Hiện nay, xu hướng tuổi dậy thì ở trẻ vị thanh nước ở nước ta ngày càng trẻ hóa. Điều đáng lo ngại là nhiều trẻ dậy thì từ lúc 8-9 tuổi, thậm chí dưới 5 tuổi.
Không thể chủ quan
Theo các bác sĩ chuyên khoa nội tiết, hiện nay những trẻ dưới 10 tuổi có biểu hiện dậy thì sớm đến khám ngày càng nhiều. Đa số trẻ được bố mẹ đưa đến khám khi đã có những biểu hiện như bé gái núm vú phát triển, có kinh, bé trai đã có ria mép, lông mu, tinh trùng...
Chị Nguyễn Thị L., Thái Hà, Hà Nội chia sẻ, cháu Phạm Thị T. mới học lớp 4 đã thấy kinh, ngực phát triển. Thấy bất thường, chị L. đưa con đi khám và được bác sĩ kết luận cháu T. mắc chứng dậy thì sớm.
Trường hợp khác, cháu Lê Văn M, ở Yên Hòa mới 9 tuổi đã có thân hình vạm vỡ, cao lớn hơn các bạn cùng lứa tuổi, mặt đầy trứng cá, giọng nó khàn khàn...Mẹ cháu M. cho biết, cháu đã được đi khám bác sĩ nội tiết và được kết luận là dậy thì sớm.
Theo các bác sĩ chuyên khoa, trẻ dậy thì sớm có thể dẫn đến những trường hợp phát triển chênh lệch giữa tâm lý và sinh lý, dễ có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe. Trẻ dậy thì sớm nếu không được điều trị, lúc trưởng thành sẽ mất cơ hội phát triển chiều cao.
Dậy thì sớm được coi là giai đoạn phát triển sinh lý của cơ thể, thường kéo dài 3-5 năm. Căn cứ vào những biểu hiện bất thường ở trẻ trai trước 9 tuổi và trước 8 tuổi ở trẻ gái được coi là sớm.
Trẻ dậy thì sớm thường có dấu hiệu tăng trưởng rất nhanh, chiều cao phát triển từ 7-15 cm/năm. Ở trẻ gái có tuyến vú to bất thường, có thể to một bên, âm đạo tăng tiết nhày. Kinh nguyệt có trước 8 tuổi. Lông mu và lông nách xuất hiện trước đó hoặc sau khi tuyến vú to ra. Đối với trẻ trai giọng trầm, trứng cá, cơ bắp vạm vỡ, mọc lông mu, mọc ria mép, thể tích tinh hoàn tăng trên 4ml, dương vật to, dài, xẫm màu.
PGS.TS. Nguyễn Thị Hoàn, Trưởng khoa Nội tiết và Chuyển hóa, Bệnh viện Nhi Trung ương cảnh báo, dậy thì sớm là tình trạng đáng báo động trong xã hội hiện nay. Nhiều gia đình dở khóc, dở cười khi thấy con trẻ dậy thì sớm. Đối với những trẻ dậy thì sớm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ để lại hậu quả nghiêm trọng.
Thực tế, nhiều phụ huynh khi con có biểu hiện dậy thì sớm không những không đưa con đi khám mà lại cảm tự hào vì thấy con mình vạm vỡ hơn bạn bè trang lứa. Những trường hợp này đến tuổi trưởng thành chắc chắn trẻ sẽ lùn hơn so với chiều cao tiêu chuẩn vì hoóc môn sinh dục kích thích sự phát triển của xương làm các đầu xương đóng sớm khiến trẻ không thể phát triển chiều cao.
 |
Theo các bác sĩ chuyên khoa, ngay này trẻ được ăn uống quá nhiều chất, trong khi đó lại lười vận động khiến tỷ lệ béo phì ở trẻ gia tăng. Đây là nguyên nhân khiến trẻ dậy thì sớm. Ngoài các bữa chính, bữa đệm, bữa sữa... nhiều bé có thói quen ăn vặt suốt ngày. Hoa quả, bánh trái, sữa chua... đều có trong lịch ăn uống của trẻ, và nhiều bé ăn như một thói quen dù cơ thể chưa hẳn hấp thụ hết nhiều loại thực phẩm như vậy. Nhiều cha mẹ thấy tự hào khi con mình ăn được nhiều mà không nhận thức được rằng với cách ăn như vậy, trẻ sẽ nhanh chóng bị béo phì và là nguyên nhân khiến trẻ dậy thì sớm.
Son phấn, đồ trang điểm cũng là nguyên nhân khiến bé gái dậy thì sớm. Nhiều người ít biết đến điều này nhưng thực tế, rất nhiều bé gái tò mò và nghịch ngờm đồ trang điểm của mẹ. Theo các chuyên gia, mỹ phẩm của mẹ là yếu tố kích thích lớn khiến tâm lý của bé dậy thì sớm.
Ngoài ra, phim ảnh với những cảnh diễn tình cảm chiếu trên truyền hình, hoặc vô tình thấy người lớn làm “chuyện ấy” là những yếu tố kích thích khiến các bé trưởng thành trước tuổi. Sau một thời gian đủ dài ảnh hưởng sự tác động như vậy, não trẻ sẽ sản sinh ra các hoóc môn kích thích sự phát triển của các cơ quan trong cơ thể lúc dậy thì.
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Hoàn, dậy thì sớm là một bệnh lý không phòng ngừa được mà chỉ có thể khuyến cáo và giáo dục để các bậc phụ huynh, các cháu hiểu rõ hơn về những giai đoạn, dấu hiệu phát triển sinh lý của cơ thể, phát hiện và điều trị sớm để hạn chế ảnh hưởng của bệnh.
Do vậy, cha mẹ cần hết sức quan tâm tới con cái, khi trẻ có bất kỳ dấu hiệu phát triển bất thường như trẻ trai: ăn khỏe, cơ bắp phát triển, hiếu động, nghịch bộ phận sinh dục, trẻ gái có núm vú to, thủ dâm... cần phải cho trẻ đi khám ngay. Việc phát hiện và điều trị sớm trước 5 tuổi cho các trẻ có biểu hiện dậy thì sớm giả có thể chữa khỏi được, điều quan trọng nhất là phải xác định được nguyên nhân của bệnh lý.
Khi biết con dậy thì sớm, cha mẹ phải không nên quá lo lắng để con an tâm đối mặt với chứng bệnh này. Nếu cha mẹ quá lo lo lắng sẽ khiến cho trẻ càng thêm rối loạn về tâm lý mà thôi.
Các chuyên gia tâm lý khuyên rằng, các bậc cha mẹ nên khuyến khích con mình tham gia các hoạt động phù hợp với lứa tuổi và định hướng cho con về tình bạn. Với những bé gái dậy thì sớm thể hiện sự để ý sớm đến các bạn trai, phụ huynh cần có những cuộc trò chuyện sớm và thường xuyên hơn với con về sức khoẻ giới tính và các nguy cơ về tình dục.