Đau vùng trán kéo dài: Dấu hiệu bệnh lý nguy hiểm dễ bỏ qua

Do vị trí giải phẫu nằm tiếp giáp nhiều cơ quan, bệnh biểu hiện là các triệu chứng mượn, không điển hình dẫn tới khó khăn trong chẩn đoán.

Bệnh nhân điển hình

Vừa qua, Khoa Tai mũi họng Bệnh viện (BV) TWQĐ 108 đã tiếp nhận một trường hợp chuyển từ tuyến dưới lên với chẩn đoán u hốc mũi bên phải. Sau khi được thăm khám kỹ, đánh giá toàn trạng và tại chỗ, người bệnh được chẩn đoán ung thư xoang trán giai đoạn muộn T4N0M0 với tình trạng khối u đã xâm lấn sang các cơ quan lân cận như ổ mắt, nền sọ...

Bệnh nhân là  V.T.T, 73 tuổi, bị đau vùng trán kéo dài vài tháng. Sau khi đi khám một vài bệnh viện với nhiều chẩn đoán khác nhau, bệnh nhân đã tới BV TWQĐ 108 khám và được chẩn đoán ung thư xoang trán giai đoạn muộn.

Tại BV TWQĐ 108, bệnh nhân đã được hội chẩn đa chuyên ngành với hướng điều trị xạ trị, sau đó phẫu thuật lấy khối u. Kỹ thuật xạ trị điều biến liều đã làm giảm đáng kể khối lượng của khối u trong thời gian ngắn. Sau đó, với sự phối hợp chặt chẽ và thuần thục giữa các chuyên khoa Tai mũi họng, Phẫu thuật thần kinh và Phẫu thuật tạo hình đã giúp cho cuộc phẫu thuật ở bước tiếp theo đạt được những thành công nhất định giúp giảm tốc độ phát triển của khối u.

Như vậy, mặc dù là bệnh lý nguy hiểm, nếu được chẩn đoán sớm với các phương tiện hiện đại, ung thư xoang trán vẫn có thể được điều trị, kéo dài và cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Các triệu chứng sớm dù chỉ là cảm giác đau tức mơ hồ vùng trán và ổ mắt cần phải được lưu tâm và thăm khám kỹ.

Hình ảnh MRI xoang trước và sau khi điều trị xạ.

Ung thư xoang trán hiếm gặp

Ung thư các xoang mặt chỉ những thương tổn ở vùng hàm, mũi, mặt. Các xoang mặt bao gồm: xoang sàng trước và sau, xoang hàm, xoang bướm, xoang trán. Hay gặp nhất là ung thư xoang sàng, xoang hàm. Khi một trong hai xoang bị ung thư thì dễ có sự lan toả ung thư vào xoang lân cận.

Thực ra thuật ngữ “ung thư các xoang mặt” cũng chưa thật chính xác về mặt giải phẫu định khu bởi vì các u ác tính ở vùng này thường xuất hiện từ xương hàm trên hoặc từ vùng lân cận xương hàm trên, chẳng hạn như ung thư tiên phát có thể từ xoang sàng trước hoặc sàng sau hoặc từ xương khẩu cái. Theo nhiều tác giả, ung thư xuất phát từ xoang sàng sau hoặc từ ranh giới của xương hàm trên là hay gặp nhất, từ đó ung thư lan vào xoang hàm gây nên các triệu chứng ung thư xoang hàm.

Ung thư xoang trán là loại ung thư này hiếm gặp, thường thứ phát từ xoang sàng thâm nhiễm lên, chủ yếu là người lớn và cả hai giới đều mắc bệnh như nhau. Về tổ chức học, loại ung thư biểu mô chiếm khoảng hơn 80%, còn sacom thì rất hiếm.

Dấu hiệu nhận biết

Ở giai đoạn đầu, các triệu chứng giống như một viêm xoang trán mạn tính hoặc viêm xoang trán có mủ. Phần lớn bệnh nhân khi đến khám thường ở giai đoạn muộn nên các triệu chứng rầm rộ hơn như đau đầu dữ dội hoặc u đã phá vỡ thành trước xoang trán làm cho vùng rễ mũi và vùng da ở góc trong lông mày bị đẩy phồng.

Khi chẩn đoán, dựa vào các triệu chứng khám lâm sàng, bệnh tiến triển nhanh chóng, dễ phá vỡ các thành xương để thâm nhiễm vào các vùng lân cận, trên phim Xquang thấy rõ các thành xương bị phá huỷ.

Ở giai đoạn đầu, cần phân biệt với một viêm xoang mạn tính, với u xoang trán. Các bệnh này có lịch sử bệnh và tiến triển bệnh lâu năm, các triệu chứng không rầm rộ, trên phim Xquang có hình ảnh mờ đều không có hiện tượng phá huỷ xương.

Ở giai đoạn rầm rộ, cần phân biệt với u nhày xoang trán, có tiền sử kéo dài hàng năm, có khi 8-10 năm, thể trạng toàn thân không ảnh hưởng gì, khám lâm sàng và Xquang có các dấu hiệu đặc trưng của u nhày (u mềm, ấn vào có cảm giác như vỏ quả bóng bàn, chọc dò bằng kim to hút ra được dịch nhày, trên phim Xquang thành xương bị ăn mòn chứ không bị phá huỷ nham nhở...).

Điều trị và tiên lượng chủ yếu là phẫu thuật phối hợp tia xạ nhưng phần lớn bệnh nhân đến khám ở giai đoạn muộn nên khả năng điều trị rất hạn chế và bệnh nhân thường chết do viêm màng não hoặc thâm nhiễm vào não.