Dấu mốc về thay đổi cách chúng ta sinh con

15-03-2018 08:57 | Thông tin dược học
google news

SKĐS - Từ buồng trứng nhân tạo tới gel khiến việc thắt ống dẫn tinh trở nên lỗi thời, năm 2017 đã chứng kiến những tiến bộ đầy hứa hẹn trong công nghệ sinh sản.

1. Buồng trứng nhân tạo “nuôi” tế bào trứng của bệnh nhân ung thư

Đầu tháng 12 năm ngoái, các nhà nghiên cứu Bỉ thông báo họ đã phát triển được buồng trứng có thể ghép cho phụ nữ vô sinh mà buồng trứng bị tổn hại do hóa trị. Buồng trứng nhân tạo dựa trên một phối thức protein cải tiến bắt chước lớp mô tự nhiên bao phủ buồng trứng của bệnh nhân trước khi hóa trị. Nó cải thiện một kỹ thuật cũ hơn để chế tạo buồng trứng được mô tả lần đầu tiên vào năm 2010.

Nhiều bệnh nhân ung thư đã sử dụng phương pháp bảo quản lạnh để giữ lại buồng trứng và mô tinh hoàn nhằm sử dụng chúng sau khi điều trị. Về bản chất, bảo quản lạnh đóng băng buồng trứng khỏe mạnh trước khi hóa trị, nhưng có nguy cơ kỹ thuật không loại bỏ được các tế bào ung thư ác tính trong mô buồng trứng đông lạnh.

Kỹ thuật mới phát triển của Bỉ sẽ khắc phục được điểm yếu này, bằng cách cô lập các nang trứng chứa hormon chủ chốt cho sự phát triển của tế bào trứng, sau đó bao gói chúng bằng fibrin, mô tổ chức bắt chước protein có tác dụng trợ giúp đông máu và do đó cho phép đảm bảo an toàn cho “bộ khung” của buồng trứng. Sau đó nang được bao fibrin này được ghép cho bệnh nhân - phục hồi các hormon, kích hoạt chu kỳ sinh sản khi cơ thể chấp nhận buồng trứng nhân tạo và có thể cho phép bệnh nhân có con.

Các tiến bộ y học mang lại nhiều hy vọng trong lĩnh vực sinh sản.

Các tiến bộ y học mang lại nhiều hy vọng trong lĩnh vực sinh sản.

2. “Biobag” - tử cung nhân tạo mang lại cơ hội sống cho trẻ đẻ non

Chắc chắn đó không phải là cái tên quyến rũ nhất, nhưng Biobag mang lại hy vọng và triển vọng cho những em bé non yếu nhất. Sinh non thường là một công thức khiến các em bé phải nằm lại khoa hồi sức tích cực sơ sinh với vô số ống thở, dây và những cơ hội mà không nói ra thì ai cũng hiểu là không thể có được như khi còn trong bụng mẹ. Nhưng một tử cung nhân tạo, Biobag sẽ làm giảm số liệu thống kê ảm đạm ở trẻ đẻ non khi thiết bị này có thể tạo môi trường thuận lợi nhất cho trẻ ở giai đoạn dễ bị tổn thương nhất.

Tại Bệnh viện Nhi đồng Philadelphia, các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm mẫu thiết bị này trên những con cừu non tương đương với thai 23 tuần tuổi ở người - được các chuyên gia xem là giai đoạn “cực kỳ non yếu” và mang theo nhiều nguy cơ tổn thương vĩnh viễn cả về thể chất và tinh thần. Những con cừu không chỉ sống sót mà còn khỏe mạnh, với những con lớn nhất vừa đón sinh nhật đầu tiên của chúng. Mặc dù những người theo thuyết tương lai đã mơ tưởng đến “tử cung bên ngoài”  - khả năng cho phụ nữ có con trong môi trường giống như tử cung bên ngoài cơ thể và Biobag chưa sẵn sàng sử dụng cho con người, chứ đừng nói là sẵn sàng để thử nghiệm liệu phôi có thể sống bên ngoài tử cung của người mẹ hay không, song nó mang lại hy vọng cho những em bé chào đời sớm có được một cuộc sống bình thường, khỏe mạnh.

3. Vasalgel - gel khiến việc thắt ống dẫn tinh trở nên lỗi thời

Tháng 2/2017, các nhà nghiên cứu tại Đại học California, Trung tâm linh trưởng quốc gia Davis đã công bố về Vasalgel - một loại gel không độc đã được sử dụng trên thỏ đực và khỉ rhesus macaques và khiến chúng vô sinh trong hai năm rưỡi - có thể trở thành cách hữu hiệu cho những nam giới mong muốn có một biện pháp tránh thai có thể đảo ngược được và cho phép họ có con khi họ muốn.

Vấn đề là ở chỗ những con khỉ đực này tuy giống người ở chỗ có thể có con khi đã luống tuổi và có hệ sinh sản tương tự như người, nhưng vẫn không phải là người. Khả năng sử dụng Vasalgel trên người chưa được nghiên cứu và cần nhiều năm nghiên cứu để xem liệu nó có thể trở thành một cách thay thế có thể đảo ngược, ít đau và dễ thay thế hơn cho việc thắt ống dẫn tinh hay không. Cũng cần lưu ý rằng chúng ta còn khá mù mờ về lý do tại sao chất lượng tinh trùng lại giảm sút trong những năm gần đây, điều này có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng gel trong tương lai trên người.

4. H2-gamendazole - chất chặn tinh trùng

Nối gót Vasalgel là một thuốc tránh thai nam đầy hứa hẹn đã có những dấu mốc trong năm 2017, đó là H2-gamendazole, một hợp chất tổng hợp ban đầu được nghiên cứu để điều trị ung thư. Trở lại đầu những năm 2000, các nhà nghiên cứu nhận thấy hợp chất này ngăn không cho tinh trùng phát triển hết tiềm năng bằng cách cắt đứt một sợi dây quan trọng cho phép tế bào Sertoli nuôi tinh trùng cho đến khi chúng sẵn sàng được giải phóng vào đường sinh sản của nam giới. H2-gamendazole lén lút thả những tinh trùng chưa hoàn toàn sẵn sàng đồng nghĩa với việc những “tinh binh” này, mặc dù vẫn có thể bơi nhưng sẽ bị tinh hoàn diệt chết, chỉ ra thực tế là tinh trùng không thực sự trưởng thành và do đó sẽ bị ngăn không cho tiến vào cơ thể người nữ và tìm đến buồng trứng để thụ thai.

5. Ghép tử cung - thay đổi cách nhìn về vô sinh

Trong số tất cả các công nghệ sinh sản đang được tìm hiểu trong các phòng thí nghiệm hiện nay, thứ duy nhất đã được chứng minh trên thực tế là ghép tử cung. Đầu tháng 12 năm ngoái, Đại học Baylor ở 6Dallas thông báo một phụ nữ giấu danh tính đã sinh một đứa con khỏe mạnh từ tử cung không phải của mình. Đây là lần đầu tiên ở Mỹ; còn tại Bệnh viện Đại học Sahlgrenska ở Gothenburg, Thụy Điển, đã có 8 ca sinh nở thành công là kết quả của ghép tử cung. Việc một phụ nữ có thể sinh con ngay cả khi tử cung không hoạt động là điều kỳ diệu và tuyệt vời, bằng chứng cho thấy y học có thể tạo ra những phép màu.


BS. Cẩm Tú
Ý kiến của bạn