phải kinh hoàng. Mới đây, Sở Y tế TP.HCM đã tiến hành kiểm tra lấy mẫu lô đá xét nghiệm và phát hiện nhiều cơ sở sản xuất không đạt chuẩn vi sinh, hóa lý và độ pH. Tới một vài cơ sở sản xuất nước đá tại phường Trung Mỹ Tây, quận 12 chúng tôi không khỏi rùng mình. Những chiếc khay dùng để làm đá bị vứt lăn lóc, người làm vô tư dẫm dép lên miệng khay. Gần nơi sản xuất nước đá, đầy rác, đồ ăn thừa với đen đặc là ruồi nhặng.
Tất cả các nguồn nước đều có vấn đề
Trong khi đó, theo báo cáo của Trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM với đoàn giám sát Ban văn hóa xã hội HĐND TP.HCM mới đây cho thấy, từ nước nguồn, nước nhà máy đến nước máy trên mạng cấp nước, nước chung cư và nước ghe sà lan, sau khi lấy mẫu kiểm nghiệm, đều có vấn đề về yếu tố vi sinh, hóa lý.
Theo Ths.BS. Hoàng Thị Ngọc Ngân- Trưởng khoa Y tế cộng đồng, Trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM, thực tế chất lượng nước chưa qua xử lý và cả xử lý đến tay người dân đều có vấn đề. Các mẫu nước sông tại họng thu nước các nhà máy đều có hàm lượng amoniac vượt tiêu chuẩn cho phép. Các mẫu nước lấy tại sông Đồng Nai- nơi được Trạm bơm Hóa An, nhà máy nước Bình An xử lý, đều có hàm lượng nitrit cao. Riêng tại họng thu nước từ nhà máy nước Thủ Đức và Tân Hiệp có nồng độ coliforms cao. Sau khi lấy mẫu một lần/tháng tại bốn nhà máy nước, với 48 số mẫu, qua phân tích hóa lý và vi sinh, có hai mẫu nước tại nhà máy nước Bình An và Tân Hiệp không đạt độ pH.
Trong khi đó, nước giếng thô qua theo dõi có hàm lượng sắt và mangan vượt tiêu chuẩn cho phép. Thực hiện lấy 4.507 mẫu nước trên hệ thống cung cấp nước tại 19 quận, huyện để kiểm nghiệm clo dư, hóa lý và vi sinh, cho thấy có 5% có độ clo dư không đạt, nước bị nhiễm độ đục, độ màu cao. Tất cả các mẫu không đạt đều nằm khắp các quận huyện. Đặc biệt, các mẫu nước lấy tại quận 2, 3, Bình Tân và huyện Nhà Bè có độ oxy hóa, độ màu, nitrate, pH và amoniac vượt quá tiêu chuẩn. Theo BS. Ngân, đa số các mẫu không đạt trên do bị nhiễm coliforms, E.Coli.
Trong 320 mẫu nước giếng ở các huyện vùng ven thành phố, hơn 54% nhiễm vi sinh, nhiễm amoniac, pH, độ đục, độ màu còn nhiễm sắt, mangan và nồng độ nitrate vượt cao so với giới hạn cho phép. Đó là nước giếng trong dân. Còn các trạm cấp nước giếng tập trung trên 500 dân ở TP.HCM kiểm tra vi sinh gần 30% số mẫu không đạt. Tại quận 8 khi kiểm tra 11 mẫu, có 6 mẫu nhiễm vi khuẩn gây tiêu chảy…Theo khuyến cáo của bác sĩ, nếu uống nước chưa đun sôi ngoài việc gây đau bụng, tiêu chảy, người dân còn dễ bị nhiễm khuẩn đường ruột hay nhiễm các ký sinh trùng (giun, sán …) làm ảnh hưởng tới sức khỏe cũng như chất lượng sống.
Nguyễn Huyền