Không ai vui gì khi chưa nói đã quên. Có thể bạn chưa biết món ăn nào giúp nhớ rõ chuyện đời xưa, hoạt chất nào trong thực phẩm tiếp sức cho chức năng tư duy thêm phần bén nhọn để sẵn sàng lăn xả vào cuộc sống trần tục đợi sẵn ngoài kia. Xin thưa ngay, đó chính là lecithin trong đậu nành!
Nhiều người trẻ trở nên đãng trí
Nếu tưởng chỉ người lớn tuổi mới đâm ra đụng đâu quên đó thì lầm. Thống kê ở nhiều nước châu Âu trong thời gian gần đây cho thấy nhiều người hãy còn rất trẻ mà đã là nạn nhân của chứng đãng trí. Lý do không chỉ vì chất xám của não bộ quá mệt mỏi với nhịp sống căng thẳng mà còn vì tình trạng quá tải của nguồn tín hiệu đổ ập từ tứ phía, từ cả núi sách báo bước qua truyền hình suốt ngày đêm cho đến internet không ngơi nghỉ.
Không lạ gì nếu ông bà ngày xưa hay luộc trứng cho con cháu khi học thi để nhờ lecithin trong lòng đỏ hà hơi cho bộ óc đang rối tung với những định đề, công thức… Vì cưng con, thương cháu nên tiền nhân đã chọn trứng gà như món ăn bổ dưỡng. Nếu được thông tin chính xác hơn về thành phần thì người xưa ắt đã thay trứng bằng đậu nành, vừa rẻ tiền hơn lại thêm hàm lượng lecithin cao gấp 8 lần.
Nếu xét về cơ chế tác dụng, lecithin nên thuốc là nhờ cấu trúc đạm - béo thích hợp để cơ thể từ đó tổng hợp acetylcholin, chất dẫn truyền thần kinh với vai trò vô cùng quan trọng. Nhờ có chất trung gian này mà các vùng có chức năng khác nhau trên não bộ có thể hoạt động ăn khớp.
Lecithin trong đậu nành được xếp vào nhóm hoạt chất có tác dụng phòng ngừa xơ vữa mạch máu Ảnh: Tấn Thạnh
Người có đủ acetylcholin nhờ đó có thể phản ứng nhanh nhẹn, suy nghĩ chín chắn và quyết định hợp lý. Thiếu acetylcholin vì trước đó không đủ lecithin thì tín hiệu có vào đến não bộ cũng khó dán chặt vào bộ nhớ nên dẫn truyền thần kinh đứt đoạn vô chừng. Đãng trí, mau quên, chậm hiểu… khi đó là điều khó tránh.
Không chỉ có thế. Theo một công trình nghiên cứu ở ĐH Hamburg (CHLB Đức), lượng chất mỡ trong máu giảm thiểu rõ rệt ở người được điều trị hỗ trợ với lecithin trong 4 tuần liên tục. Một số nhà điều trị đã không ngần ngại xếp loại lecithin vào nhóm hoạt chất có công năng phòng ngừa hiện tượng xơ vữa mạch máu, thậm chí với tác dụng phục hồi trên thành mạch máu đã xơ chai.
Nói cách khác, lecithin không đến độ có khả năng giúp người “trẻ mãi không già” để rồi nhiều nhà sản xuất mượn đó quảng cáo cường điệu. Song, nếu đủ lecithin thì tuy cũng già nhưng không quá nhanh đến độ trở tay không kịp, nghĩa là cũng già nhưng không thẹn thùng vì già trước tuổi!
Thỉnh thoảng nên ăn chay vài ngày
Theo một số nhà nghiên cứu, lecithin còn có tác dụng bảo vệ màng tế bào và qua đó cải thiện vận tốc hoán chuyển dưỡng chất. Lecithin nhờ đó là hoạt chất cần thiết cho cơ thể có nhu cầu giải độc cấp bách, như ở người nghiện rượu, nghiện thuốc lá. Muốn uống cứ uống, muốn hút thôi thì cứ hút nhưng nếu muốn sống lâu thì đừng quên thỉnh thoảng ăn chay vài ngày.
Dựa vào tác dụng giải độc của lecithin, nhiều nhà điều trị đã từ lâu áp dụng chất này trong phác đồ điều trị cho người bị gan nhiễm mỡ. Người ta cũng đã ghi nhận nhiều trường hợp sỏi túi mật thu nhỏ kích thước sau vài tuần kết hợp lecithin trong chế độ dinh dưỡng. Thầy thuốc ở ĐH Heidelberg đi xa hơn nữa khi công bố kết quả điều trị khả quan bệnh viêm ruột mạn tính với lecithin mà không cần kèm theo dược phẩm đặc hiệu.
Chưa hết, nếu đậu nành theo kinh nghiệm của nhiều nền y học dân gian là món ăn lại sức cho người lao tâm lao lực thì nhận xét đó quả thật hoàn toàn chính xác. Thử nghiệm trên người bị chấn thương phần mềm cho thấy nhóm thêm lecithin trong khẩu phần có thời gian hồi phục ngắn hơn nhóm đối chứng đến 30%. Chỉ cần thêm miếng đậu hũ mà xuất viện sớm mấy ngày thì còn muốn gì hơn!
Người phương Đông hãnh diện có học thuyết âm dương xây dựng trên nguyên lý tương phản để trường tồn. Muốn não bộ thêm phần sân si để đủ sức chống chọi với cuộc sống căng thẳng lại phải trông mong vào món ăn cứ tưởng chỉ dành cho người tu hành. Tính lại cho cùng, cuộc đời có khác gì vở kịch, hay chính là ở chỗ éo le!
Bác sĩ Lương LỄ Hoàng
